Γύρω στο 1860, κοντά στο νησί Κόντιακ έξω από τις νότιες ακτές της Αλάσκα, ένας πολεμιστής της φυλής Alutiiq (ή αλλιώς Yupik του Ειρηνικού) έφτιαξε ένα αεροδυναμικού σχήματος καγιάκ τεντώνοντας και ράβοντας μεταξύ τους δέρματα από πέντε θηλυκά θαλάσσια λιοντάρια γύρω από ένα καλοδουλεμένο ξύλινο σκαρί.

Πολεμιστής και φαλαινοθήρας καθώς ήταν, έδωσε στο καγιάκ του δίπρωρο σχήμα που να του επιτρέπει να σχίζει τα ταραγμένα νερά του Κόλπου της Αλάσκας κυνηγώντας φάλαινες.

Για άγνωστους ακόμη λόγους, ο πολεμιστής έραψε τούφες από ανθρώπινα μαλλιά στην επιφάνεια του καγιάκ κοντά στην πλώρη.

Ίσως το τελευταίο του είδους του, το καγιάκ μήκους 4,5 περίπου μέτρων, βρίσκεται σε ειδική αίθουσα του Peabody Museum of Archaeology and Ethnology στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, έτσι ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να το θαυμάσουν από κοντά.

Όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες συντήρησης του καγιάκ, το μουσείο Peabody σχεδιάζει να δανείσει το αντικείμενο στο Alutiiq Museum and Archaeological Repository για 10 χρόνια.

Το καγιάκ ήταν δωρεά προς το μουσείο, η οποία έγινε το 1869. Όμως μόλις το 2003 αποκαλύφθηκε η μοναδικότητά του, όταν μέλη της φυλής Alutiiq το είδαν τοποθετημένο σε μια όχι και τόσο περίβλεπτη θέση και αναγνώρισαν χάρη στη διπλή πλώρη το σπάνιο αντικείμενο του πολιτισμού τους.

«Στην κατασκευή αυτού του καγιάκ υπάρχει η γνώση και η εμπειρία 7.000 ετών του λαού μας. Δεν υπάρχει άλλο γνωστό καγιάκ αυτής της ηλικίας σήμερα. Είναι μοναδικό και πηγή πλήθους πληροφοριών» είπε ο διευθυντής του Alutiiq Museum Sven Haakanson. «Ελπίζουμε να έρθει σύντομα στην πατρίδα μας, για να εντάξουμε τις πληροφορίες αυτές στο φυσικό τους περιβάλλον, και να μπορέσει η νεολαία μας να διδαχθεί από αυτό».

Ο Haakanson είπε επίσης ότι ο λαός των Alutiiq, όνομα που σημαίνει «τα ανθρώπινα όντα», λέγεται επίσης Yupik του Ειρηνικού ή Sugpiaq και έζησε στην Αλάσκα για περισσότερα από 7.500 χρόνια. Σήμερα, ζουν περίπου 4.000 Alutiiq, κυρίως κοντά στο νησί Κόντιακ, και σχηματίζουν 10 ξεχωριστές φυλές.

Ο Haakanson θεωρεί το καγιάκ «ιερό αντικείμενο», εξαιτίας των ανθρώπινων τριχών, η σημασία των οποίων παραμένει ακόμη αινιγματική. Ο ίδιος πάντως πιστεύει ότι ενσάρκωναν το πνεύμα κάποιου ισχυρού όντος που ο ιδιοκτήτης του καγιάκ θεωρούσε ότι θα τον βοηθήσει ή θα τον προστατεύσει στο κυνήγι της φάλαινας ή στον πόλεμο.

Ο Haakanson, ο οποίος το 2007 διακρίθηκε με το βραβείο Μακάρθουρ (το οποίο δίνεται σε ανθρώπους «που έχουν επιδείξει εξαιρετική αυθεντικότητα και αφοσίωση στις δημιουργικές τους αναζητήσεις») και είναι Δρ Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, πιστεύει ακόμη ότι κάτοχος του καγιάκ ήταν ένας πολεμιστής ή φαλαινοκυνηγός υψηλής κοινωνικής θέσης του 19ου αιώνα.

Λέγεται ότι οι πολεμιστές Alutiiq, που κυνηγούσαν φάλαινες, θαλάσσια λιοντάρια και φώκιες, θάβονταν κατά το έθιμο μαζί με τα καγιάκ τους.