Ο Δήμος Ηρακλείου Κρήτης σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και άλλους Ευρωπαίους Εταίρους συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα P.A.T.C.H. (Prevention, Analysis and Tools for Cultural Heritage) – Μελέτη, Ανάλυση και Πρόληψη για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το οποίο αφορά την παραγωγή καινοτόμων μεθοδολογιών και δράσεων για την προστασία και συντήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε περίπτωση φυσικών καταστροφών (σεισμούς, πλημμύρες).

Ο κάθε ευρωπαίος εταίρος πρότεινε το 2009 ένα θέμα στο P.A.T.C.H. Για το Ηράκλειο, η πολιτιστική κληρονομιά που προτάθηκε είναι: για το Μ.Φ.Ι.Κ. τα εκθέματα του Μουσείου που είναι μικρά και μεγάλα κινητά αντικείμενα, για δε τον Δήμο Ηρακλείου η περιοχή της Αγίας Τριάδας με τα παλαιά κτίσματα και τον αστικό ιστό των κοινόχρηστων χώρων. Η περιοχή αυτή αποτελεί ως γνωστόν αντικείμενο της Μελέτης Προστασίας και ανάδειξης της Παλιάς Πόλης Ηρακλείου.

Η Πολιτιστική Κληρονομιά (ΠΚ) είναι κομμάτι του κοινωνικού μας περιβάλλοντος και συνδέεται με την Ευρωπαϊκή μας ταυτότητα. Ενώ η προστασία της ανθρώπινης ζωής παραμένει προτεραιότητα σε κάθε φυσική καταστροφή, η προστασία άλλων περιουσιακών στοιχείων όπως της Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι απαραίτητη για την ορθή διαχείριση των καταστροφών. Οι επιπτώσεις των σεισμών στην Πολιτιστική κληρονομιά συνήθως είναι σοβαρές, άμεσες και συχνά μη αναστρέψιμες διότι οι χώροι και τα αντικείμενα Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι άκρως ευάλωτα εξαιτίας της μοναδικότητας, ανεκτίμητης αξίας και της αδυναμίας αναπλήρωσης τους (συνεπώς το κόστος της απώλειας τους είναι πραγματικά υψηλό).

Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος PATCH, το οποίο βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης, ήταν οι ακόλουθοι:

Πραγματοποίηση διεθνούς ανάλυσης ορθών πρακτικών και έρευνα αγοράς σχετικά με διαθέσιμα εξιδικευμένα εργαλεία και διαδικασίες (υλικά, τεχνολογίες και τεχνικές, μεθόδους προστασίας, διαδικασίες απομάκρυνσης και αποθήκευσης, κτλ.) που η χρήση τους θα βελτιώσει τις παρεμβάσεις διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Εκπόνηση καινοτόμων πρακτικών παρέμβασης σε μορφή εγχειριδίου. Το εγχειρίδιο Πρωτοκόλλων και Διαδικασιών δίνει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς με ιδιαίτερη έμφαση στις σωστές ανθρώπινες συμπεριφορές και στην εξειδίκευση εκπαιδευμένου προσωπικού.

Υλοποίηση έρευνας που διεξάχθηκε στις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα βασισμένη σε λεπτομερή σενάριο επιπτώσεων σεισμών σε πιλοτικές περιοχές της πολιτιστικής μας κληρονομιάς μελετώντας την υφιστάμενη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και τα μέτρα πρόληψης.

Ανάπτυξη και δοκιμή των μεθόδων εκπαίδευσης για την ορθή εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών για μια αποτελεσματική ταχεία επέμβαση.

Τονίζοντας την αναγκαιότητα σφαιρικής αντιμετώπισης της πρόληψης των καταστροφών σε συνεργασία με τα πολιτιστικά ιδρύματα, τους διαχειριστές της πολιτιστικής κληρονομιάς και τις δημόσιες αρχές το πρόγραμμα PATCH υιοθέτησε μια πολυμερή προσέγγιση και επιδίωξε επίσης:

– τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαδικτύωσης για την προστασία τόσο των πολιτών όσο και της πολιτιστικής κληρονομιάς χρησιμοποιώντας όλες τους διαθέσιμους φορείς προστασίας και καθιστώντας γνωστές τις νέες διαδικασίες προστασίας.

– να συμβάλλει στην ανάπτυξη ευρείων εκπαιδευτικών και τεχνικών πληροφοριών μέσω Newsletters, περιοδικών, web site. Όπως και να συμμετέχει στην οργάνωση και προώθηση διαλέξεων, εργαστηρίων και άλλων κατάλληλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την πρόληψη καταστροφών της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η 4η και τελευταία συνάντηση των εταίρων από Ιταλία (Συντονιστές), Ισπανία (Βαλένθια), Κύπρο (Λεμεσσός) και Ελλάδα (Δ.Η. και Μ.Φ.Ι.Κ.) θα γίνει στις 3-7 Οκτωβρίου 2011 στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης.