Τυπικό δείγμα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής, ο παραθαλάσσιος αυτός πύργος της Μονής Καρακάλλου χρειάζεται φροντίδα για να στολίζει αυτή την παραλία στο διηνεκές Ωστόσο οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού δεν έπαψαν ποτέ να ενδιαφέρονται για τη σωτηρία των μνημείων και να ξοδεύουν τεράστια ποσά από κοινοτικά κονδύλια και εθνικούς πόρους.
Είκοσι χρόνια τώρα αναστηλώνονται και συντηρούνται τα μοναστήρια υπό την εποπτεία της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και με αυτεπιστασία των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΤ, δηλαδή με το λιγότερο δυνατό κόστος και εξειδικευμένο προσωπικό. Μόνο τα εφτά τελευταία χρόνια δαπανήθηκαν 6,8 εκατ. ευρώ για τις συντηρήσεις κειμηλίων και έργων τέχνης που φυλάσσονται στο Άγιον Όρος, όπως μας είπε χθες ο διευθυντής της 10ης ΕΒΑ Ιωάννης Ταβλάκης. Σ’ αυτόν ανήκει η πρωτοβουλία να αναστηλωθούν τρία επιπλέον μνημεία: ο Πύργος στην περιοχή Κολλιτσού της Μονής Βατοπεδίου, το παραθαλάσσιο οχυρό της Μονής Καρακάλλου και το παρεκκλήσι του Τιμίου Προδρόμου της Μονής του Κλήμεντος, το αρχαιότερο κομμάτι του Αγίου Όρους που ανήκει στη Μονή Ιβήρων.
«Οι περισσότερες δουλειές στο Άγιο Όρος έχουν πια τελειώσει. Θεωρούμε όμως τα τρία αυτά έργα πολύ σημαντικά. Και καθώς εμείς έχουμε την ευθύνη των μνημείων του Αγίου Όρους, εμείς είμαστε “ο επισπεύδων”, προωθήσαμε τις σχετικές μελέτες για έγκριση στο ΚΑΣ», λέει ο κ. Ταβλάκης. Την ίδια ακριβώς άποψη εξέφρασε και η γ.γ. του ΥΠΠΟΤ Λίνα Μενδώνη, όταν τη ρωτήσαμε για τη σκοπιμότητα της ένταξης των έργων αυτών στο ΕΣΠΑ. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους ανέρχεται στα 5,6 εκατ. ευρώ.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικά τα τρία αυτά μνημεία;
– Ο Πύργος της περιοχής Κολλιτσού βρίσκεται πολύ μακριά από τη Μονή Βατοπεδίου μέσα σε ένα δάσος και δεσπόζει στον Στρυμονικό κόλπο. Είναι ορατός από την Καβάλα και τη Θάσο. Ο ρόλος του στο απομακρυσμένο αυτό σημείο είναι κατά βάση αμυντικός. Είναι τεραστίων διαστάσεων (13,10×10,30 μ.) και σώζεται σε όλο του το ύψος (19 μ.). Πρόκειται για έναν από τους ελάχιστους σωζόμενους βυζαντινούς πύργους (11-14ο αιώνα) και έχει υποστεί εκτεταμένες ρωγμές, καταρρεύσεις θόλων, αποσαθρώσεις, χάσματα στην τοιχοποιία, κατεστραμμένες επάλξεις, ξυλοδεσιές, πατώματα και κουφώματα. Τα επάνω τμήματα κινδυνεύουν με κατάρρευση κι όταν αποκατασταθούν θα χρειαστεί να τοποθετηθεί και ένα κιγκλίδωμα προστασίας των επισκεπτών.
«Το έργο είναι γιγαντιαίο. Θα χρειαστεί να ανοίξουμε δρόμο για να φτάσουν μηχανήματα και υλικά. Θα πρέπει να εργαστούν εξειδικευμένα συνεργεία για πολύ καιρό». Έτσι εξηγείται και το κόστος του 1,7 εκατ. ευρώ εάν και εφόσον ενταχθεί η μελέτη στο ΕΣΠΑ.
– Το ίδιο ποσόν (1,7 εκατ. ευρώ) θα απαιτηθεί και για την αναστήλωση του παρεκκλησίου του Τιμίου Προδρόμου της Μονής του Κλήμεντος (9ου αιώνα), που προϋπήρξε της Μονής Ιβήρων και όλων των άλλων γνωστών μοναστηριών. Η Μονή Ιβήρων κτίστηκε στο τέλος του 10ου αι. από τους Γεωργιανούς (Ίβηρες) μοναχούς Ιωάννη και Ευθύμιο στη θέση της Μονής του Κλήμεντος, που ήταν ένα μικρό μοναστηράκι. Το παρεκκλήσιο, όπως και το συγκρότημα της Μονής, είναι δίπλα στη θάλασσα.
– Παραθαλάσσιο είναι και το φρούριο της Μονής Καρακάλλου. Η αναστήλωσή του (με 2 εκατ. ευρώ) θεωρείται απαραίτητη γιατί πρόκειται για ένα οχυρωματικό έργο με πύργο και περίβολο εξαιρετικής λαμπρότητας, που το θαυμάζουν από τη θάλασσα όσοι κάνουν το γύρο του Αγίου Όρους με πλοιάρια. «Κτίστηκε το 1534, σώζεται η σχετική επιγραφή και το θεωρούμε τυπικό δείγμα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής», λέει ο προϊστάμενος της 10ης ΕΒΑ. «Ουσιαστικά προστάτευε το μοναστήρι, που βρίσκεται 1 χλμ. μακριά».
Πηγή: Ελευθεροτυπία, Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, 10/6/10
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=171440
