Εννιά εκκλησίες με σπάνιες τοιχογραφίες, πολύτιμες εικόνες και θρησκευτικούς θησαυρούς αριθμούσε ο δυσπρόσιτος μεσαιωνικός οικισμός στην Ουζντίνα Θεσπρωτίας. Κύριο χαρακτηριστικό του, η πυκνή δόμηση, ενώ χτίστηκε στα ερείπια αρχαίου οικισμού που πιθανολογείται ότι καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 167 π.Χ. και γνώρισε τη μεγάλη του ακμή την ύστερη βυζαντινή περίοδο.

Η αποκατάσταση του αρχαιολογικού πάρκου της Ουζντίνας εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ 2007-2013 και θα υλοποιηθεί από την 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ενώ σε πρώτη φάση έχουν μεταφερθεί οι εικόνες και οι κινητοί θησαυροί από τα ερείπια των εκκλησιών. Πρόκειται για έναν οικισμό ο οποίος βρίσκεται σε δύσβατο σημείο, στο εσωτερικό της Θεσπρωτίας, στο 73ο χιλιόμετρο της παλιάς εθνικής οδού Ιωαννίνων-Ηγουμενίτσας, κοντά στο χωριό Πέντε Εκκλησιές, και η προσέγγιση με το αυτοκίνητο είναι αδύνατη. Οι εργολάβοι που ανέλαβαν τη συντήρηση των τέμπλων και των τοιχογραφιών, χρειάστηκε να μεταφέρουν τα υλικά με τα μουλάρια.

«Το όνομα του αρχαίου οικισμού δεν είναι γνωστό. Έφερε ψευδοϊσόδομο τείχος που περιέτρεχε όλες τις πλευρές του και υπολογίζεται ότι είχε πληθυσμό περίπου 500 ατόμων. Η ύπαρξη πολλών εκκλησιών καθώς και το γεγονός ότι ήταν κοντά στον ποταμό Καλαμά δείχνουν ότι ήκμαζε κατά τη βυζαντινή περίοδο και, παρότι δεν υπάρχουν πληροφορίες για την πρώιμη βυζαντινή, φαίνεται ότι η μεγάλη του ακμή τοποθετείται χρονικά την ύστερη βυζαντινή περίοδο», δήλωσε στο «Έθνος» η προϊσταμένη της 8ης ΕΒΑ, Βαρβάρα Παπαδοπούλου.

Από την εποχή της ακμής του έχουν εντοπιστεί εννιά ναοί, μία σκήτη και τα βάθρα γέφυρας με πλίνθινη επιγραφή που χρονολογείται στα 1628. Τέσσερις από τους ναούς βρίσκονται μέσα στον οικισμό και οι υπόλοιποι στη γύρω περιοχή. Πιο σημαντικοί είναι ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, των Ταξιαρχών, του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Δημητρίου. Ο ναός της Κοίμησης είναι σταυρεπίστεγος, με τρίπλευρη αψίδα στα ανατολικά, ενώ εσωτερικά φέρει τοιχογραφίες του 17ου αιώνα.

«Το έργο της αποκατάστασης της Ουζντίνας αφορά εργασίες αποκατάστασης, συντήρησης και ανάδειξης του οικισμού, έτσι ώστε στο τέλος να παραδοθεί στο κοινό ένας επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος. Στο πλαίσιο του έργου πρόκειται να καθαριστούν, αποτυπωθούν και στερεωθούν τμήματα των ερειπίων του αρχαίου-βυζαντινού-μεταβυζαντινού οικισμού καθώς και των ναών που σώζονται σήμερα», μας είπε η κ. Παπαδοπούλου.

Μέχρι στιγμής έχει πραγματοποιηθεί η αντικατάσταση της στέγης του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου, ενώ ξεκινούν άμεσα στερεωτικές εργασίες στον ναό των Ταξιαρχών. Επίσης έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες συντήρησης των τοιχογραφιών των δύο μνημείων, ενώ έχουν συντηρηθεί φορητές εικόνες και τμήματα τέμπλου από τον ναό της Κοίμησης Θεοτόκου.