Με 30.000 πεζούς, 5.000 ιππείς και 37 ελέφαντες ξεκίνησε ο Αννίβας ο Καρχηδόνιος να καταλάβει τη Ρώμη από την Ισπανία όπου βρισκόταν, το φθινόπωρο του 218 π.Χ. Τολμώντας να διασχίσει μια τεράστια απόσταση έφτασε τελικά στην Β. Ιταλία, έχοντας όμως χάσει το μισό του στρατό από το κρύο και τις κακουχίες αλλά και μια κατολίσθηση στα επικίνδυνα μονοπάτια των Άλπεων. Ποια μονοπάτια όμως;

Σε απάντηση του ερωτήματος αυτού έρχεται η θεωρία του γεωμορφολόγου δρα William Mahaney, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Archaeometry και βασίστηκε στις κλασικές πηγές αλλά και στα μορφολογικά χαρακτηριστικά του αλπικού τοπίου. Ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Καρχηδόνιος στρατηγός διέσχισε τη Γαλλία και έφτασε από την Αβινιόν σχεδόν μέχρι τη Valence, ο δρόμος του χάνεται για τους επιστήμονες στις Άλπεις, όπου κάθε πέρασμα και κοιλάδα θα μπορούσε να έχει υπάρξει τμήμα του. Τρεις όμως θεωρίες έχουν μέχρι σήμερα υπάρξει για τη διαδρομή 60 χλμ. μεταξύ των σημείων Col du Mont Cenis και Col Agnel, και εδώ είναι που επικεντρώθηκε η έρευνα του δρα Mahaney. Σημείο-κλειδί για την έρευνα αποτελεί το στοιχείο της διπλής κατολίσθησης που αναφέρουν ο Πολύβιος o Mεγαλοπολίτης και ο Λίβιος ότι συνέβη κατά το πέρασμα από την απάνεμη πλευρά της οροσειράς των Άλπεων. «Η μόνη ανάλογη δυαδική γαιοδιαμόρφωση υπάρχει κάτω από τη θέση Col de la Traversette, σε υψόμετρο 2.600 μ., και είναι ένα στρώμα από χαλίκια ικανό να εμποδίσει τη διάβαση του καρχηδονιακού στρατού […] . Ο χαρακτήρας της κατολίσθησης είναι ορατός από τις πλευρές του ή από κάτω, καθώς ένα λεπτό επιφανειακό στρώμα καλύπτει μια μεγαλύτερη και πιο σταθερή μάζα από χαλίκια. […]», λέει ο δρ. Mahaney για να τονίσει ότι και η διαμόρφωση του μονοπατιού στην περιοχή είναι παρόμοια με εκείνη που περιγράφει ο Πολύβιος. Αναφέρει μάλιστα ότι δεν αποκλείεται να σώζονται εργαλεία και αντικείμενα του στρατού στο χώρο καθώς οι Καρχηδόνιοι προσπάθησαν επί τρεις ημέρες να ανοίξουν δρόμο μέσα από τον όγκο των χαλικιών.

Πρόβλημα ωστόσο αποτελεί η απουσία δασώδους έκτασης στην περιοχή που έρχεται σε αντίθεση με την αρχαία μαρτυρία ότι ο Αννίβας χρησιμοποίησε ξυλεία για τις μετατροπές που θα επέτρεπαν τη διέλευση του στρατού. Ο δρ Mahaney δίνει εδώ την εξήγηση ότι έχει αλλάξει ο τύπος βλάστησης της περιοχής και υπογραμμίζει την ομοιότητα της περιοχής με τις περιγραφές των αρχαίων πηγών. Το σίγουρο είναι όμως ότι αυτά τα εμπόδια παρακάμφθηκαν και, ακόμη και μετά τις απώλειες, ο Αννίβας ήταν ικανός να προχωρήσει σε μια δεκαπενταετή πολεμική δράση στην Ιταλία. Για την ιστορία, μια επιδρομή των Ρωμαίων στην πατρίδα του την Καρχηδόνα τον ανάγκασε να επιστρέψει και να λάβει το τελειωτικό χτύπημα στη Ζάμα, κοντά στην πόλη του, το 202 π.Χ.

Σύνταξη με πληροφορίες από The Times Online, 17/02/10

Ζ.Ξ.