Με παστό ψάρι, ξηρούς καρπούς και φρέσκα φρούτα, που διατηρήθηκαν άριστα σαν σε «κονσέρβα», ήταν φορτωμένο βυζαντινό εμπορικό πλοίο του 5ου αιώνα μ.Χ., που βυθίστηκε σε θύελλα στη θάλασσα του Μαρμαρά. Το αρχαίο ναυάγιο, που θεωρείται από τα καλύτερα διατηρημένα στον κόσμο, εντοπίστηκε σε ανασκαφές στο εργοτάξιο του Γενί Καπί, στην Κωνσταντινούπολη, εκεί όπου βρισκόταν το βυζαντινό λιμάνι του Θεοδοσίου. Τόσο το φορτίο όσο και το ξύλινο σκαρί του πλοίου είναι σε εξαιρετικά καλή κατάσταση, εκτιμούν οι αρχαιολόγοι.

Η αρχαιολογική ανασκαφή, που ξεκίνησε το 2004 στο Γενί Καπί (Νέα Πύλη), με την ευκαιρία της διάνοιξης υποθαλάσσιας σιδηροδρομικής σήραγγας στο Βόσπορο, καλύπτει 8.500 χρόνια της ιστορίας της Κωνσταντινούπολης και έχει φέρει στο φως μέχρι σήμερα 35 ναυάγια.

Οπως αναφέρει η αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα «Today’s Zaman», το ναυάγιο που βρέθηκε πρόσφατα έχει μήκος 15 έως 16 μέτρα, ύψος έξι μέτρα και ήταν φορτωμένο με δεκάδες αρχαίους ελληνικούς αμφορείς. Καθώς το πλοίο ήταν εντελώς θαμμένο στη λάσπη, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η απουσία οξυγόνου προστάτευσε το σκάφος και διατήρησε τα περιεχόμενά του σε συνθήκες «κονσέρβας». Ετσι, εντοπίστηκαν σε πολύ καλή κατάσταση ίχνη από παστό ψάρι, καθώς και αμύγδαλα, καρύδια, φουντούκια, σπόροι από πεπόνι, κεράσια, ελιές, ροδάκινα και κουκουνάρια, τα οποία μετέφερε το πλοίο.

H αρχαιολόγος Σονγκούλ Τσομπάν εξήγησε ότι χρειάζονται δύο ακόμη μήνες για να αποκαλυφθεί πλήρως το ναυάγιο, προσθέτοντας ότι μια τέτοια ανασκαφή είναι ιδιαίτερα απαιτητική.

Από το Μάιο, που βρέθηκε το ναυάγιο του 5ου αιώνα, καθαρίστηκε η λάσπη από πάνω του και αφαιρέθηκε κομμάτι κομμάτι το κατεστραμμένο ανώτερο στρώμα από αμφορείς, για να αποκαλυφθεί στη συνέχεια ένα άθικτο κατώτερο στρώμα με αμφορείς. Αφού απομακρυνθούν όλα τα κινητά ευρήματα από το ναυάγιο, το κύτος του πλοίου θα δοθεί στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης.

Και χάλκινα καρφιά

Τα χάλκινα καρφιά που βρέθηκαν στο πλοίο δίνουν ενδείξεις για την ηλικία του. Θεωρείται ότι χάλκινα καρφιά χρησιμοποιήθηκαν στη ναυπήγηση πλοίων από τον 4ο ή τον 5ο αιώνα, ενώ νωρίτερα χρησιμοποιούνταν μόνο ξύλινα. Οι αρχαιολόγοι θα προσπαθήσουν να αντλήσουν πληροφορίες σχετικά με τα σημεία αναχώρησης, το δρομολόγιο και τον προορισμό του πλοίου από τα αντικείμενα που βρέθηκαν στο ναυάγιο.

Οι ανασκαφές στο λεγόμενο «λιμάνι του Θεοδοσίου» (αν και θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο) ξεκίνησαν το 2004. Από τότε, έχουν ανασυρθεί περίπου 1.000.000 τμήματα κεραμικής κι έχουν μελετηθεί 40.000 αντικείμενα.

Τα 35 ναυάγια (δρόμωνες και γαλέρες) που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα χρονολογούνται μεταξύ του 5ου και του 1ου αιώνα. Θεωρείται η πιο πλούσια σε αρχαία ναυάγια ανασκαφή σε όλο τον κόσμο. Στο χώρο εργάζονται 45 αρχαιολόγοι, καθώς και αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης και εργάτες.