Ήδη από το 1889 λειτουργούσε ως εργοστάσιο «κυνηγετικών σφαιριδίων». Η μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα βιομηχανική κληρονομιά της Σύρου αναδεικνύεται μέσα απ΄ αυτό το επιβλητικό κτίριο με τον περίπου 20 μέτρων ψηλό πύργο ψύξεως μολύβδου, που μετατράπηκε σε μουσείο για να «διηγηθεί» τις εποχές όπου η σκληρή πραγματικότητα αναδείκνυε την αυθεντικότητα των πραγμάτων. Με το Σκαγιοποιείο Γεωργίου Αναιρούση, που υπέστη τις απαραίτητες επεμβάσεις οι οποίες επιτρέπουν στον επισκέπτη του να πληροφορηθεί με βιωματικό τρόπο τη διαδικασία παραγωγής σκαγιών από μόλυβδο, ανοίγει τις πύλες του την Κυριακή 11 Ιουλίου (ώρα 7.30 μ.μ.) το Κέντρο Τεχνικού Πολιτισμού-Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης (ΚΕΤΕΠΟ-ΒΜΕ).
«Σήμερα το Σκαγιοποιείο Αναιρούση διασώζεται αυτούσιο με σημαντικό τμήμα του αυθεντικού μηχανολογικού εξοπλισμού και θεωρείται από το βρετανικό Ινστιτούτο Ιronbridge η πληρέστερη μονάδα στο είδος της σε ολόκληρη την Ευρώπη» μας λέει ο Κωστής Μπιτζάνης, διευθυντής του Κέντρου Τεχνικού Πολιτισμού. «Στον επισκέπτη αρχικά δίνονται πληροφορίες σχετικές με την επιχείρηση μέσα από αντίγραφα εγγράφων της που μπορεί να μελετήσει επί τόπου.
Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν στον πύργο ψύξης εκτίθενται τώρα στο ισόγειο μαζί με ένα σχετικό βίντεο, ώστε ο επισκέπτης να εξοικειωθεί με τον χώρο του πύργου, ζωτικής σημασίας για την παραγωγή σκαγιών, που σήμερα δεν είναι προσβάσιμος στο κοινό. Στην έκθεση ωστόσο ο πύργος έχει αναδειχθεί με τη βοήθεια μιας εικαστικής προβολής, εμπνευσμένης από τις διαρκείς ριπές μολύβδου από ψηλά, στη βάση του, σε μια λεκάνη με νερό. Η εικαστική ερμηνεία της μουσειολογικής προσέγγισης συνεχίζεται το μικρό παρακείμενο αποθηκάκι, όπου οι φωνές ανθρώπων που δούλεψαν στο Σκαγιοποιείο τον προσκαλούν σε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο. Στη συνέχεια της πορείας του ο επισκέπτης μπορεί να δει αλλά και να δουλέψει τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνταν για τη διαλογή και το γραφήτωμα των σφαιριδίων από μόλυβδο. Η έκθεση τελειώνει με μια σύντομη ενημέρωση του επισκέπτη σχετικά με τη διανομή των προϊόντων του μικρού εργοστασίου Αναιρούση, καθώς και με αναφορά σε άλλα αντίστοιχα εργοστάσια με τον χαρακτηριστικό πύργο ψύξης ανά τον κόσμο».
Το κτίριο το 1989 κρίθηκε διατηρητέο από τη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του υπουργείου Πολιτισμού. Στη συνέχεια αγοράστηκε από τον Δήμο Ερμούπολης με σκοπό να αποτελέσει τμήμα του ΚΕΤΕΠΟ-ΒΜΕ και του μουσειακού συγκροτήματος που αναδεικνύει τη βιομηχανική κληρονομιά της Σύρου.
Το 2010 υπό τη διεύθυνση του Κωστή Μπιτζάνη καταρτίστηκε μουσειολογική-αρχιτεκτονική μελέτη, ενώ οι επεμβάσεις περιορίστηκαν στις ελάχιστες απαραίτητες εργασίες στήριξης στον πύργο ψύξης του μολύβδου, στην αντικατάσταση της φθαρμένης στέγης, στη διάσωση του εξοπλισμού και στον καθαρισμό του εσωτερικού χώρου.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Μπιτζάνη «στο βιομηχανικό μουσείο προετοιμάζεται πυρετωδώς έκθεση για το ναυάγιο του ατμόπλοιου “ΠΑΤΡΙΣ” και την ιστορία της συριανής ατμοπλοΐας όπου θα εκτεθούν για πρώτη φορά τα αντικείμενα που ανελκύστηκαν το 2006 από το ναυάγιο του τροχήλατου “ΠΑΤΡΙΣ”». Η έκθεση προγραμματίζεται να εγκαινιαστεί μέσα στο καλοκαίρι, ενώ στο πλαίσιο των μελετών που εκπονεί το μουσείο εντάσσονται οι συλλογές ξυλουργικών και σιδηρουργικών εργαλείων που δώρισαν στο βιομηχανικό μουσείο τους τελευταίους μήνες συριανοί μάστορες, αφού τα χρησιμοποίησαν επί δύο και τρεις γενιές.
Πηγή: Το Βήμα, Κ. Λυμπεροπούλου, 6/7/10
