Στη λεωφόρο Θησέως στην Καλλιθέα, μέρες τώρα τα τραγούδια των Αctive Member εναλλάσσονται με εκείνα του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, στο ειδικό σχολείο του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών. Πολλοί εργαζόμενοι αλλά και γονείς των τυφλών παιδιών έχουν καταλάβει το ΚΕΑΤ αντιδρώντας για τις δικές τους άλυτες ανάγκες.

Αντίθετα, στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα στην είσοδο της πόλης του Βόλου, σπάνιο δείγμα διασωζόμενου βιομηχανικού συγκροτήματος στον ελληνικό χώρο, που ανήκει στο αναπτυσσόμενο Δίκτυο Θεματικών Τεχνολογικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική. Η Μύρτις, το 11χρονο κοριτσάκι που έζησε στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου και έπεσε θύμα του λοιμού ο οποίος χτύπησε το 430 π.Χ. την αρχαία Αθήνα, στο νέο της ταξίδι σκορπίζει ενθουσιασμό. Κυρίως στα τυφλά παιδιά.

Η ιδέα του επικ. καθηγητή Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μανώλη Παπαγρηγοράκη, να αναπλάσει το καλοδιατηρημένο παιδικό κεφαλάκι που έφερε στο φως η αρχαιολόγος Εφη Μπαζιωτοπούλου-Βαλαβάνη το 1994 από ομαδική ταφή του Κεραμεικού, ήταν η αρχή για το μεγάλο στοίχημα. Στη Σουηδία φτιάχτηκε το εκμαγείο, τοποθετήθηκαν τα καρφιά-κατευθυντήριες γραμμές, κατασκευάστηκαν οι 20 μύες του προσώπου, αφού συνυπολογίστηκαν: φύλο, ηλικία, διατροφικές συνήθειες.

Αυτά θα ακούσουν οι τυφλοί επισκέπτες που θα βρεθούν στην έκθεση της Μύρτιδος από τις 14 του μηνός στον Βόλο. Μαζί με όλες τις λεπτομέρειες της δημιουργίας της. Το ευρύ κοινό θα έχει τη δυνατότητα να δει κι ένα άλλο κοριτσάκι με τα αγαπημένα του αντικείμενα (παπούτσια και παιχνίδια) που έφερε στο φως ο Γ. Χουρμουζιάδης, στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης μαζί με άλλα ταφικά μνημεία της Δημητριάδας.

Αν στο εξωτερικό τέτοιες πρωτοβουλίες είναι αυτονόητες, στην Ελλάδα ας το παραδεχτούμε: σπανίζουν. Το Μουσείο Αφής έχει προνοήσει με τα δικά του εκθέματα-αντίγραφα να εξηγήσει στους επισκέπτες του την ιστορία και μάλιστα αγγίζοντάς την. Αλλά ποιος σκέφτεται τις ειδικές κατηγορίες κοινού;

«Εκπαιδεύσαμε τους φύλακες του Μουσείου Πλινθοκεραμοποιίας για να συνοδεύουν παιδιά και μεγάλους με προβλήματα μερικής ή ολικής απώλειας όρασης, σε συνεργασία με τον Φάρο Τυφλών. Σκοπός μας», λέει στην «Κ» η Ασπασία Λούβη, γεν. διευθύντρια του Πολιτιστικού Ιδρύματος του ομίλου Πειραιώς, «είναι να μην τους ξεχωρίσουμε από το υπόλοιπο κοινό. Ωστόσο, λόγω των κινητικών εμποδίων, όταν στην αίθουσα είναι και ένα άλλο γκρουπ, ίσως δεν αισθανθούν άνετα. Το στοίχημα ήταν η έκθεση για τους τυφλούς να είναι ενσωματωμένη μέσα στην υπάρχουσα έκθεση όπως έχει στηθεί για το ευρύ κοινό».

Στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Μουσείου Πλινθοκεραμοποιίας οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν το παραμύθι του Χρήστου Μπουλώτη «Ένα κορίτσι φτερουγίζει στον Κεραμεικό» αλλά και διαλέξεις του Μανώλη Παπαγρηγοράκη. «Όλα αυτά θα δώσουν μια πνευματική ανάσα και στον κόσμο, που παγιδεύεται συχνά στην τηλεοπτική τρομοκρατία», λέει η Ασπ. Λούβη.

«Η παρουσίαση της Μύρτιδος έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τα τυφλά άτομα», μας λέει η πρόεδρος του Δ.Σ. του Φάρου Τυφλών, Δήμητρα Ασιδέρη. «Οι επισκέπτες θα μάθουν τα πάντα για το επιστημονικό “χτίσιμο” του κρανίου κατανοώντας παράλληλα όσα γίνονται σε μια ανασκαφή, αγγίζοντας τα εργαλεία των αρχαιολόγων ώστε να μην είναι στη σφαίρα της φαντασίας όσα ακούν».

Αλλά τι γίνεται γι’ αυτό το ειδικό κοινό στα άλλα ελληνικά μουσεία; Μια απτική διαδρομή για τα τυφλά άτομα σχεδιάστηκε νωρίς στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Δυστυχώς, δεν έχουμε πολλές ανάλογες περιπτώσεις να υπερηφανευθούμε. Στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης δεν επιτρέπουν το άγγιγμα των εκθεμάτων ενώ αντίθετα στον Ιερό Βράχο γίνονται καταπληκτικές ξεναγήσεις. Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο οι μη βλέποντες επισκέπτες μπορούν να αγγίξουν κάποια αντικείμενα με χειρουργικά γάντια χάνοντας ίσως την αίσθηση της αφής. «Φέτος ευτυχώς, το ΥΠΠΟΤ τύπωσε φυλλάδια σε γραφή Μπράιγ για τα μουσεία της χώρας», λέει ευχαριστημένη η Ζωή Χριστοπούλου-Γερουλάνου, γ.γ. του Δ.Σ. του Φάρου. «Μην ξεχνάμε ότι έρχονται και ξένοι επισκέπτες με προβλήματα όρασης».