Είναι ταυτοχρόνως «η μαύρη τρύπα του Ναυπλίου» και το μνημείο-σύμβολο της πόλης. Το ενετικό κάστρο που βάφτισε την πόλη Porto Cadena (Λιμένας της Αλύσου) και η κατοικία του δημίου, που έφευγε από το νησάκι μόνο για τις εκτελέσεις που γίνονταν στο Παλαμήδι. Ο «θαλασσόπυργος» της Ελληνικής Επανάστασης, το Μπούρτζι —ένα από τα σημαντικότερα οχυρωματικά έργα στην Ελλάδα— σήμερα στέκει εγκαταλελειμμένο στην είσοδο του λιμανιού του Ναυπλίου.

Χωρίς ούτε έναν φύλακα, αφημένο στη φθορά του χρόνου και της αλμύρας, την ώρα που θα μπορούσε να αποτελεί βασικό πόλο έλξης επισκεπτών και μεγάλη πηγή εσόδων για το Δημόσιο.

Ανατροπή σε αυτό το σκηνικό έρχεται να φέρει το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, με μελέτη η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Κίνηση που όχι μόνο θα «σώσει» το φρούριο του 1471, αλλά θα του ξαναδώσει ζωή, καθώς προγραμματίζεται στους χώρους του να λειτουργήσει εστιατόριο, καφετέρια, εκθεσιακός χώρος στον οποίο θα φιλοξενείται μόνιμη έκθεση για την ιστορία του μνημείου, περιοδικές εκθέσεις και πωλητήριο. Θα εξασφαλιστούν δε και συνθήκες πρόσβασης για άτομα με ειδικές ανάγκες με κατασκευή ανελκυστήρα στα βόρεια κτίρια για την προσπέλαση του βασικού επιπέδου του φρουρίου και μικρές ράμπες για τους υπόλοιπους χώρους.

«Δεν επιτρέπεται ένα μνημείο αυτής της σημασίας και του συμβολισμού, όπως το Μπούρτζι, να είναι εγκαταλελειμμένο», λέει στα «Νέα» ο προϊστάμενος της 25ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Δημήτρης Αθανασούλης.

«Το φρούριο δεν παρουσιάζει δομικά προβλήματα που να δημιουργούν ανησυχία για τη στατική του επάρκεια. Η ισχυρή αρχική κατασκευή, η θεμελίωση στον βράχο και η συντήρηση που έγινε κατά τη μετατροπή του φρουρίου σε ξενοδοχείο το 1936-37 συνέβαλαν στην αποφυγή τέτοιων προβλημάτων. Περισσότερο φθαρμένες είναι οι νεότερες κατασκευές, παρά το ίδιο το ενετικό φρούριο».

Ποιος ευθύνεται όμως για την κακή κατάσταση που αντικρίζουν σήμερα οι επισκέπτες; Για μεγάλο διάστημα ήταν αδιευκρίνιστο το ιδιοκτησιακό καθεστώς του φρουρίου, οπότε και είχε αφεθεί το μνημείο στην τύχη του. Όταν όμως διαπιστώθηκε πως φορέας διαχείρισης είναι τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα, υπογράφηκε μνημόνιο ανάμεσα στην Εφορεία και την ΕΤΑ για τον καθαρισμό του.

Το Μπούρτζι εξυπηρέτησε την άμυνα της πόλης για 350 χρόνια, στα οποία υπέστη αρκετές επισκευές και τροποποιήσεις. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση του Ναυπλίου, υπέστη όμως σοβαρές ζημιές κυρίως στην πλευρά προς την πόλη (νότια), απ’ όπου δέχθηκε και πυρά.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, με πρωτοβουλία των κατοίκων του Ναυπλίου ελήφθη μια επαναστατική για την εποχή απόφαση: να συντηρηθεί και να αξιοποιηθεί ως ξενοδοχείο, το οποίο λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του 1970, ενώ έως το 1997 χρησιμοποιήθηκε ως εστιατόριο και αναψυκτήριο, οπότε και εγκαταλείφθηκε.