Ζούσε µε το ταριχευµένο σώµα της κόρης της στο υπόγειο του σπιτιού της. Ερωτεύτηκε τον απαγωγέα της λήσταρχο Νταβέλη. Λάτρεψε και πολέµησε τον Καποδίστρια όσο λίγοι. Ασπάστηκε τον ιουδαϊσµό και πλήρωσε για να γίνει το πέτρινο τοξωτό γεφύρι στο ρέµα Χαλανδρίου. Είναι η Σοφία ντε Μαρµπουά Λεµπράν -γνωστή στους περισσότερους ως Δούκισσα της Πλακεντίας- η ζωή της οποίας ντύθηκε µε αναρίθµητους θρύλους, έγινε λαϊκό ανάγνωσµα, µυθιστόρηµα, ταινία. Το αληθινό πρόσωπο πίσω από τον µύθο της γυναίκας που γεννήθηκε στην Αµερική, παντρεύτηκε γάλλο δούκα, στρατηγό του Ναπολέοντος, και υποκινούµενη από φιλελληνικά αισθήµατα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, θα επιχειρήσει να αποκαλύψει η έκθεση-αφιέρωµα στη Δούκισσα της Πλακεντίας, που εγκαινιάζεται στις 15 Δεκεµβρίου στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται εν µέρει στο µέγαρό της, τη Βίλα Ιλίσια.

«Πρόκειται για µια εµβληµατική µορφή του 19ου αιώνα γύρω από την οποία άνθησε η παραφιλολογία», λέει στα «ΝΕΑ» η επιµελήτρια της έκθεσης Ελένη Μάργαρη, η οποία εξηγεί πως για να πλησιάσουµε την αλήθεια γύρω από τη δούκισσα επιστρατεύονται τρία πορτρέτα της (ένα νεανικό του Λεφέβρ, ένα που την απεικονίζει κατά την άφιξή της στην Αθήνα το 1834 και ένα τρίτο όταν πια ήταν σε προχωρηµένη ηλικία), επιστολές της, δηµοσιεύµατα σχετικά µε τη ζωή της, βιβλία που έχουν γραφτεί για εκείνη -περίπου 50 εκθέµατα- τα οποία σε συνδυασµό µε πλούσιο εποπτικό υλικό θα επιχειρήσουν να ανακαλύψουν πού σταµατά η αλήθεια και πού αρχίζει ο µύθος.

«Η ερωτική ιστορία µε τον λήσταρχο Νταβέλη φαίνεται πως ήταν αποκύηµα φαντασίας», συνεχίζει η Ελένη Μάργαρη. «Η αλήθεια είναι πως τον Ιούνιο του 1846 η Σοφία φέρεται να αιχµαλωτίστηκε από τον λήσταρχο Μπίµπιση αλλά ελευθερώθηκε ύστερα από επέµβαση των Χαλανδριωτών. Ωστόσο αργότερα ο Μπίµπισης µπερδεύτηκε µε τον Νταβέλη που είχε το ληµέρι του στην Πεντέλη, κοντά στο µέγαρό της, και στη συνέχεια εµφανίστηκε η µυθολογία γύρω από τον έρωτά της µε τον Νταβέλη».

Αλήθεια ωστόσο φαίνεται πως ήταν ότι η µορφωµένη Ευρωπαία (γαλλικής καταγωγής) -η οποία ζούσε µόνη και εν διαστάσει από τον σύζυγό της στην Αθήνα – χωριό του 19ου αιώνα- είχε βαλσαµώσει την κόρη της Ελίζα (πέθανε ανύπανδρη σε ηλικία 34 ετών) σε µολύβδινο φέρετρο. Η σορός αποτεφρώθηκε όταν κάηκε το ξύλινο σπίτι όπου η Δούκισσα έµενε προσωρινά στην οδό Πειραιώς, αν πιστέψουµε τα δηµοσιεύµατα των εφηµερίδων της εποχής. Ουδείς όµως µπορεί µετά βεβαιότητος να πει αν ασπάστηκε την ιουδαϊκή θρησκεία, αν και θεωρείται βέβαιο πως χρηµατοδότησε την ανακατασκευή της συναγωγής στη Χαλκίδα. Παρά το γεγονός όµως ότι η έκθεση-αφιέρωµα στη Δούκισσα της Πλακεντίας θα φιλοξενηθεί στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, η πρώτη µαρµάρινη έπαυλη της Αθήνας, η Βίλα Ιλίσια, έργο του διάσηµου αρχιτέκτονα Σταµατίου Κλεάνθη και πυρήνας του συγκροτήµατος του Μουσείου, δεν είναι ακόµη έτοιµη να υποδεχτεί επισκέπτες. Οι εργασίες συνεχίζονται, καθώς εξασφαλίστηκαν χρήµατα από χορηγία του ΟΠΑΠ, και θα ανοίξει µέσα στο 2011, σύµφωνα µε την αναπληρώτρια διευθύντρια του Μουσείου δρα Αναστασία Λαζαρίδου. Αν το κεντρικό κτίριο της βίλας προγραµµατίζεται να φιλοξενήσει στο ισόγειο την ιστορία του Μουσείου και στον όροφο περιοδικές εκθέσεις, πληγές αποτελούν ακόµη το πωλητήριο και το καφέ που δεν έχουν ανοίξει αν και είναι έτοιµα ως κτίρια, καθώς είχε προγραµµατιστεί να αναλάβει τη λειτουργία τους ο Οργανισµός Προβολής Ελληνικού Πολιτισµού που τώρα συγχωνεύεται µε το Ταµείο Αρχαιολογικών Πόρων και η κατάσταση παραµένει ρευστή.

Άγνωστοι θησαυροί από λίθους και κοράλλια

Μπορεί η έκθεση για τη Δούκισσα να πρωταγωνιστεί, δεν είναι όµως και η µοναδική που προγραµµατίζει το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Μεταλλικά και ξύλινα γλυπτά που παράγουν φυσικούς και ηλεκτρονικούς ήχους, του Λάµπρου Γατή, παρουσιάζονται από σήµερα και έως τις 14 Νοεµβρίου. Ακόµη, άγνωστοι θησαυροί από λίθους και κοράλλια της συλλογής Ι. και Δ. Πασσά αναµένονται από τις 2 Μαρτίου έως τις 15 Μαΐου, ενώ ακολουθούν έργα ζωγραφικής ελλήνων, ευρωπαίων και αµερικανών ζωγράφων από τη συλλογή Θ. Λιακουνάκου (25/5-28/8), 50 έργα από τη συλλογή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (19-31/10) και δηµιουργίες του Δανού Περ Κίρκεµπι (7/11-15/1/2012).

Πηγή: Τα Νέα, Μ. Αδαμοπούλου, 6/10/10