Το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου ανακοίνωσε τη λήξη της σύντομης ερευνητικής περιόδου για το 2011 του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) στην προ-νεολιθική εγκατάσταση «Βρέτσια-Ρουδιάς» στο Τρόοδος (επαρχία Πάφου). Οι έρευνες διεξήχθησαν υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Νικόλαου Ευστρατίου.
Η επιτόπια έρευνα στην εντυπωσιακή για την τοποθεσία της πλειστοκαινική αναβαθμίδα του Ξερού ποταμού πραγματοποιήθηκε και φέτος στα τέλη Νοεμβρίου 2011, από μια ολιγομελή ομάδα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και αρχαιολόγων του ΑΠΘ και με τη συμμετοχή Κυπρίων αρχαιολόγων και ειδικών επιστημόνων.
Οι στόχοι της ανασκαφής του 2011 ήταν: η διεύρυνση του ανασκαμμένου χώρου, η ολοκλήρωση της αφαίρεσης της συνολικής επίχωσης της θέσης, τουλάχιστον στο σημείο αυτό του χώρου, η μελέτη της συνολικής στρωματογραφικής ακολουθίας που έχει αποκαλυφθεί, η αποκάλυψη του λεγόμενου «λιθόστρωτου» το οποίο είχε αρχίσει πέρσι να αποκαλύπτεται και, τέλος, η γεωαρχαιολογική μελέτη της θέσης.
Η ανασκαφή απέκτησε μια διαφορετική και πιο συγκροτημένη εικόνα με βάση κάποια κυρίαρχα αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως ήταν η αποκάλυψη σε ικανή έκταση του λεγόμενου «λιθόστρωτου» στην επιφάνεια του οποίου βρέθηκαν λίθινα εργαλεία, όπως μυλόλιθοι, κρουστήρες, πυρήνες για την κατασκευή εργαλείων, βότσαλα καμένα κ.ά. και πολλά εργαλεία, που όλα παραπέμπουν σε μια «κατασκευή». Επιπρόσθετο σημαντικό στοιχείο είναι ότι η κατασκευή αυτή έχει «σφραγιστεί» από ένα μαύρο καμένο στρώμα, αποτέλεσμα έντονης φωτιάς. Η χρήση της βέβαια παραμένει άγνωστη.
Το πιο εντυπωσιακό ίσως όμως, στοιχείο της φετινής έρευνας ήταν το συνολικό βάθος της αρχαιολογικής επίχωσης, το οποίο ξεπέρασε τα 1,20 μ. και η πραγματικά οπτικά εντυπωσιακή στρωματογραφική ακολουθία που την χαρακτηρίζει. Η τελευταία επιτρέπει την κατανομή των ευρημάτων σε συγκεκριμένα στρώματα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τυπολογικές και τεχνολογικές ακολουθίες της Κύπρου για την περίοδο των αρχών του Ολόκαινου, όπου ανήκει η θέση δηλαδή της Επι-παλαιολιθικής περιόδου και της πρώιμης Νεολιθικής (10000-6000 π.Χ.). Επιπλέον, οι βαθιές επιχώσεις της θέσης επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι ότι ίσως θα εντοπιστούν στον χώρο ακόμη παλαιότερες φάσεις της προϊστορίας του νησιού. Υπό αυτή την έννοια η ανασκαφή του «Ρουδιά» για το άμεσο μέλλον αποκτά μια ιδιαίτερη δυναμική.
Στα ανασκαφικά ευρήματα της φετινής περιόδου συγκαταλέγονται σημαντικές ποσότητες λίθινων εργαλείων διαφορετικών μεγεθών που ανέρχονται σε εκατοντάδες, επιβεβαιώνοντας ότι η θέση αποτελούσε χώρο επίμονης επίσκεψης και ίσως προσωρινής διαμονής κυνηγετικών και τροφοσυλλεκτικών ομάδων σε όλη τη διάρκεια της πρώιμης προϊστορίας του νησιού, από τη 10η χιλιετία π.Χ. και μέχρι τα μέσα της 7ης χιλιετίας π.Χ.
Η τρίτη ανασκαφική περίοδος στην ορεινή εγκατάσταση του «Ρουδιά» επιβεβαιώνει τις πρώτες εκτιμήσεις μας για τον ρόλο της ορεινής ενδοχώρας της Κύπρου στις άγνωστες ακόμη εξελίξεις του τέλους του Πλειστόκαινου και των αρχών του Ολόκαινου στο νησί.
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η ερευνητική ομάδα οφείλει ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Τμήμα Δασών Κύπρου για τη συνδρομή του στην αρχαιολογική έρευνα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο Τρόοδος.
