Η πρόσφατη ανακάλυψη της αρχαιολογικής αποστολής του Πανεπιστημίου της Κρακοβίας νέων σημαντικών ευρημάτων στην περιοχή του Αρχαίου Ωδείου Κάτω Πάφου έφερε ξανά στο προσκήνιο την τεράστια έκταση, που καταλαμβάνει το Αρχαιολογικό Πάρκο της Κάτω Πάφου.

Μια έκταση που φιλοξενεί μερικούς από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Ευρώπης και η οποία είναι εδώ και χρόνια προστατευόμενη από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Συνειδητοποιώντας ότι οι μοναδικοί αυτοί θησαυροί αποτελούν ουσιαστικά τη «βαριά βιομηχανία» του τόπου, οι αρμόδιοι φορείς έχουν εντατικοποιήσει πλέον τον σχεδιασμό τους για την ανάδειξη και προστασία των μοναδικών εκθεμάτων της περιοχής.

Παράλληλα με το ανασκαφικό έργο πολλών αρχαιολογικών αποστολών από ξένα πανεπιστημιακά ιδρύματα και από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, σε εξέλιξη βρίσκεται σήμερα και η προσπάθεια δημιουργίας των υποδομών εκείνων που θα διασφαλίσουν οριστικά την προστασία των αρχαιολογικών θησαυρών από τις καιρικές συνθήκες. Σε αυτά τα πλαίσια, αναμένεται οριστικά πλέον εντός του 2013 η υλοποίηση του πολυαναμενόμενου έργου-μαμούθ, το οποίο δεν θα έχει αντίστοιχο στη λεκάνη της Μεσογείου. Πρόκειται για το στέγαστρο προστασίας των αρχαιολογικών θησαυρών της Κάτω Πάφου, το οποίο μετά από πολύχρονες καθυστερήσεις υλοποιείται πλέον το 2013.

Ο δήμαρχος Πάφου, Σάββας Βέργας, τόνισε ότι η διάρκεια των εργασιών για την ολική κάλυψη των αρχαιοτήτων θα ανέλθει στους 18 μήνες από την έναρξή τους.

«Λόγω του τεράστιου όγκου της κατασκευής», είπε, «η κατασκευή θα γίνεται τμηματικά επί τόπου. Το στέγαστρο θα κατασκευάζεται στο χώρο και θα τοποθετείται άμεσα, αφού πέραν του βάρους και του μεγέθους του, που δεν θα επέτρεπε ούτως ή άλλως τη μεταφορά του, υπεισέρχεται και η πτυχή της λεπτομερούς επιστημονικής μελέτης, που θα γίνεται σε όλο το στάδιο της διαδικασίας, ώστε να μην καταστραφούν αρχαιότητες στο έδαφος ή στο υπέδαφος».

Η τεράστια κατασκευή θα στηρίζεται σε ένα πολύ πυκνό δίκτυο υποστυλωμάτων προκειμένου αυτά να μην κατέρχονται σε μεγάλο βάθος με κίνδυνο καταστροφής υπόγειων αρχαιοτήτων.

Το στέγαστρο θα αποτελεί μια λιτή, πλην όμως αποτελεσματική από πλευράς προστασίας των αρχαιολογικών θησαυρών κατασκευή. Στόχος του έργου είναι να προστατεύονται οι αρχαιότητες χωρίς να χάνουν την «πρωτοκαθεδρία» των εντυπώσεων από το έργο καθ’ αυτό.

Το ειδικό σκέπαστρο, που θα καλύψει τα σπάνιας αξίας ψηφιδωτά, θα αποτελείται από ένα ειδικό υλικό που αφενός μεν παρεμποδίζει την ηλιακή ακτινοβολία να φθάσει μέχρι τα ψηφιδωτά και να τα φθείρει σε βάθος χρόνου, αλλά που παράλληλα επιτρέπει τη διάχυση ενός απαλού φωτισμού σε όλο τον χώρο των οκτώ τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει για τους επιστήμονες και η τοποθέτηση των υποστυλωμάτων που θα «κρατούν» την κατασκευή, αφού θα πρόκειται για κατασκευή που πρέπει να είναι αποδοτική χωρίς να προκαλέσει φθορές στο πλούσιο σε αρχαιότητες υπέδαφος.

Οικία του Διονύσου

Στο Αρχαιολογικό Πάρκο της Κάτω Πάφου ολοκληρώθηκε φέτος και ένα ακόμη έργο προστασίας αρχαιολογικών θησαυρών. Πρόκειται για τη δημιουργία του νέου προστατευτικού στεγάστρου στην οικία του Διονύσου, το οποίο σκοπό έχει την ανάδειξη του συγκεκριμένου μνημείου, αλλά και την αισθητική αναβάθμισή του. Το έργο αφορούσε τόσο στη συντήρηση και ανάδειξη του ψηφιδωτού του δαπέδου της οικίας, όσο και στην αντικατάσταση των μέχρι πρότινος ευτελών αντικειμένων που αποτελούσαν το στέγαστρο με κατασκευή από ξύλο, που επιτελεί καλύτερα το έργο της προστασίας του αρχαιολογικού μνημείου, αλλά και που αναβαθμίζει αισθητικά το μέρος. Ο Σάββας Βέργας συνεχάρη τους αρμόδιους του Τμήματος Αρχαιοτήτων για την ποιότητα της εργασίας και ευχήθηκε η βελτίωση στους υπόλοιπους χώρους του Αρχαιολογικού Πάρκου να είναι αντίστοιχης ποιότητας.

Σημαντικές ανακαλύψεις αρχαιολόγων

Μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις των τελευταίων δεκαετιών θεωρείται ήδη από τους ειδικούς ο εντοπισμός από την 22μελή πολωνική, αρχαιολογική αποστολή του Πανεπιστημίου της Κρακοβίας αρχαιοτήτων μπροστά από το Αρχαίο Ωδείο. Πρόκειται, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, για τη Ρωμαϊκή Αγορά της πόλης, σε στρώμα κάτω από την οποία εκτιμάται ότι είναι η αγορά της Πάφου των ελληνιστικών χρόνων.

Τα ευρήματα θεωρούνται μείζονος σπουδαιότητας, ενώ, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, προϊδεάζουν για ακόμη μεγαλύτερες αποκαλύψεις δεδομένου ότι το μέχρι στιγμής ανασκαφικό έργο περιορίζεται σε πολύ μικρό επίπεδο κάτω από το έδαφος.

Μεταξύ των ευρημάτων είναι μια σπάνιας αρχαιολογικής αξίας ζυγαριά ακριβείας, ένα ξίφος διατηρημένο σε πολύ καλή κατάσταση, εύρημα σπάνιο για τον κυπριακό χώρο, καθώς και διάφορα φυλαχτά με σύμβολα να απεικονίζονται πάνω τους, όπως ο κροκόδειλος που, σύμφωνα με τους ειδικούς, παραπέμπει στον ποταμό Νείλο.

Πολύ σημαντική, ωστόσο, κρίνεται από τα μέλη της αποστολής του Πανεπιστημίου της Κρακοβίας η ανακάλυψη 40 αρχαίων νομισμάτων, τα οποία μάλιστα συνεχώς αυξάνονται όσο η ανασκαφή προχωρεί σε βάθος. Αποκαλυπτικές πληροφορίες της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» αναφέρουν ωστόσο ότι το γεγονός αυτό έχει ήδη γνωσθεί σε αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι εντοπίστηκαν σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις να δραστηριοποιούνται στην περιοχή των ανασκαφών από τους Πολωνούς αρχαιολόγους κατά τις βραδινές ώρες.

Σύμφωνα με ενημέρωση των αρμοδίων από πλευράς των Πολωνών επιστημόνων, σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις μέλη της αποστολής εντόπισαν κατά τις βραδινές ώρες άγνωστα πρόσωπα να κυκλοφορούν σε χώρο ανασκαφών με τη χρήση των ειδικών ράβδων εντοπισμού μεταλλικών αντικειμένων. Τα ευρήματα θεωρούνται προάγγελος σπουδαίων ανακαλύψεων τις επόμενες ανασκαφικές περιόδους.