Κατάλοιπα οικοσκευής Βικτωριανής εποχής –μεταξύ των οποίων μπουκάλια σαμπάνιας, μπαλάκια του τένις, αθλητικά υποδήματα, καπέλα μπόουλερ, μπουκαλάκια φαρμάκων, πήλινες πίπες και τενεκεδάκια για καπνό- βρέθηκαν κάτω από τα σκαλιά που οδηγούν στο επιβλητικό προαύλιο του Παλαιού Βασιλικού Ναυτικού Κολλεγίου του Γκρήνουιτς.

Το σύνολο θυμίζει τόσο πολύ το είδος οικιακών αντικειμένων που κάθε ακατάστατος οικοδεσπότης στοιβάζει σε μια ντουλάπα προτού ανοίξει την πόρτα σε έναν απρόσμενο επισκέπτη, ώστε οι αρχαιολόγοι αναρωτιούνται αν πρόκειται πράγματι για κάτι τέτοιο: μια βιαστική τακτοποίηση πριν από κάποια σημαντική εκδήλωση σε ένα κτίριο όπου τα βασιλικά πρόσωπα ήταν τακτικοί επισκέπτες.

«Αυτό είναι το συναρπαστικό στην αρχαιολογία – δεν έχει σημασία αν είναι ρωμαϊκή ή βικτωριανή εποχή, πάντα θα προκύπτουν ευρήματα που θα σε εκπλήσσουν. Και αυτό [το εύρημα] ήταν πραγματικά αναπάντεχο και έκρυβε ένα είδος μυστηρίου» είπε ο Nigel Jeffries του Μουσείου Αρχαιολογίας του Λονδίνου. «Ήμασταν οι πρώτοι που πιάσαμε αυτά τα αντικείμενα στα χέρια μας αφότου ο χώρος χτίστηκε 130 χρόνια πριν». Τι συνέβη τότε; Μήπως απλά κάποιος έλαβε την εντολή να ξεφορτωθεί τα συγκεκριμένα πράγματα γρήγορα και αυτός βρήκε ένα βολικό μέρος κάτω από τα σκαλιά;

Τα καταχωνιασμένα αντικείμενα βρέθηκαν τον περασμένο χειμώνα, όταν εργάτες πήγαν να αντικαταστήσουν το τσιμεντένιο επίχρισμα του 1930 στα σκαλιά και αφαίρεσαν τα φθαρμένα τούβλα, αποκαλύπτοντας την… κρυψώνα. Τότε φώναξαν τους αρχαιολόγους.

Τα αντικείμενα χρονολογήθηκαν στις δεκαετίες του 1870-1880 από τις ετικέτες στα βάζα και τα κουτιά του καπνού, αλλά και από τα πιάτα που χρησιμοποιούνταν στο κολλέγιο εκπαίδευσης αξιωματικών του Βασιλικού Ναυτικού. Το κολλέγιο ιδρύθηκε το 1873 στα κτίρια που ο Σερ Christopher Wren σχεδίασε αρχικά για να στεγάσουν νοσοκομείο συνταξιούχων του ναυτικού.

«Μυστήριο αποτελεί και ο συνδυασμός των αντικειμένων» λέει ο Jeffries. «Τα πιο πολλά παπούτσια ήταν αταίριαστα μεταξύ τους. Βρήκαμε μόνο δύο ζευγάρια, γεγονός που ίσως εξηγεί το γιατί τα πέταξαν. Έχουμε μεγαλώσει με το μύθο της βικτωριανής λιτότητας, ωστόσο τα γυαλικά και τα επιτραπέζια σκεύη (…) ήταν καλής ποιότητας και απολύτως κατάλληλα για χρήση». Τα αντικείμενα συντηρήθηκαν μετά μεγίστης προσοχής, και τα πιο ενδιαφέροντα από αυτά θα εκτεθούν στο κέντρο επισκεπτών, όπως μια εξαιρετική πήλινη πίπα διακοσμημένη με μια αναπαράσταση του κτιριακού συγκροτήματος.

Μία από τις προτάσεις ερμηνείας του συνόλου ευρημάτων ήταν ότι τα αντικείμενα είχαν τοποθετηθεί στο συγκεκριμένο σημείο για να επισκευαστούν, πράγμα που τελικά δεν συνέβη – ανάμεσά τους βρέθηκε ένα μικρό κουτί με χρυσή μπογιά, πιθανότατα με σκοπό να αναπληρωθούν οι ξεθωριασμένες μπορντούρες των πιάτων.

«Είναι ιδιαίτερα πολύτιμα για εμάς γιατί χρονολογούνται στις μέρες του ναυτικού κολλεγίου – οι αξιωματικοί έχουν αφήσει ελάχιστα υλικά κατάλοιπα από τα χρόνια που πέρασαν εκεί».

Παπούτσια και ενδύματα βρίσκονται πολύ συχνά μέσα σε παλαιά κτίρια – τόσο που έχει αφιερωθεί σε αυτό το συγκεκριμένο είδος ευρημάτων και σχετική ακαδημαϊκή έρευνα. Ωστόσο, ο θησαυρός του Γκρήνουιτς, που περιλαμβάνει 17 υποδήματα και τρία καπέλα, βαζάκια που κάποτε περιείχαν μαρμελάδα και πίκλες δεν μοιάζει να συγκαταλέγεται στους κλασικούς αποθέτες.