Γ.Α. Παπαθανασόπουλος (επιμ.), To Nεολιθικό Διρό, εκδ. Μέλισσα – Κέντρο Νεολιθικών Μελετών Διρού, Αθήνα 2011, 320 σελ.
ISBN, 978-960-2043-14-1
H έκδοση, πλούσια εικονογραφημένη με φωτογραφικό και σχεδιαστικό υλικό, παρουσιάζει διακόσια πενήντα αντιπροσωπευτικά αντικείμενα από το ανασκαφικό έργο στο Σπήλαιο Αλεπότρυπα του Διρού Μάνης.
Ο τόμος περιλαμβάνει αναλυτική εισαγωγή, όπου προβάλλεται μια άλλη οπτική γωνία για τις ιδιομορφίες και τους κύριους γεωπολιτικοοικονομικούς χαρακτήρες του Νεολιθικού Πολιτισμού στην Ελλάδα, στις τελευταίες φάσεις του οποίου, δηλαδή τη Νεότερη και Τελική Νεολιθική εποχή, εντάσσεται και η χρήση του Σπηλαίου Αλεπότρυπα.
Εξετάζονται τα στοιχεία της διαβίωσης του νεολιθικού ανθρώπου στον όρμο του Διρού και στο Σπήλαιο, από την εγκατάστασή του γύρω στα μέσα της 6ης χιλιετίας π.Χ., έως το 3200 π.Χ., όταν ένας τρομερός σεισμός οριστικά τη διέκοψε.
Περιλαμβάνονται κεφάλαια για τον καθημερινό βίο, για τα τεχνικά έργα, καθώς και για τα εργαλεία, τα όπλα, τα σύνεργα υφαντικής, τα αποθηκευτικά αγγεία τα υδροφόρα αγγεία, τα δοχεία τροφής και πόσης, όπως και τα εκλεκτά αγγεία της ακόσμητης κεραμικής, με κορύφωση τις γοητευτικές δημιουργίες της γραπτής κεραμικής, δημιουργήματα όλα του νεολιθικού ανθρώπου.
H έκδοση ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των πρωτόγνωρων εθιμικών ταφικών πρακτικών λατρείας των νεκρών, με προεκτάσεις αναγνώρισης αντιλήψεων μεταθανάτιας ζωής στο Σπήλαιο, ενδεχομένως μάλιστα και λατρείας χθόνιας θεότητας.
