Το πρώτο αντικείμενο της έκθεσης «Αρχαία Μακεδονία: Στο βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου» που θα αντικρίζει ο επισκέπτης στην πτέρυγα «Ναπολέων», στο Μουσείο του Λούβρου είναι το τεράστιο ψηφιδωτό με το «Κυνήγι των λιονταριών», έκτασης 3,5 τ.μ. του 325 π.Χ., μοναδικό αντίγραφο του πρωτότυπου, από το Μουσείο της Πέλλας.

Στην είσοδο της έκθεσης τους επισκέπτες υποδέχεται η μαρμάρινη προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (από το Μουσείο της Πέλλας). Δίπλα του σε περίοπτη κεντρική θέση θα εκτίθεται για πρώτη φορά από την «αποκάλυψή» του στην αγορά των Αιγών, στις 29 Αυγούστου του 2008, το χρυσό στεφάνι με φύλλα βελανιδιάς. «Οι ιδιαιτερότητες της ταφής, τα πολύτιμα υλικά, ο συμβολισμός του μοναδικού της κτερίσματος, του στεφανιού, ως έκφραση της σχέσης της μακεδονικής βασιλικής οικογένειας με τον Δία μέσω του γενάρχη της Ηρακλή, και η χρονολόγηση οδηγούν στην απόδοση του εντυπωσιακού ταφικού συνόλου σε νεαρό μέλος της δυναστείας των Τημενιδών», σημειώνει σε κείμενο που πρωτοδημοσιεύεται στον κατάλογο της έκθεσης η δρ Αρχαιολογίας Αθανασία Κυριάκου, συνεργάτις της καθηγήτριας του ΑΠΘ και ευρωβουλευτού Χρυσούλας Παλιαδέλη, που προΐσταται της ανασκαφής.

Όσο για την «ανεύρεσή του εντός των ορίων της αρχαίας αγοράς των Αιγών, μπορεί να συσχετιστεί με τη μαρτυρία του Ιουστίνου και να προταθεί για ταύτιση του νεαρού νεκρού με τον τελευταίο γόνο του Αλεξάνδρου, Ηρακλή, γιο της Βαρσίνης. Η ολοκλήρωση της μελέτης θα επιτρέψει λεπτομερέστερη καταγραφή των δεδομένων που τεκμηριώνουν αυτή την πρόταση», τονίζεται.

Ο κατάλογος, 800 σελίδων, γράφηκε με συμμετοχή 70 επιστημόνων, Ελλήνων και Γάλλων, και βρίσκεται στο τελικό στάδιο εκτύπωσης. Ταυτόχρονα προετοιμάζονται παράλληλες εκδηλώσεις, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, προβολή ταινιών με θέμα τη Μακεδονία και διεθνές επιστημονικό συνέδριο (2-4 Δεκεμβρίου). Θα προβάλλεται επίσης ωριαία ταινία, συμπαραγωγή του γαλλικού καναλιού Arte, της ΕΡΤ και του Μουσείου, με τα ευρήματα και τους αρχαιολογικούς χώρους της Βόρειας Ελλάδας. Η έκθεση διαμορφώνεται σε εννέα ενότητες:

1. Η ανακάλυψη της Αρχαίας Μακεδονίας

Με αντικείμενα από τις έρευνες των πρωτοπόρων L. Heuzey και Daumet στη Βεργίνα και στην Πύδνα (1861), καθώς και από τις ανασκαφές της Συμμαχικής Στρατιάς της Ανατολής (1917-1918). Η πλειονότητα βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα.

2. Από την αχλύ της Ιστορίας στη διαμόρφωση του βασιλείου

Από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (15ος αι. π.Χ.) έως και το τέλος των αρχαϊκών χρόνων (τέλη 6ου αι. π.Χ.).

3. Το βασίλειο της Μακεδονίας: από τον Αλέξανδρο Α′ έως τον Μέγα Αλέξανδρο

Με τη βοήθεια εποπτικού υλικού (διαγραμμάτων και χαρτών) και ενδεικτικών αντικειμένων (κυρίως νομισμάτων) παρουσιάζονται η γεωγραφική επέκταση του βασιλείου και οι σημαντικότερες εξελίξεις στην οργάνωσή του στη διάρκεια της κλασικής εποχής. Ειδικές υποενότητες αφιερώνονται στην παλαιά και στη νέα πρωτεύουσα του βασιλείου (Αιγές και Πέλλα – με ειδική μακέτα της πόλης που ήδη κατασκευάζεται), στις καινοτομίες που εισήγαγε ο Φίλιππος Β′ και στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου Γ′.

4. Η Μακεδονία μετά τον Αλέξανδρο

Η πολιτική των Διαδόχων, η οργάνωση των πόλεων και της υπαίθρου και οι ιστορικές εξελίξεις, τόσο στο βασίλειο της Μακεδονίας όσο και στα άλλα ελληνιστικά βασίλεια (Περγάμου, Σελευκιδών και Πτολεμαίων). Εκτίθενται πολυτελή ταφικά κτερίσματα, χρυσά και ασημένια κοσμήματα, αγγεία από τον Τάφο ΙΙΙ της Αινείας, την Πύδνα και τη Λητή.

5. Η μακεδονική κοινωνία

Όψεις της καθημερινής ζωής στην κλασική και στην ελληνιστική εποχή. Υποενότητες για το νοικοκυριό, το συμπόσιο, την ενδυμασία, την κόσμηση, αλλά και την εκπαίδευση, τον αθλητισμό, τη φιλοσοφία, τη μουσική, το θέατρο και τον χορό. Εκτίθενται αγγεία, σύνεργα υφαντικής, ανθρωπόμορφα ειδώλια, σύνεργα καλλωπισμού, κοσμήματα.

6. Οι τέχνες στην κλασική και στην ελληνιστική Μακεδονία

Αντικείμενα που εκπροσωπούν την πλαστική, τη ζωγραφική, την κεραμική, την κοροπλαστική, την ελεφαντουργία και την υαλουργία.

7. Θρησκεία, τελετουργία και ταφικές πρακτικές

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στον συμβολισμό του θανάτου και στις σχετικές τελετουργίες (ειδώλια Κοιμωμένου Έρωτα και Έρωτα και Ψυχής, αποτροπαϊκές κεφαλές, σκοπίμως κατεστραμμένα σκεύη κ.λπ.). Εκτίθεται όλο το περιεχόμενο του Τάφου Ζ του Δερβενίου.

8. Η ρωμαϊκή κυριαρχία

Το 148 π.Χ. η Μακεδονία γίνεται επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, που εξελίσσεται σε ένα σημαντικό οικονομικό κέντρο. Πολλά από τα γλυπτά και τις επιγραφές που παρουσιάζονται βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου, όπως λ.χ. τα αμφίπλευρα γλυπτά της περίφημης Στοάς των Ειδώλων (οι γνωστές «Μαγεμένες», Las Incantadas, ή «Καλοκυράδες της αγοράς»), που αφαιρέθηκαν το 1864 από τον Γάλλο Εμανουέλ Μιλέρ, με την άδεια των οθωμανικών αρχών. Αντίγραφά τους αναμένονται στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του 2012, εάν ως τότε ο δήμος εξασφαλίσει από χορηγίες τα 186.000 ευρώ που απαιτούνται.

9. Ο μύθος του Αλεξάνδρου

Αμέσως μετά τον θάνατό του ο Αλέξανδρος έγινε μυθικό πρόσωπο σε Ανατολή και Δύση, από την Ινδία μέχρι τον Ατλαντικό, μέσα από την προφορική παράδοση, τη λογοτεχνία και την τέχνη. Στην ενότητα αυτή αξιοποιούνται εικονιστικές κεφαλές του μακεδόνα στρατηλάτη, όπως ο «Αλέξανδρος Azara», που βρίσκεται στο Λούβρο, και η εξαιρετική κεφαλή από την Πέλλα. Επίσης, τρία χρυσά μετάλλια θα εκτεθούν μαζί με ανάλογο μετάλλιο από το Abukir, από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.