Οι Ηρίες Πύλες (ή πύλες των τάφων) εντοπίστηκαν σε ανασκαφική έρευνα σε οικόπεδο στην περιοχή του Ψυρρή. Το σημαντικό αυτό εύρημα ήταν αναμενόμενο, γιατί οι Πύλες αυτές χώριζαν ουσιαστικά τη γειτονιά του Ψυρρή από τον Κεραμεικό. Το οικόπεδο στο οποίο εντοπίστηκαν βρίσκεται επί της οδού Λεωκορίου, στα βορειοδυτικά του περιβόλου του Κεραμεικού, του εκτεταμένου νεκροταφείου της αρχαίας πόλης των Αθηνών.
Η τύχη των ευρημάτων στο οικόπεδο της οδού Λεωκορίου θα αποφασιστεί αύριο στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Θα απαλλοτριωθεί το οικόπεδο ή θα διαλυθούν τα αρχαία για να οικοδομηθεί; Στο χώρο αυτό υπήρχε στην αρχαιότητα ένα πλέγμα κύριων οδικών αρτηριών. Θυμίζουμε ότι στον Κεραμεικό έχουμε τα Θεμιστόκλεια τείχη, το Δίπυλον, δηλαδή την κεντρική είσοδο της πόλης, στην οποία κατέληγαν οι δρόμοι από τον Πειραιά, την Ακαδημία Πλάτωνος και την Ελευσίνα, όπως και την Ιερά Πύλη, την οποία χρησιμοποιούσαν για τις γιορτές των Ελευσινίων Μυστηρίων.
Από τις Ηρίες Πύλες περνούσε ο δρόμος που κατευθυνόταν προς το προάστιο των Αθηνών, τον Ίππειο Κολωνό, και τους τάφους (στον Όμηρο ο τάφος ή ο τύμβος αναφέρεται ως ηρίον). Στο παρελθόν έχουν ανασκαφεί έξω από τις πύλες προς τον Κολωνό πολλοί τάφοι. Γι’ αυτό το λόγο οι αρχαιολόγοι ήξεραν τι περίμεναν από τη σωστική αυτή ανασκαφή. Στα ίχνη τους έφθασαν με οδηγό τον περιηγητή Παυσανία, ο οποίος αναφέρει ότι «οι Αθηναίοι και έξω από την πόλη, στους δήμους και στους δρόμους, έχουν ιερά θεών και ηρώων και τάφους ανθρώπων». Είδε πολλούς τάφους στην περιοχή τον 2ο αι. μ.Χ. ο Παυσανίας, μεταξύ των οποίων «του Περικλή, του Χαβρία και του Φορμίωνα». Ο τάφος του Περικλή, δυστυχώς, δεν έχει ακόμη βρεθεί.
Αλλά και ο Θεόφραστος (372-287 π.Χ.) κάνει λόγο για τα Ηρία σημειώνοντας: «Ηρία: αι πύλαι Αθήνησι διά το τους νεκρούς εκφέρεσθαι εκεί επί τα ηρία, ο εστί τους τάφους».
Στο οικόπεδο της οδού Λεωκορίου έχουμε το εσωτερικό τμήμα των Ηρίων Πυλών. Το εξωτερικό τμήμα τους είχε ανακαλυφθεί παλιότερα κάτω από το οδόστρωμα, αλλά και στην παρακείμενη οικοδομή του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης (παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη), όπου βρέθηκαν και τμήματα του αρχαίου τείχους των Αθηνών.
Το κακό είναι ότι τα αρχαία κατάλοιπα βρέθηκαν σε ελαφρώς διαταραγμένα στρώματα, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστεί ενδελεχής μελέτη από την πλευρά της Γ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων για την εξαγωγή χρήσιμων πορισμάτων για την ιστορία της αρχαίας πόλης. Η συνέχιση της έρευνας, πάντως, θα εξαρτηθεί και από την αυριανή απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου σχετικά με την τύχη των αρχαίων. Δηλαδή, αν το οικόπεδο θα απαλλοτριωθεί και τα αρχαία κατάλοιπα μείνουν στη θέση τους ή θα διαλυθούν για να οικοδομηθεί.
Πηγή: Ελευθεροτυπία, Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, 18/1/09
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=122149
