«Η Σφίγγα της Χατούσα επέστρεψε στα εδάφη μας. Ένα έργο τέχνης που ανήκε στη γη της Ανατολίας για περισσότερα από 3.000 έτη γύρισε πίσω στην πατρίδα μας ύστερα από 95 χρόνια» είπε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας Ερτουγκρούλ Γκιουνάι σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στην Κωνσταντινούπολη την Τετάρτη. «Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα. Η Σφίγγα θα μεταφερθεί στη Χατούσα μετά τον επαναπατρισμό της στην Κωνσταντινούπολη», πρόσθεσε.
Η Σφίγγα παρουσιάστηκε την Τετάρτη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης σε επίσημη τελετή. Το άγαλμα, που έχει ύψος 2,8 μ., κοσμούσε αρχικά τη δεξιά πλευρά της επιβλητικής Πύλης των Λεόντων στη Χατούσα.
3.500 χρόνια πριν, η πόλη της Χατούσα, πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας των Χετταίων ήταν ένας από τους μεγαλύτερους οικισμούς της Εποχής του Χαλκού. Ήρθε στο φως τον 19ο αιώνα, κατά τη διάρκεια των γερμανικών αρχαιολογικών ανασκαφών που ξεκίνησαν στη θέση το 1906.
Το 1907, οι Γερμανοί αρχαιολόγοι έφεραν στο φως ένα άγαλμα με σώμα λιονταριού και ανθρώπινο κεφάλι στα ερείπια της πόλης Χατούσα. To 1915 το μετέφεραν στη Γερμανία, μαζί με μία δεύτερη Σφίγγα. Και τα δύο αγάλματα αποκαταστάθηκαν και μελετήθηκαν στο τμήμα της Συλλογής Αρχαιοτήτων της Εγγύς Ανατολής του Μουσείου Περγάμου στο Βερολίνο.
Η δεύτερη Σφίγγα, η καλύτερα διατηρημένη, επεστράφη στην Τουρκία το 1924, ενώ η Σφίγγα της Χατούσα φιλοξενούνταν στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Περγάμου στο Βερολίνο από το 1934.
Τον Μάιο η Γερμανία συμφώνησε να επιστρέψει τη Σφίγγα στην Τουρκία, δίνοντας τέλος στη διαμάχη μεταξύ Βερολίνου και Άγκυρας για τον επαναπατρισμό του αγάλματος. Ο Τούρκος υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού είχε απειλήσει τη Γερμανία με ακύρωση της άδειας συνέχισης των γερμανικών αρχαιολογικών ανασκαφών στη Χατούσα. Κατά τις διαπραγματεύσεις για την επιστροφή του αγάλματος της Σφίγγας και ενώ η Γερμανία έκλινε να δεχτεί να το επιστρέψει, ο Χέρμαν Πάρτσινγκερ, διευθυντής του Ιδρύματος Πρωσικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς είχε υπογραμμίσει ότι η επιστροφή της Σφίγγας στην Τουρκία αποτελεί εξαίρεση και είχε αρνηθεί οποιοδήποτε παραλληλισμό με το αίτημα επαναπατρισμού της προτομής της Νεφερτίτης στην Αίγυπτο. Ο υπουργός Πολιτισμού της Γερμανίας Μπερντ Νόιμαν, εξάλλου, είχε τονίσει ότι η περίπτωση αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί πως δημιουργεί προηγούμενο για οποιοδήποτε άλλο αίτημα επιστροφής αρχαιοτήτων.
