Δύο ιστορικά κτίσματα της Χίου, η Οθωμανική Σχολή, στο κάστρο της Χίου, και ο μιναρές του Μετζητιέ Τζαμιού στο κέντρο της πόλης, θα αποκατασταθούν, σύμφωνα με τη σχετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.

Το κτίριο της Οθωμανικής Σχολής, στο κάστρο της Χίου και σε κοντινή απόσταση από το ναό του Αγίου Γεωργίου, αναφέρεται στις πηγές ως Οθωμανικό Ιεροδιδασκαλείο (γνωστό ως Μεντρεσές). Ωστόσο, σύμφωνα με αραβική επιγραφή που βρίσκεται πάνω από την πόρτα εισόδου, που διαβάστηκε πρόσφατα, το κτίριο λειτουργούσε ως σχολείο ρουστιγιέ, δηλαδή σχολείο μέσης εκπαίδευσης.

Σύμφωνα με την ίδια επιγραφή το κτίριο επισκευάστηκε το 1877-1878 (άρα είναι παλαιότερο), με χορηγό τον Φεϊζί Πασά. Τυφλός χώρος, που αποτελεί τμήμα του ισογείου, φαίνεται ότι τοποθετείται παλαιότερα, στην εποχή της Γενουατοκρατίας.

Μετά την ένταξη της Χίου στο ελληνικό κράτος το 1912, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως χώρος προσωρινής στέγασης προσφύγων και κατά την περίοδο 1930-1980 ως δημοτικό σχολείο του οικισμού του Κάστρου. Σήμερα το χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού κτίριο στεγάζει τα εργαστήρια συντήρησης της 3ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Πρόκειται για διώροφο κτίσμα, με δύο κελιά στον αύλειο χώρο (άλλα δύο κελιά ανήκουν στον ιερό ναό). Όπως ενέκρινε ομόφωνα το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, η Οθωμανική Σχολή θα αποκατασταθεί, προκειμένου να μετατραπεί σε κτίριο πολλαπλών χρήσεων.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της 3ης ΕΒΑ, το κτίριο θα στεγάσει βιβλιοθήκη, χώρο για έρευνα και αίθουσα περιοδικών εκθέσεων, σχετικών με την ιστορία του κτιρίου, ενώ τα κελιά θα αποτελέσουν χώρους υποστήριξης της νέας χρήσης.

Η Εφορεία θα υποβάλει το έργο προς έγκριση χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ.

Εξάλλου το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων αποφάσισε την έγκριση της στατικής μελέτης αποκατάστασης της ευστάθειας του μιναρέ του Μετζητιέ Τζαμιού στην πλατεία της πόλης της Χίου.

Το Μετζητιέ Τζαμί, που σήμερα στεγάζει το Βυζαντινό Μουσείο, είναι παλαιό μουσουλμανικό τέμενος χτισμένο με χορηγία του Σουλτάνου Αμπντούλ Μετζήτ στα μέσα του 19ου αιώνα. Αποτελείται από το ξυλόστεγο προστώο, την κεντρική αίθουσα που καλύπτεται με τρούλο και υπόγειο. Στην πλακόστρωτη αυλή του υπάρχουν μία κρήνη με επένδυση από μαρμάρινες πλάκες και ένα δεύτερο λιθόκτιστο οικοδόμημα που λειτουργεί ως φυλακείο του Μουσείου. Στη νοτιοδυτική γωνία του κτιρίου και σε επαφή με αυτό βρίσκεται ο μιναρές, που σήμερα στέκει ετοιμόρροπος, με απόκλιση από την κατακόρυφο.

Σύμφωνα με τη μελέτη αποκατάστασης της ευστάθειας του μιναρέ, που εγκρίθηκε ομόφωνα από το ΚΣΝΜ, είναι αναγκαία η αποσυναρμολόγηση της ανωδομής του και η εκ νέου επαναδόμηση. Το έργο της αποκατάστασης έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ.