Είναι ίσως το μοναδικό χάλκινο άγαλμα του Πραξιτέλη που έχει σωθεί. Εδώ και χρόνια, οι διαμάχες το είχαν στείλει στις αποθήκες. Τώρα όμως, το Μουσείο Τεχνών του Κλίβελαντ θεωρεί ότι ξεκαθάρισε την προέλευση του Απόλλωνα Σαυροκτόνου. Έτσι, από το Σάββατο, θα κοσμεί με αυτό τους νέους εκθεσιακούς χώρους του. Ο ασκός του Αιόλου για διεθνείς διαμαρτυρίες και διεκδικήσεις ανοίγει.
Το χάλκινο άγαλμα είναι αμφιβόλου προελεύσεως και είχε μπει στο στόχαστρο της Ιταλίας. Το διεκδικεί λέγοντας πως κλάπηκε από το έδαφός της ή κατ’ άλλη εκδοχή ότι το ψάρεψαν αρχαιοκάπηλοι στα χωρικά της ύδατα. Εμείς τους στηρίζουμε. Δεν δεχτήκαμε συνέκθεσή του με δικά μας γλυπτά στη μεγάλη έκθεση για τον Πραξιτέλη στο Λούβρο.
Το Μουσείο Τεχνών του Κλίβελαντ προσποιήθηκε κατάπληξη όταν έμαθε ότι θεωρούμε το εύρημα αμφισβητούμενο. Ο Μάικλ Μπένετ, ο επιμελητής ελληνικών και ρωμαϊκών αρχαιοτήτων, θεωρούσε ότι έκανε την αγορά του αιώνα το 2004, οπότε το πήρε έναντι πέντε εκατομμυρίων δολαρίων. Όμως, τον Απρίλιο του 2007, η Ιταλία ζήτησε επίσημα το γλυπτό.

Σκληρή μάχη
Από τότε και μέχρι σήμερα η Ιταλία ψάχνει και το Κλίβελαντ είχε βάλει το άγαλμα στην αποθήκη. Η σχετική επιτροπή που συστάθηκε αναμένεται να παραδώσει το πόρισμά της, ωστόσο όλα δείχνουν πως η αμερικανική πλευρά θα δώσει σκληρή μάχη.
Έτσι λοιπόν, αποφάσισε να κάνει το άγαλμα κύριο έκθεμα των έξι νέων αιθουσών που ανοίγουν. Μάλιστα, ο κ. Μπένετ λέει πως πρόκειται πιθανώς για το μοναδικό έργο του Πραξιτέλη που έχει σωθεί, κάτι που είναι εντελώς λάθος. Ο καθηγητής Γεώργιος Δεσπίνης έχει αποδείξει πως αδιαμφισβήτητο έργο των χεριών του μεγάλου γλύπτη είναι η κεφαλή από το κολοσσικό άγαλμα της Αρτέμιδος Βραυρωνίας, που εντοπίστηκε στην Ακρόπολη και εκτίθεται στο μουσείο.
Το μουσείο του Κλίβελαντ λέει πως το άγαλμα έχει εντοπιστεί σε ανασκαφή πριν από εκατό και πλέον χρόνια (άρα δεν εμπίπτει στη συνθήκη της UNESCO) και ότι ανήκε σε συλλέκτη που ζούσε στη μέχρι πρόσφατα ανατολική Γερμανία. Φαίνεται όμως ότι όλα αυτά αμφισβητούνται, αφού κανείς δεν έχει κάποια απόδειξη πως το γλυπτό κοσμούσε πράγματι, κατά τη δεκαετία του ‘30, έναν γερμανικό κήπο.

Διεθνές δίκτυο αρχαιοκαπηλίας
Ο Απόλλων Σαυροκτόνος έχει πωληθεί στο μουσείο του Κλίβελαντ από το πρακτορείο «Φοίνιξ» των αδελφών Αμπουτάαμ, που έχουν σωρεία καταδικαστικών αποφάσεων για αρχαιοκαπηλική δραστηριότητα. Η ιταλική αστυνομία συνδέει ευθέως τον Φοίνικα με ένα αρχαιοκαπηλικό δίκτυο διεθνούς εμβέλειας. Χιλιάδες φωτογραφίες πολαρόιντ από κατασχέσεις αποθηκών του Τζάκομο Μέντιτσι παρουσιάζουν αρχαία που διακινούνταν παράνομα. Οι Αμπουτάαμ είχαν στενή συνεργασία με τον Μέντιτσι. Κάποια αντικείμενα που πωλούνταν στα αρχαιοπωλεία τους προέρχονταν από δικές του «παρτίδες» και, όπως λέει η ιταλική αστυνομία, έχουν αναγνωριστεί. Ομορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος…
Μαρτυρίες ψαράδων
Η Ελλάδα θα ήθελε πολύ να είναι σε θέση να ζητήσει το γλυπτό, αλλά δεν έχει καμία απολύτως απόδειξη ότι βρέθηκε στο έδαφός της και βγήκε λαθραία από αυτό. Αντίθετα, μαρτυρίες Ιταλών ψαράδων λένε ότι ανασύρθηκε στα χωρικά ύδατα της γείτονος. Αυτές οι μαρτυρίες υπάρχουν συνέχεια και κάτι πρέπει να κάνει η χώρα μας γι’ αυτό, γιατί, όπως και να είναι, από την Ελλάδα κλάπηκαν αυτά τα έργα από τους Ρωμαίους.

Πηγή: Έθνος, Α. Κώττη, 24/6/10
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11380&subid=2&pubid=17232949