Γεύσεις αλμυρές είναι ιδανικές για να προκαλέσουν σεξουαλική διέγερση στους άνδρες. Γεύσεις πικρές για να ανεβάσουν την ερωτική διάθεση των γυναικών. Κι αν η γεύση είναι μια αίσθηση αναπόσπαστα δεμένη µε την ανάγκη της τροφής αποτελεί «βασική προϋπόθεση για την ηρεμία της ψυχής» σύμφωνα µε τον Αριστοτέλη στο έργο του «Περί Ψυχής».
Γλυκές, πικρές, αλμυρές ή ξινές οι γεύσεις έχουν τη δική τους ιστορία. Ιστορία που ξεδιπλώνεται µε τρόπο γοητευτικό, αλλά και επιστημονικά τεκμηριωμένο στο ανανεωμένο τεύχος του περιοδικού «Αρχαιολογία και Τέχνες», το οποίο είναι αφιερωμένο στη γεύση (επιμέλεια: Ζέτας Ξεκαλάκη).
Μπορεί ο Ιπποκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης να µη δοκίμασαν ποτέ τους πατάτα, τομάτα, ζάχαρη και πορτοκάλια. Αυτό όμως δεν τους εμπόδισε να έχουν άποψη για τη γεύση. Ο Ιπποκράτης μάλιστα ταξινόμησε τις τροφές σε τέσσερις κατηγορίες: θερµές (π.χ. κρεµµύδι), ψυχρές (π.χ. σπαράγγι), ξηρές (π.χ. σταφύλι) και υγρές (π.χ. µαρούλι). Και παρατήρησε ταυτόχρονα τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, γι’ αυτό και σύστηνε γλυκάνισο για να σταματήσει το φτέρνισμα, κορίανδρο για να περάσει ο στοµαχόπονος και µέντα για να πέσει ο πυρετός.
Με το πέρασµα των χρόνων οι τροφές άλλαξαν τρόπο ταξινόµησης και χωρίστηκαν µε βάση τις γεύσεις: γλυκό, ξινό, αλµυρό, δριµύ, πικρό και στυφό. Και όσοι πιστεύουν πως λείπει η πικάντικη, κάνουν λάθος. Διότι το πικάντικο δεν είναι γεύση, αλλά αντίδραση του οργανισµού σε χηµικές ενώσεις όπως η καψαϊκίνη ή η καρβακόλη, όπως αποκαλύπτεται στο αφιέρωµα για το οποίο συνεργάστηκαν οι Γιώργος Μπόσκου, Γιώργος Παλησίδης, Νίκος Λίτινας, Μαρία Ρούµπου, Νίκος Καλογερόπουλος και Ζαχαρίας Κυπριωτάκης.
Και αν τα εργαλεία της γεύσης —13 νευρικές οδοί— είναι σε θέση να ξεχωρίσουν το γλυκό από το πικρό και το ξινό, νικήτρια των γεύσεων αναδεικνύεται η γλυκιά γεύση από την αρχαιότητα ώς τις µέρες µας. Το γλυκό όµως δεν προσφέρεται µόνο για την τέρψη του ουρανίσκου, αλλά και για ξόρκια και µαγικά. Όποιος λοιπόν επιθυµούσε να τα καταφέρει σε πολλές συνουσίες, έπρεπε να εκτελέσει την αρχαία συνταγή που έχει ως εξής: «Τρίψε 50 κουκουνάρια µε δυο ποτήρια γλυκού κρασιού και κόκκους πιπεριού και πιες». Όσο για το βιάγκρα της αρχαιότητας που εγγυούνταν στύση; «Τρίψε πιπέρι και μέλι και επάλειψε το πράγµα σου» γράφει το αρχαίο κείµενο.
Τα γαστριµαργικά γούστα ωστόσο φαίνεται πως αλλάζουν ανάλογα µε τις εποχές και τις συνήθειες. Μια τέτοια καθοριστική περίοδος είναι η Βυζαντινή. Τότε περιζήτητη γεύση είναι η αλµυρή µε άρωµα ξιδιού, γεγονός που οφείλεται στην αλλαγή κλίµατος και θρησκευτικών συνηθειών, ενώ δηµοφιλής είναι και η πικρή γεύση που θεωρούνταν ικανή να διώξει τις αρρώστιες και να φέρει ευεξία.

Νέο πρόσωπο 30 χρόνια μετά
Σελίδα γυρίζει το περιοδικό «Αρχαιολογία και Τέχνες» 30 χρόνια μετά το πρώτο τεύχος κυκλοφορίας του, τον Δεκέµβριο του 1981, που «είχε ως σκοπό να βοηθήσει τους νέους να ανακαλύψουν τα επιτεύγµατα της αρχαιολογίας», όπως τονίζει η εκδότριά του Άννα Λαµπράκη και «αποτέλεσε το µόνο αυστηρά επιστηµονικό περιοδικό που επέτρεψε ακόµη και στους νέους ή και σε µαθητές σχολείου να δηµοσιεύουν τα κείµενά τους, εφόσον αξιολογούνταν από τη συντακτική επιτροπή».
Ανανεωµένο, µε νέο λογότυπο, «κείµενο που κυλάει, φωτογραφίες επεξηγηµατικές και στη σωστή θέση, φέρνουν ένα αποτέλεσµα πιο ήρεµο, ώστε να µην το φοβούνται τα παιδιά — οι αυριανοί µεγάλοι. Διότι αν δεν µάθουν αρχαιολογία δεν θα µάθουν να σέβονται τα αρχαία», δίνει το στίγµα του νέου ύφους η κ. Λαµπράκη, η οποία ανακοίνωσε ένα ακόµη άνοιγµα προς τη νέα γενιά: τα «Μικρά αρχαιολογικά», µικρά βίντεο µαθητών από τη ΣΤ’ Δηµοτικού έως τη Γ΄ Λυκείου, που έχουν αρχαιολογικό θέµα και τα οποία θα βραβεύονται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αρχαιολογικών Ταινιών «Αγών».
Ως «μια ζεστή, δηµιουργική φωλιά για νέους και παλιούς αρχαιολόγους, που έδωσε βήμα στους νεώτερους και κράτησε σταθερό προσανατολισµό» χαρακτήρισε το περιοδικό ένας από τους πρώτους συνεργάτες του, ο αρχαιολόγος Χρήστος Μπουλώτης, ενώ ο καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Γιάννης Πετρόπουλος, ο οποίος έχει επιµεληθεί πέντε αφιερώµατα του περιοδικού, τόνισε πως στο «“Αρχαιολογία και Τέχνες” δεσπόζουν και διδάσκουν η εικόνα, το χρώµα και η καλαισθησία».