Σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στην Ακαδημία Αθηνών, παρουσιάστηκε συλλογή περισσότερων από 60.000 ελληνικών χειρογράφων της Ρουμανίας, τα οποία είναι δωρεά του Ινστιτούτου Διαβαλκανικής Συνεργασίας «Ρήγας Βελεστινλής», ύστερα από πρωτοβουλία του προέδρου του, Γεώργιου Σούρλα.

Πρόκειται για ψηφιοποιημένο υλικό που προέρχεται από την Εθνική Βιβλιοθήκη Βουκουρεστίου, τη Βιβλιοθήκη της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Ρουμανίας, τα κρατικά αρχεία του Ιασίου, καθώς και τη βιβλιοθήκη Urechia του Γαλατσίου.

Το μεγαλύτερο μέρος των χειρογράφων αναφέρεται σε ιστορικά και μουσικά θέματα, ενώ υπάρχει μεγάλος αριθμός που αφορούν στην καθημερινότητα των Ελλήνων της Ρουμανίας, την ενδυμασία, τη διατροφή, τη θρησκευτική και λατρευτική ζωή, καθώς, επίσης, και πληροφορίες για τη λαϊκή μετεωρολογία και αστρολογία. Είναι ένα υλικό με μεγάλη ιστορική και λαογραφική αξία, στο οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση μελετητές και επιστήμονες.

Η προσπάθεια συγκέντρωσης του υλικού άρχισε το 2007, ύστερα από επαφές που είχε ο κ. Σούρλας με την πολιτική, θρησκευτική και πνευματική ηγεσία της Ρουμανίας, τον πρόεδρο της Ακαδημίας Βουκουρεστίου, τον Πατριάρχη Δανιήλ και τον τότε πρωθυπουργό, Ποπέσκου-Ταριτσιάνο.

Μιλώντας στο ΑΜΠΕ, ο κ. Σούρλας εξήγησε πώς προέκυψε η ιδέα για τη συγκέντρωση του σημαντικού αυτού υλικού: «Σε μία από τις επισκέψεις μου στη Ρουμανία και τη Μολδαβία, έμαθα ότι υπάρχει σημαντικό υλικό στα υπόγεια πολλών υπηρεσιών. Αυτό ήταν για μένα ένα ερέθισμα και μία πρόκληση, και άρχισα να μαζεύω πληροφορίες για το κατά πόσον υπάρχουν χειρόγραφα που δεν έχουν ξαναδημοσιευθεί. Έτσι οργανώσαμε ένα δίκτυο από Έλληνες φοιτητές στη Ρουμανία, οι οποίοι ψηφιοποίησαν το υλικό και μέσα σε πέντε χρόνια κατορθώσαμε να συγκεντρώσουμε πάνω από 60.000 χειρόγραφα και έγγραφα υψηλής αξίας και τώρα μένει ειδικοί επιστήμονες να τα μελετήσουν. Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια γιατί υπάρχει ακόμη μεγάλος αριθμός εγγράφων ιδιαίτερα στην Ακαδημία του Βουκουρεστίου και το Ιάσιο αλλά και στη Μολδαβία και την Αρμενία».

Το υλικό παραδόθηκε στα δύο κέντρα μελέτης της Ακαδημίας Αθηνών, το Κέντρο Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας (ΚΕΕΛ), και το Κέντρο Έρευνας του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού και θα βρίσκεται στη διάθεση κάθε ερευνητή.

Η διευθύντρια του ΚΕΕΛ, Κατερίνα Πολυμέρου-Καμηλάκη, τόνισε ότι «είναι μία πολύ μεγάλη συλλογή, ένας τεράστιος όγκος, με χειρόγραφα αμιγώς ιστορικά, που αναφέρονται στην εκκλησιαστική ιστορία, τη μουσική και έχει ένα ποικίλο περιεχόμενο, το οποίο θα έλεγε κανείς ότι περιλαμβάνει όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής και της πνευματικής ζωής, στην περιοχή στην οποία έδρασε ο Ελληνισμός κατά τον 17ο, τον 18ο και τον 19ο αι. Πρόκειται για χειρόγραφα, τα οποία είναι στα ελληνικά τα περισσότερα και πολλά από αυτά τα βλέπουμε για πρώτη φορά. Είναι πολύ σημαντικό ότι αυτό το υλικό βρίσκεται ψηφιοποιημένο στα χέρια μας και έτσι δίνουμε τη δυνατότητα σε νεότερους ερευνητές και επιστήμονες να έχουν πρόσβαση σε ένα υλικό, για να κάνουν μελέτες πάνω σε ειδικά θέματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ελληνική ιστορία».