Το Αρχοντικό Αλεξούλη είναι ίσως σήμερα το σημαντικότερο κτίριο της Αγιάς, κτισμένο στην καρδιά του ιστορικού της κέντρου, υποστηρίζει η προϊσταμένη της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Λάρισας κ. Σταυρούλα Σδρόλια και σε σχετική αναφορά της, με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα στην «Ελευθερία», ενημερώνει τόσο για την ιστορία του όσο και για τις προσπάθειες που έγιναν και γι’ αυτές που δρομολογούνται, με σκοπό τη συντήρησή του:

«Πέραν της αδιαμφισβήτητης αρχιτεκτονικής του αξίας, η σύνδεσή του με την επιφανή οικογένεια Αλεξούλη, με μεγάλη εμπορική και εξαγωγική δραστηριότητα τον 18ο και 19ο αιώνα, το τοποθετεί στην ίδια γραμμή με τα αρχοντικά των Αμπελακίων, ως απτά δείγματα της ανάπτυξης των κοινοτήτων του Κισσάβου στην παραπάνω περίοδο.

»Η σύνδεση του Αρχοντικού Αλεξούλη με το Υπουργείο Πολιτισμού ξεκινάει από το 1977, οπότε απαλλοτριώθηκε το πρώτο μισό του κτιρίου με σκοπό τη στέγαση αρχαιολογικού μουσείου. Από τότε φυλάσσεται εκεί η πλούσια αρχαιολογική συλλογή της Αγιάς, η δημιουργία της οποίας χρονολογείται από τις αρχές του 20ού αιώνα. Αργότερα, η ενότητα των κλασικών αρχαιοτήτων μεταφέρθηκε σε ενοικιαζόμενο κτίριο, ενώ η βυζαντινή συλλογή στεγάζεται εκεί μέχρι σήμερα και περιλαμβάνει σημαντικές αρχαιότητες, κυρίως αρχιτεκτονικά γλυπτά από την Επισκοπή Βεσαίνης (Βαθύρεμα – Αετόλοφος), καθώς και τα μοναστήρια του Όρους των Κελλίων, στα οποία έγιναν ανασκαφικές έρευνες κατά τις προηγούμενες δεκαετίες.

»Το δεύτερο μισό του Αρχοντικού δωρήθηκε στο Υπουργείο από την τελευταία απόγονο της οικογένειας Καλυψώ Αλεξούλη, της οποίας τη δράση εναργέστατα πρόβαλε ο συντάκτης σας στο παραπάνω άρθρο. Το τμήμα αυτό περιήλθε στην υπηρεσία μετά το θάνατό της το 1995 και δωρήθηκε με σκοπό να εκτίθεται η εναπομείνασα οικοσκευή της οικογένειας, η οποία καταλαμβάνει ορισμένους χώρους του μέχρι σήμερα.

»Στο αρχοντικό πραγματοποιήθηκαν στο παρελθόν περιοδικές εργασίες συντήρησης από την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ενώ και ο φύλακας αρχαιοτήτων Αντώνης Δημηρούλης, που στεγάσθηκε εκεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, το φρόντισε με όλες του τις δυνάμεις. Από νωρίς ξεκίνησε η προσπάθεια σύνταξης των απαραίτητων μελετών για την προστασία και ανάδειξη του κτιρίου. Η αρχιτεκτονική του κτιρίου δημοσιεύθηκε από τον πρώην αρχιτέκτονα της Εφορείας κ. Γιάννη Βλαχοστέργιο σε έκδοση του Δήμου Αγιάς του 2006, ενώ ένα από τα σημαντικότερα βήματα για τη σωτηρία του αρχοντικού ήταν η αντικατάσταση της σκεπής από την Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας.

Κατά το τελευταίο διάστημα προχωρούν με εντατικούς ρυθμούς οι μελέτες συντήρησης και ανάδειξης του Αρχοντικού από την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Την προσπάθεια αυτή συνδράμει με κάθε τρόπο η Δημοτική Αρχή Αγιάς, η οποία έθεσε από νωρίς την ανάδειξη του μνημείου αυτού στις προτεραιότητές της, όπως επίσης και του δεύτερου αρχοντικού που ανήκει στην ιδιοκτησία του Υπουργείου Πολιτισμού, εκείνου της οικογένειας Πετράκη.

Ελπίζουμε ότι σύντομα, με την ολοκλήρωση των μελετών, το έργο της ανάδειξης του Αρχοντικού θα βρει μία θέση στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα Ελλάδας – Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη μόνη ελπίδα για σωτηρία των μνημείων τέτοιας εμβέλειας. Κατόπιν, θα μπορέσει να εκτεθεί σε αυτό η Αρχαιολογική Συλλογή Αγιάς δίνοντας κυρίαρχη θέση στην πλούσια ιστορία της περιοχής, καθώς επίσης και στην οικογένεια Αλεξούλη, όπως επιθυμούσε και η δωρήτρια. Στον τελευταίο τομέα, της αναζήτησης και διάσωσης ιστορικών τεκμηρίων, συνεργάζεται μαζί μας το Ιστορικό Αρχείο Αγιάς, ενώ και η συμβολή των πολιτιστικών συλλόγων της περιοχής θα ήταν πολύτιμη».