Στον τόπο όπου γεννήθηκαν, στη Βουλγαρία, επέστρεψαν 21.000 αρχαιότητες που διηγούνται 2.600 χρόνια Ιστορίας. Θύματα μιας από τις μεγαλύτερες διεθνείς υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας τα αντικείμενα —ανάμεσά τους νομίσματα, κοσμήματα, πόρπες, οστέινες βελόνες, βέλη, αιχμές δοράτων, χάλκινοι αετοί και σταυροί— βρήκαν ξανά τον δρόμο προς την πατρίδα τους καθώς εντοπίστηκαν από τις Αρχές του μακρινού Καναδά.

«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη υπόθεση επαναπατρισμού αρχαιοτήτων που αποτελούν προϊόντα αρχαιοκαπηλίας στην οποία έχει αναμειχθεί ποτέ ο Καναδάς», επισημαίνει ο υπουργός Πολιτισμού του Καναδά Τζέιμς Μουρ. «Η επιστροφή των αντικειμένων στη χώρα προέλευσής τους αποδεικνύει τη δέσμευση της χώρας μας για την παρεμπόδιση της παράνομης διακίνησης αγαθών της πολιτιστικής κληρονομιάς και την επαναπροώθησή τους».

«Είναι μεγάλη η συναισθηματική φόρτιση», ήταν η αντίδραση του Βούλγαρου ομολόγου του Βέζντι Ρασίντοφ που τίμησε τον Τζέιμς Μουρ με τον «Χρυσό Αιώνα», την ύψιστη τιμή που απονέμει το βουλγαρικό υπουργείο Πολιτισμού.

Η μεγάλη υπόθεση αρχαιοκαπηλίας ωστόσο δεν είναι πρόσφατη. Ξεκινά το 2007 όταν τελωνείο στον Καναδά εντόπισε την εισαγωγή δύο παρανόμως ανασκαμμένων αντικειμένων από τη Βουλγαρία. Για την ακρίβεια είχαν ταχυδρομηθεί από τη Βουλγαρία σε έμπορο του οποίου το όνομα παραμένει άγνωστο κι ο οποίος εκτιμάται πως θα τα διακινούσε προς πώληση μέσω Διαδικτύου. Οι τελωνειακές Αρχές ειδοποίησαν το υπουργείο Πολιτισμού και την Αστυνομία, οι οποίοι ανέλαβαν τις έρευνες με αποτέλεσμα ως τον Νοέμβριο του 2008 να έχουν στα χέρια τους περί τα 21.000 αντικείμενα που χρονολογούνται στην κλασική αρχαιότητα ως τα οθωμανικά χρόνια.

Κατηγορίες δεν απαγγέλθηκαν στον εισαγωγέα. Ήταν αρκετό το γεγονός ότι επισήμως αποποιήθηκε την ιδιοκτησία των αντικειμένων, καθώς η νομοθεσία περί διακίνησης προϊόντων αρχαιοκαπηλίας δεν είναι αυστηρή. Η κίνηση αυτή ωστόσο αποδείχθηκε αρκετή για να μπορέσει το δικαστήριο του Κεμπέκ να εκδώσει απόφαση που να επιτρέπει τον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων στη Βουλγαρία.

Τα αντικείμενα που βρίσκονται πλέον σε βουλγαρικά χέρια, θα μεταφερθούν στη Σόφια και εν συνεχεία θα μοιραστούν σε διάφορα μουσεία της χώρας.