«Πολύ προβληματική» για τουριστική αξιοποίηση χαρακτηρίζεται από τις ισραηλινές αρχές η περιοχή του Όρους Γαρειζίν, όπου έχει αποκαλυφθεί μια από τις σημαντικότερες εθνολογικά και πολιτιστικά εγκαταστάσεις της χώρας. Πρόκειται για τη θρησκευτική έδρα των γνωστών σε όλους μας Σαμαρειτών, οι οποίοι είχαν αποσχιστεί από τον κύριο κορμό των Ισραηλιτών κηρύσσοντας το Όρος Γαρειζίν ως την ιερότερη τοποθεσία του εβραϊκού έθνους και προχωρώντας στη δημιουργία ναού παρόμοιου με εκείνου του Σολόμωντα στα Ιεροσόλυμα.
Από την Καινή Διαθήκη, η εχθρική προς του Ιουδαίους κοινότητα μας είναι γνωστή κυρίως από την παραβολή «του καλού Σαμαρείτη» ενώ περισσότερες πληροφορίες δίνονται στο περιστατικό στης συνάντησης του Χριστού με μια Σαμαρείτισσα. Σήμερα οι Σαμαρείτες συνεχίζουν να υπάρχουν ως θρησκευτική κοινότητα ενώ ανασκαφές έχουν φέρει στο φως τα κατάλοιπα μιας ακμάζουσας πόλης καθώς και του ιερού στο Όρος Γαρειζίν. Η πόλη αποτελείται από μια κεντρική οδική αρτηρία με οικίες στις δύο πλευρές της ενώ το κέντρο και η αγορά της διατηρείται επίσης σε καλή κατάσταση. Χιλιάδες οστά ζώων, πολλά από τα οποία σφάγια θυσιών, μαρτυρούν τις διατροφικές αλλά και θρησκευτικές πρακτικές των κατοίκων που, σύμφωνα με τον επικεφαλής αρχαιολόγο Yitzhak Magen έφταναν τους 10.000. Όσο για το ιερό, διατηρείται σε καλή κατάσταση το περιτείχισμα του τεμένους. Από τον ίδιο τον ναό σώζονται ελάχιστα κατάλοιπα, καθώς στη θέση του κτίστηκε από τους βυζαντινούς οκταγωνική χριστιανική εκκλησία. Χρονολογικά όμως η ανοικοδόμησή του μπορεί να τοποθετηθεί στην περίοδο των Ασμοναίων (140-37 π.Χ.). Ο χώρος ξεκίνησε να ερευνάται το 1982 με πρωτοβουλία της ίδιας της αρχής δημόσιας διοίκησης του Ισραήλ και με έναν τεράστιο προϋπολογισμό. Η ανασκαφή διήρκεσε 22 χρόνια ενώ με το πέρας της τοποθετήθηκαν στο χώρο επεξηγηματικές πινακίδες. Λόγω της γειτνίασης της θέσης με την παλαιστινιακή πόλη Ναμπλούς, κατασκευάστηκε επίσης παρατηρητήριο για την ασφάλεια των επισκεπτών.
Μετά όμως τη δεύτερη ιντιφάντα, ο χώρος έκλεισε και το παρατηρητήριο σταμάτησε να λειτουργεί. Σήμερα, για την επίσκεψη στην ιστορική Σαμάρεια χρειάζεται ειδική άδεια, γεγονός που λυπεί τους κατοίκους οι οποίοι απαιτούν να ανοίξει ξανά ο χώρος. Σύμφωνα με τον γραμματέα της σύγχρονης κοινότητας των Σαμαρειτών Ovadia Cohen, η γη ανήκει στην ίδια την κοινότητα μετά από παραχώρηση του βασιλιά Χουσεϊν της Ιορδανίας ενώ υπάρχουν οι οικονομικές δυνατότητες αξιοποίησής της. Οι αρχές της Δημόσιας Διοίκησης όμως έχουν άλλη γνώμη, καθώς υποστηρίζουν ότι μεγάλα τμήματα της γης είναι ιδιωτικά ή βακουφικά κτήματα (μουσουλμανική θρησκευτική ιδιοκτησία), κάτι που εμποδίζει την άμεση κατασκευή δρόμων και βοηθητικών κτιρίων. Μετά μάλιστα από επιθεώρηση της υπόθεσης, οι αρχές δεν έδειξαν ενδιαφέρον να προχωρήσουν σε αξιοποίηση της θέσης. Φαίνεται λοιπόν ότι μέχρι να διαλευκανθούν τα όποια κυριαρχικά δικαιώματα, η επίσκεψη στην αρχαία Σαμάρεια θα γίνεται μετ’ εμποδίων.
Πηγή: Haaretz.com, 2/07/10
Ζ.Ξ.
