Στο άκουσμα της λέξης «ραβδοσκοπία» οι περισσότεροι άνθρωποι θα σκεφτούν έναν τύπο με λασπωμένες γαλότσες να περιφέρεται σε μια φάρμα με ένα ραβδί, αναζητώντας ένα καλό σημείο για γεώτρηση ή κάποιον αλαφροΐσκιωτο με ψυχεδελικό t-shirt που ψάχνει να βρει γεωενεργειακές γραμμές.

Άνθρωποι που πιστεύουν στη ραβδοσκοπία υπάρχουν εδώ και αιώνες, μια μορφή μαντικής που παραδοσιακά τη χρησιμοποιούσαν για να εντοπίσουν υπόγεια κοιτάσματα νερού, ενώ στην αρχαιολογική κοινότητα μαίνεται η διαμάχη για το αν οι ραβδοσκόποι, εξοπλισμένοι μονάχα με μια βέργα από χαλκό [ή ένα εκκρεμές] και τη δύναμη της πίστης, μπορούν επίσης να εντοπίσουν χαμένες ρωμαϊκές οδούς, τύμβους της Εποχής του Χαλκού ή προϊστορικές βραχογραφίες.

Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και οι πιστοί της παραδοσιακής ραβδοσκοπίας έχουν σοβαρούς ενδοιασμούς να πιστέψουν τους ραβδοσκόπους χαρτών, που ισχυρίζονται ότι μπορούν να ανιχνεύσουν αρχαιολογικά κατάλοιπα απλά κρατώντας το εκκρεμές πάνω από μια δορυφορική εικόνα του Google Earth. Η συζήτηση φούντωσε σε πολλά αρχαιολογικά φόρουμ, ανάμεσα σε εξίσου παθιασμένους πιστούς και… δύσπιστους.

Μια ιστοσελίδα αφιερωμένη στην προϊστορική αρχαιολογία, με το όνομα the Megalithic Portal, ξεκινά τώρα έναν διαγωνισμό για την επίλυση του θέματος, προσκαλώντας τόσο τους επίδοξους «τηλεπαθητικούς» όσο και εκείνους που τους χλευάζουν να πάρουν μέρος σε ένα κυνήγι αρχαιολογικών θησαυρών από την άνεση του καναπέ τους.

O Andy Burnham, ιδρυτής της ιστοσελίδας, λέει ότι η ραβδοσκοπία πυροδότησε περισσότερες συζητήσεις και διαφωνίες από οποιοδήποτε άλλο θέμα στην ιστοσελίδα. «Καταλήγουν πάντα σε αδιέξοδο. Οι μεν ραβδοσκόποι ισχυρίζονται ότι μπορούν να βρουν τα πάντα, ενώ οι μη ραβδοσκόποι το αμφισβητούν γιατί δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες αποδείξεις».

Κι ενώ η ραβδοσκοπία συχνά σημαίνει να σκαρφαλώνεις σε κακοτράχαλες πλαγιές, ή να πατάς μέσα σε βάλτους και τσουκνίδες, ο διαγωνισμός του Burnham είναι ένα είδος προϊστορικού κυνηγιού του χαμένου θησαυρού, που δεν απαιτεί τίποτα πιο εξεζητημένο παρά να τυπώσεις τους χάρτες του. Ο Burnham έχει αφαιρέσει όλα τα χαρακτηριστικά και αναγνωρίσιμα στοιχεία, αλλά οι χάρτες δείχνουν πραγματικά μέρη, και πάνω τους βρίσκονται κρυμμένα πραγματικά αντικείμενα: μια βραχογραφία που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, αλλά δεν έχει ακόμη καταχωριστεί σε καμία βάση δεδομένων και ένα θαμμένο τμήμα χαλαζία κοντά σε μια αρχαιολογική θέση.

Το Megalithic Portal ανέφερε πριν από λίγο καιρό την πιθανή αποκάλυψη ενός μεγαλιθικού κυκλικού μνημείου στο Σόμερσετ, όπου οι αρχαιολόγοι χρησιμοποίησαν επιστημονικές γεωφυσικές μεθόδους πιστεύοντας πως υπήρχαν λίθοι θαμμένοι στη γη, παραδέχονται ωστόσο ότι το έναυσμα για την έρευνά τους δόθηκε χάρη στις ανακαλύψεις ενός ραβδοσκόπου. Το δικό τους μεγαλιθικό μνημείο και εκείνο του ραβδοσκόπου βρίσκονται κοντά, αλλά όχι στο ίδιο σημείο.

Οι ερασιτέχνες ραβδοσκόποι συχνά συγκεντρώνουν μικρά οπλοστάσια ακριβού εξοπλισμού, που συμπεριλαμβάνει χάλκινα ή κρυστάλλινα εκκρεμή και ειδικά κατασκευασμένες χάλκινες ράβδους, ωστόσο το παραδοσιακό εργαλείο ήταν ένα διχαλωτό κλαδί φουντουκιάς.

Ο Burnham προσκαλεί τους πιστούς και τους… αγνωστικιστές να πάρουν μέρος στο διαγωνισμό είτε ραβδοσκοπώντας με τον εξοπλισμό της αρεσκείας τους, είτε απλά μαντεύοντας, καθώς και να προσδιορίσουν το επίπεδο σκεπτικισμού τους ώστε τα αποτελέσματα να αξιολογηθούν.

Προσφέρει ως έπαθλα ημερολόγια του 2012 με ελκυστικά τοπία προϊστορικών θέσεων – στις οποίες οι ραβδοσκόποι θα μπορούν προφανώς να εξασκήσουν την τέχνη τους με την ελπίδα να βρουν περισσότερους χαμένους θησαυρούς.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στη διεύθυνση http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=2146414041 ως τις 20 Νοεμβρίου 2011.