Οι ερευνητές του Σπηλαίου Abri Castanet της νότιας Γαλλίας έχουν κάθε λόγο να πανηγυρίζουν: ανακάλυψαν βραχογραφίες 37.000 ετών, τις αρχαιότερες γνωστές μέχρι σήμερα δηλαδή. Θεωρούν δε ότι σε αυτές απεικονίζονται κατά κύριο λόγο τα γυναικεία γεννητικά όργανα.

Ότι ο άνθρωπος αρέσκεται να γράφει και να ζωγραφίζει σε τοίχους, και ότι ανάμεσα στα μοτίβα που συχνά επιλέγει είναι τα ερωτικά, είναι γνωστό. Η συνήθεια αυτή και η συγκεκριμένη προτίμηση έχει μακρά παράδοση, μεγαλύτερη απ’ ό,τι πιστευόταν μέχρι σήμερα: Στο αρχαιότερο πιθανότατα «γκράφιτι» στον κόσμο, το οποίο ανακάλυψε διεθνής επιστημονική ομάδα στη νότια Γαλλία, βρέθηκαν κατά κύριο λόγο απεικονίσεις του αιδοίου, όπως γράφουν οι επιστήμονες που πλαισιώνουν τον ανθρωπολόγο Randall White (New York University) στο τελευταίο τεύχος του Proceedings of National Academy of Sciences of the United States of America (τίτλος «δημοσίευσης Context and dating of Aurignacian vulvar representations from Abri Castanet, France»).

«Η τέχνη αυτή φαίνεται πως είναι παλαιότερη από τις περίφημες βραχογραφίες του Σπηλαίου Σωβέ στη νοτιοανατολική Γαλλία» λέει ο White.

Ήταν το 2007, όταν ο πέτρινος όγκος (βάρους 1,5 τόνων) στην Κοιλάδα Ντορντόν κοντά στο Abri Castanet, κέντρισε το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων. Κάποτε θα χρησίμευε στους κυνηγούς ταράνδων ως καταφύγιο για να προστατευθούν από τις άσχημες καιρικές συνθήκες, σύμφωνα με τον White. Όταν το συγκεκριμένο τμήμα αποκολλήθηκε από το βράχο, έπεσε στο έδαφος και καθώς η πλευρά των τοιχογραφιών βρέθηκε από κάτω, οι παραστάσεις διασώθηκαν.

Έκτοτε, από το 2007, οι αρχαιολόγοι μετέφεραν τον πέτρινο όγκο κομμάτι κομμάτι. Η επιφάνεια της ζωγραφικής συντηρήθηκε και μελετήθηκε. Οι χαραγμένες εικόνες επάνω στη ζωγραφισμένη με ώχρα επιφάνεια δείχνουν, μεταξύ άλλων, μια ατελή φιγούρα ζώου, που αποτελείται από κεφάλι, μπροστινά πόδια και κοιλιά. «Το πίσω μέρος της μορφής που ίσως απεικόνιζε βίσωνα, προφανώς δεν ολοκληρώθηκε» λέει ο White. Πλάι στη φιγούρα αυτή βρίσκεται ένα οβάλ σχήμα, που οι ερευνητές ερμηνεύουν ως την απεικόνιση του γυναικείου γεννητικού οργάνου, του αιδοίου.

Ανάλογες απεικονίσεις του αιδοίου, κατά τους ερευνητές πάντοτε, είναι πολύ χαρακτηριστικές της περιόδου και της περιοχής, όπου οι αρχαιολόγοι κατά τη 15ετή τους έρευνα έχουν βρει εργαλεία και όπλα κατασκευασμένα από οστά.

Επειδή τα σχέδια κοσμούσαν την κάτω πλευρά του ασβεστολιθικού λίθινου τμήματος, οι ερευνητές υποθέτουν ότι οι κυνηγοί ταράνδων ζωγράφιζαν την οροφή του καταφυγίου τους. Σύμφωνα με τις μετρήσεις των επιστημόνων, το σπήλαιο είχε ύψος περίπου δύο μέτρων (πριν από την κατάρρευσή του). Αυτό σημαίνει ότι ήταν αρκετά χαμηλή ούτως ώστε οι κυνηγοί να μπορούν να τη φτάσουν τεντώνοντας τα χέρια τους.

Σε αντίθεση με τις γνωστές απεικονίσεις του Σπηλαίου Σωβέ, που βρίσκονταν βαθιά κάτω από τη γη και άρα μακριά από τους χώρους κατοικίας των ανθρώπων εκείνης της περιόδου, αυτές οι ζωγραφικές παραστάσεις δημιουργήθηκαν κοντά στις εστίες τους [όπου μαγείρευαν] ή στα εργαστήριά τους και επομένως βρίσκονταν σε άμεση σύνδεση με την καθημερινή ζωή, όπως εξηγεί ο White. Στη σκέψη αυτή οδηγούν τα υπόλοιπα ευρήματα του Σπηλαίου, κοσμήματα και αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Το συμπέρασμα του White είναι ότι οι άνθρωποι των πρώιμων εκείνων χρόνων λειτουργούσαν λίγο πολύ σαν τους σημερινούς.

Όσον αφορά την ηλικία των βραχογραφιών, οι επιστήμονες με τη μέθοδο της ραδιοχρονολόγησης επιβεβαίωσαν ότι η επιφάνεια της οροφής του σπηλαίου και το δάπεδο ανάγονται πράγματι στην περίοδο εκείνη (37.000 χρόνια πριν). Οι αρχαιολόγοι βρήκαν, άλλωστε, την πλευρά με τις τοιχογραφίες να ακουμπά στο δάπεδο του σπηλαίου χωρίς ενδιάμεσα στρώματα εναποθέσεων που θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί στο πέρασμα του χρόνου. Αυτό τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το σπήλαιο κατέρρευσε λίγο αφότου διακοσμήθηκε με τις βραχογραφίες. Άρα και οι κυνηγοί ταράνδων 37.000 πριν ήταν πιθανότατα οι τελευταίοι επισκέπτες του σπηλαίου.

Οι βραχογραφίες του Σπηλαίου Σωβέ χρονολογούνται στα 30.000-32.000 χρόνια πριν. Αυτό τα καθιστά κατά 5.000 έτη νεότερα των νεοανακαλυφθέντων στην Ντορντόν. Το Σπήλαιο Abri Castanet θεωρείται μία από τις σημαντικότερες ανασκαφικές θέσεις της Ευρώπης. Τα περασμένα 15 χρόνια, οι αρχαιολόγοι βρήκαν σε αυτό εκατοντάδες τμήματα κοσμημάτων, όπως δόντια ζώων και όστρακα ή ακόμη και λειασμένα μαργαριτάρια.