Ένα έργο στρατηγικού σχεδιασμού του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, με πολύ ενδιαφέρον, περιπλοκότητα αλλά κυρίως με όραμα ξεκινά. Πρόκειται για την ανάπτυξη ενός νέου συστήματος καταγραφής και ψηφιοποίησης των κινητών μνημείων που υπάρχουν στα μουσεία και στις συλλογές των Εφορειών, τα οποία σε μεγάλο βαθμό δεν έχουν καταγραφεί ποτέ.

Η πρώτη προσπάθεια έγινε με το πρόγραμμα του Εθνικού Αρχείου Μνημείων «Πολέμων», που εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Αρχείου Μνημείων και Δημοσιευμάτων, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, στο πλαίσιο του Γ′ ΚΠΣ. Κατά την διάρκειά του, καταγράφηκαν και ψηφιοποιήθηκαν περίπου 140.000 κινητά μνημεία, ενώ άλλα 120.000 αντικείμενα απέκτησαν ψηφιακή θέση και όνομα μέσα από διαφορετικά προγράμματα.

Το πολύ σημαντικό αυτό θέμα συζητήθηκε χτες, κατά την τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για το 2011. Η Ελένη Κουντούρη, υπεύθυνη της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, που είναι και ο φορέας υλοποίησης, αναφέρθηκε διεξοδικά στο έργο, το οποίο θα υλοποιηθεί μέχρι το 2014, έχει προϋπολογισμό 8 εκατομμύρια ευρώ και είναι ενταγμένο στο ΕΣΠΑ.

Δύο είναι οι κύριοι στόχοι του: Η προβολή των κινητών μνημείων —μέσω ψηφιακής πύλης η οποία θα δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης, άλλοτε ελεύθερης άλλοτε περιορισμένης— και, φυσικά, η προστασία τους. Γι’ αυτό και η καταγραφή τους θα ξεκινήσει από μικρές συλλογές, οι οποίες μέχρι σήμερα δεν είχαν την ευκαιρία «να βγουν προς τα έξω».

Είναι όμως όλα τα κινητά αντικείμενα των μουσείων και συλλογών των Εφορειών μόνο 500.000; Φυσικά όχι. Αλλά ο χρόνος και τα χρήματα που αντιστοιχούν στο συγκεκριμένο έργο δεν φτάνουν για περισσότερα. Σίγουρα όμως επαρκούν για μια καταγραφή που πρέπει να γίνει και η οποία θα αφορά σημαντικά αντικείμενα, με ιστορικό τεκμήριο, τα οποία δεν έχουν καταγραφεί ποτέ. Τα πολυάριθμα όστρακα των αποθηκών, που δεν ανήκουν σε κάποιο ενιαίο σύνολο, δεν θα καταγραφούν.

Το έργο διαιρείται σε τέσσερα υποέργα, με το πρώτο να αφορά τη δημιουργία ομάδων εργασίας από αρχαιολόγους που θα προσληφθούν για να βοηθήσουν στην καταγραφή των μη καταγραμμένων μνημείων των Εφορειών. Το υποέργο αυτό θα γίνει με αυτεπιστασία. Τα υπόλοιπα θα αφορούν —μεταξύ άλλων— την ανάπτυξη ενός νέου λογισμικού συστήματος, την προσαρμογή και ένταξη των συνολικά 260.000 κινητών μνημείων που ψηφιοποιήθηκαν μέσω του «Πολέμωνα» και άλλων προγραμμάτων σε ένα ενιαίο ψηφιακό απόθεμα, την προβολή του ψηφιοποιημένου υλικού μέσω ειδικού διαδικτυακού τόπου, καθώς και την επικαιροποίηση και την αναβάθμιση του Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων.

«Είναι ένα φιλόδοξο έργο που μαζί με το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο και την ψηφιακή πλατφόρμα του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) θα αλλάξουν το τοπίο», δήλωσε χαρακτηριστικά η γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού Λίνα Μενδώνη, τονίζοντας τη σπουδαιότητά του.