Φυλαχτείτε απ’ τις ειδούς του Μαρτίου – και, καλού κακού, έχετε το νου σας και κατά τα μέσα του Δεκέμβρη… Καθώς πλησιάζουν το Πάσχα και τα Χριστούγεννα, κάθε χρόνο, δραματικές νέες ανακαλύψεις και νέες θεωρίες εμφανίζονται σε βιβλία, περιοδικά και τηλεοπτικές εκπομπές.

Αυτό το Πάσχα, οι μελετητές της Βίβλου κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στο πλαίσιο μιας νέας οργανωμένης προσπάθειας. Κύριος στόχος τους είναι το θέμα που προβλήθηκε σε ντοκιμαντέρ του Discovery Channel την προηγούμενη εβδομάδα.

Στις 28 Φεβρουαρίου, ο αρχαιολόγος James Tabor και ο δημιουργός ντοκιμαντέρ Simcha Jacobovici έδωσαν συνέντευξη Τύπου στη Νέα Υόρκη, όπου ανήγγειλαν την ανακάλυψη ενός τάφου του 1ου αι. μ.Χ. στη συνοικία της Ανατολικής Τάλπιοτ της Ιερουσαλήμ – καθώς και την έκδοση βιβλίου που υποβάλλει την ιδέα της σύνδεσης μεταξύ του τάφου και της οικογένειας του Ιησού. Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες.

Ο Andrew Vaughn, διευθυντής των American Schools of Oriental Research (ASOR), ανακοίνωσε ότι ο Eric Meyers, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Duke, και ο Christopher Rollston, επιγραφολόγος στο Σεμινάριο Emmanuel Christian, θα αναλάμβαναν ως επιστημονικοί επιμελητές το ASOR blog του Μαρτίου, για να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα αντίδρασης των ερευνητών στην ιστορία του τάφου της Τάλπιοτ.

Και οι δύο ανάρτησαν αμέσως σχόλια για τα συμπεράσματα των Tabor και Jacobovici, υποστηρίζοντας ότι η σύνδεση του τάφου με τον Ιησού Χριστό βασιζόταν σε υποθέσεις και όχι σε αποδείξεις. Ο Meyers συγκεκριμένα έγραψε ότι τίποτε στο βιβλίο δεν αποτελεί «επανάσταση στις γνώσεις μας για τον Ιησού και τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους», όπως διατείνονται οι εκδότες του, εξού και μπορούμε να θεωρήσουμε αυτή την έκδοση ως μία ακόμη σε έναν μακρύ κατάλογο κειμένων τα οποία καπηλεύονται όχι μόνο τη Βίβλο αλλά και την αρχαιολογία.

Στη διαμάχη, που έλαβε τη μορφή αναρτήσεων στο blog, συμμετείχαν πάνω από δέκα ειδικοί, συμπεριλαμβανομένου του Tabor, ο οποίος είναι άλλωστε μέλος του ASOR. «Είτε καταδικάζονται είτε εξυμνούνται –και μέχρι στιγμής, συμβαίνει κυρίως το πρώτο- το θεωρώ τιμή μου που οι συνάδελφοι εξετάζουν τις ιδέες μου» έγραψε ο Tabor.

O Steve Ortiz, καθηγητής αρχαιολογίας του Southwestern Baptist Theological Seminary και μέλος του ASOR, εξέφρασε την ικανοποίησή του που οι μελετητές της Αγίας Γραφής αντέδρασαν τόσο άμεσα κοινοποιώντας τις αντιρρήσεις και τις αμφιβολίες τους για την υποτιθέμενη ανακάλυψη του οικογενειακού τάφου του Ιησού.

«Εκπλήσσομαι που τόσο πολλοί πιστοί του χριστιανισμού πίστεψαν πως βρέθηκε ο τάφος του Ιησού» είπε ο Ortiz. «Θα περίμενε κανείς ότι ο μέσος όρος του “ποιμνίου” θα είχε αρκετές βιβλικές γνώσεις ώστε να κρίνει ότι η ανακάλυψη που ανακοινώθηκε δεν συνάδει με την Αγία Γραφή».

Blogs για την αρχαιολογία της Εγγύς Ανατολής και τις χριστιανικές σπουδές υπάρχουν πολλά. Μάλιστα, λίγοι επιστημονικοί κλάδοι έχουν τόσο έντονη διαδικτυακή παρουσία όσο εκείνοι των «βιβλικών» blogs. To blog του ASOR ωστόσο ξεχωρίζει γιατί φιλοξενεί τις απόψεις κορυφαίων ερευνητών του χώρου.

Ο Vaughn δήλωσε ότι υπάρχει ακόμη ανάγκη για επιστημονικά και έγκυρα περιοδικά, εκείνο τον παραδοσιακό χώρο δηλαδή όπου οι ερευνητές κοινωνούσαν τις απόψεις τους πάνω σε πρόσφατες ανακαλύψεις. Πολλές ανακαλύψεις και εξελίξεις στην επιστήμη χρειάζονται μήνες ή και χρόνια ώσπου να «διευθετηθούν» μέσα από την ανταλλαγή απόψεων των μελετητών.

Το οστεοφυλάκιο του Ιακώβου είναι ένα παράδειγμα μιας ανακάλυψης, η οποία εξακολουθεί να ταλανίζει τους επιστημονικούς κύκλους.

«Δεν μπορούμε να πούμε ακόμη με βεβαιότητα αν είναι πλαστό ή αυθεντικό» είπε ο Vaughn, παρόλο που τα περισσότερα μέλη του ASOR έχουν εκφράσει ανοιχτά τη δυσπιστία τους για την αυθεντικότητα του αντικειμένου.

Το οστεοφυλάκιο ήρθε στο φως δέκα χρόνια πριν. Απασχόλησε μάλιστα και τη δικαιοσύνη. Η δίκη κράτησε πεντέμισι χρόνια, ώσπου να εκδοθεί η απόφαση – μέσα Μαρτίου παρεμπιπτόντως. Ωστόσο, δεν υπήρξε συμπέρασμα για την αυθεντικότητα του αντικειμένου.

Η διαμάχη για το οστεοφυλάκιο του Ιακώβου θα συνεχιστεί στα δημοσιεύματα του ASOR και στο blog. Είναι ο καταλληλότερος τρόπος επικοινωνίας μεταξύ μελετητών, όπως δήλωσε ο Vaughn.