Μόλις επέστρεψε στις ΗΠΑ από το Ιράκ μια από τις πρώτες αμερικανικές αποστολές που επισκέφθηκαν τη χώρα μετά από περισσότερες από δύο δεκαετίες. Πρόκειται για μία από τις πολλές αποστολές που επιστρέφουν σε θέσεις τις οποίες η πρόσφατη πολεμική δραστηριότητα είχε καταστήσει απρόσιτες αλλά την ίδια στιγμή έρμαιο λεηλασιών.

Η ομάδα, με επικεφαλής τους Elizabeth Stone και Paul Zimansky, εργάστηκε για τέσσερις εβδομάδες στη θέση Tell Sakhariya, κοντά στη Νασιρίγια, στο Νότιο Ιράκ. Η παρουσία τους σήμανε την πρώτη αμερικανική αποστολή στη χώρα, εκτός της κουρδικής αυτόνομης περιοχής, από το 1990 και μια από τις πρώτες ξένες αρχαιολογικές προσπάθειες σε μια δεκαετία.

Το 2003 η δρ Stone  είχε επισκεφτεί ξανά το Ιράκ. Τότε όμως, μέσα από ένα ελικόπτερο, περιηγήθηκε μια σειρά από λεηλατημένες θέσεις. Ήταν η χρονιά που η λεηλασία του μουσείου της Βαγδάτης συνοδεύτηκε από ένα όργιο λεηλασιών αρχαιολογικών θέσεων. Από την επιθεώρηση με το ελικόπτερο αλλά και από φωτογραφίες που είχαν ληφθεί μέσω δορυφόρου, η Stone  και οι συνεργάτες της προσδιόρισαν ότι οι διάφοροι πλιατσικλόγοι είχαν σκάψει τρύπες έκτασης συνολικά 1.497,34 εκταρίων σε αρχαιολογικές θέσεις.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις έρευνες στο Ιράκ έδειξαν πρώτα πρώτα οι Ιρακινοί αρχαιολόγοι. Στη συνέχεια, Αμερικανοί και άλλοι άρχισαν σιγά σιγά να επιστρέφουν. Η ομάδα της Stone μάλιστα έφυγε για τη χώρα μόλις και το τελευταίο αμερικανικό στρατιωτικό  κομβόι επέστρεψε στις ΗΠΑ.

Στις τέσσερις εβδομάδες που κράτησε η ανασκαφή, η ομάδα εντόπισε μια εγκατάσταση βοσκών που άκμασε γύρω στα 1800 π.Χ. Στο σημείο όπου δορυφωρικές φωτογραφίες έδειχναν πιθανή οχύρωση, δοκιμαστικές τομές έδειξαν ότι υπήρχαν ταφές, πιθανότατα βρεφών, καθώς και τα απομεινάρια μιας πλατφόρμας. 10 πλίνθοι με επιγραφές βρέθηκαν επίσης στην πλατφόρμα αυτή, γεγονός που συστήνει ότι το κτίσμα ήταν τελετουργικού χαρακτήρα και πιθανότατα κατασκευάστηκε από τους βασιλιάδες της Ουρ γύρω στο 2000 π.Χ. Οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι η θέση ίσως συνδέεται με την αρχαία Ga’esh, όπου οι βασιλιάδες της Ουρ ανανέωναν τη βασιλεία τους ετήσια σε ειδική τελετή. Για την ταύτιση αυτή όμως υπάρχει ήδη διχογνωμία με ιταλική αρχαιολογική ομάδα που ανασκάπτει γειτονική θέση την οποία ταυτίζει με την Ga’esh.

Για το μέλλον, η ομάδα της Stone  έχει ζητήσει άδεια ανασκαφής στην ίδια την Ουρ, την οποία ανέσκαψε πρώτος ο Σερ Leonard Woolley για να φέρει στο φως αμύθητους θησαυρούς – μεταξύ των οποίων τον τάφο της βασίλισσας Πουάμπι που είχε ταφεί μαζί με 52 μέλη της ακολουθίας της. “Ο Woolley ήταν πολύ καλός για την εποχή του αλλά δεν είχε τις μεθόδους που έχουμε σήμερα. […] Και, ειλικρινά, πληρωνόταν για να φέρει στο φως αντικείμενα” λέει η Stone τονίζοντας ότι σήμερα μια έρευνα σε μικρότερα σπίτια θα μπορούσε να αποκαλύψει περισσότερα για τις ζωές των ανθρώπων που έζησαν σε κάποιες από τις πρώτες πόλεις, σε μια από τις πρωιμότερες στιγμές του πολιτισμού.