Ελλάδα-Αίγυπτος, μία σχέση αιώνων

Οι σχέσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου στη μακρινή Εποχή του Σιδήρου, όπως τεκμηριώνονται μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και θρησκευτικές και καλλιτεχνικές επιρροές, παρουσιάζονται την Παρασκευή 29 Ιουνίου από τον αυστριακό καθηγητή Γκούντερ Χελμπλ στην ομιλία του στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Μελετητής αυτών των σχέσεων εδώ και 40 χρόνια ο κ. Χελμπλ προσεγγίζει ειδικά τις «Αιγυπτιακές Πολιτιστικές Αξίες στον Αρχαίο Ελληνικό Κόσμο κατά τη διάρκεια της Πρωτογεωμετρικής και της Αρχαϊκής Περιόδου», όπως είναι ο τίτλος της ομιλίας του ξεκινώντας από τον 9ο π.Χ. αιώνα περίπου, δηλαδή μετά από τους λεγόμενους «Σκοτεινούς χρόνους», όταν η επικοινωνία των κατοίκων του ελλαδικού χώρου με την υπόλοιπη Μεσόγειο είχε περιοριστεί σημαντικά.

Με την ανανέωση των σχέσεων όμως ανάμεσα στο Αιγαίο και τη Μέση Ανατολή, τα πρώτα αιγυπτιακά αντικείμενα εμφανίζονται στο Λευκαντί και τη Φορτέτσα για να αυξηθούν στη συνέχεια, καθώς πλέον απαντώνται στον Τάφο της Ίσιδας στην Ελευσίνα, στην Ελεύθερνα και στον Κομμό της Κρήτης. Θα πρέπει να περάσουν όμως πολλά χρόνια ακόμη ώσπου, στην Ύστερη Γεωμετρική Περίοδο υπάρχουν κανονικές εισαγωγές (Ερέτρια και Καμπανία).

Σκαραβαίοι, μικρά γλυπτά από φαγεντιανή με τη μορφή αιγυπτιακών θεοτήτων και συμβόλων, όπως επίσης και αγγεία από φαγεντιανή είναι τα αντικείμενα αυτά. Εκτός από τις αιγυπτιακές εισαγωγές, υπήρχαν όμως και ασιατικές και αιγαιακές απομιμήσεις του 7ου π.Χ. αιώνα (Ρόδος, Μίλητος, Περαχώρα κ.λπ.).

Σαφής μάλιστα είναι κι ο λόγος της προτίμησής τους, που είχε να κάνει με την υποτιθέμενη μαγική ιδιότητά τους, όσον αφορά τη γυναικεία γονιμότητα και την προστασία των νεαρών παιδιών. Επιπλέον υπάρχουν και αιγυπτιακά χάλκινα και πάνω απ’ όλα τα πολυάριθμα κομμάτια της 25ης και 26ης δυναστείας που βρέθηκαν στο Ηραίον της Σάμου.

Από τα αιγυπτιακά φαγεντιανά εξάλλου προήλθαν τα φαγεντιανά της Αρχαϊκής Ελλάδας καθώς και ένα είδος Ανατολίζουσας Ελληνικής τέχνης (τέλος 8ου ως τον 6ο αιώνα π.Χ.) ενώ στο πρώτο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. συναντούμε και προϊόντα του εργοστασίου φαγεντιανής της Ναύκρατης (δυτικό Δέλτα του Νείλου) σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Να σημειωθεί ότι την εκδήλωση διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Αιγύπτου, που δραστηριοποιείται στην προσπάθεια ανάδειξης της φυσιογνωμίας του πολιτισμού της αρχαίας Αιγύπτου στην Ελλάδα.