To 1922, την ίδια περίοδο με την αποκάλυψη του τάφου του Tutankhamun στην Αίγυπτο, μια ανάλογης εντύπωσης και αξίας ανασκαφή βρισκόταν σε εξέλιξη στην περιοχή του σημερινού Ιράκ. Ο Leonard Wooley είχε καταφέρει μετά από πολλές τεχνικές και επιστημονικές δυσκολίες να φέρει στο φως έναν εντυπωσιακό αριθμό ευρημάτων χαρακτηριστικών για τον πλούτο των υλικών κατασκευής και την υψηλή τεχνική τους τελειότητα. Και όλα αυτά στο βασιλικό νεκροταφείο της Ur, όπου αναπαύονταν οι βασιλείς μιας από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου συνοδευόμενοι από πλήθος νεκρών που η ταυτότητά τους ήταν το ίδιο αινιγματική με τον τρόπο και την αιτία θανάτου τους. Τα εντυπωσιακά ευρήματα έδωσαν αφορμή για πλήθος ερμηνειών από τον ίδιο τον Wooley και τους συγχρόνους του, που ήταν πολύ ελκυστικές ή πολύ δημοφιλείς για να αμφισβητηθούν. Έτσι, πριν από 4.500 χρόνια στην αρχαία Ur, τη βιβλική πόλη των Χαλδαίων και πατρίδα του πατριάρχη Αβραάμ, 74 άνθρωποι είχαν δηλητηριαστεί τελετουργικά για να συνοδέψουν στην τελευταία του κατοικία το νεκρό βασιλιά τους, ενώ η αγαπημένη του σύζυγος Puabi επέλεξε να χτίσει τον τάφο της δίπλα στον δικό του για να τον συντροφεύει μετά θάνατον. Η βασίλισσα τάφηκε με τα κοσμήματά της, που είχαν κατασκευαστεί από τους τεχνίτες της πόλης με πολύτιμα υλικά.

Έναν σχεδόν αιώνα μετά τις αποκαλύψεις, νέα στοιχεία για το «τι και πώς» του βασιλικού νεκροταφείου της Ur που προκύπτουν από τη σύγχρονη έρευνα αντικρούουν τις θεωρίες του Wooley προτείνοντας άλλες ερμηνείες για το αρχαιολογικό πλαίσιο της μυθικής αποκάλυψης. Επανεξετάστηκε η σχέση των αντικειμένων με το χώρο, εκτιμήθηκε η χρήση και η σημασία των σπάνιων ευρημάτων και πραγματοποιήθηκαν εξετάσεις στο ανθρωπολογικό υλικό. Έτσι, οι 74 νεκροί που βρέθηκαν σε λάκκο κοντά στους τάφους, έφεραν τελικά σημάδια χτυπήματος από πέλεκυ στο κεφάλι και δε φαίνεται να δηλητηριάστηκαν. Η βασίλισσα Puabi προϋπήρξε χρονικά του μονάρχη που μέχρι σήμερα φερόταν ως σύζυγός της και φαίνεται ότι είχε βασιλέψει μόνη της. Όσο για το περίφημο διάδημα της βασίλισσας αυτής, που αποτελείται από χρυσό και λάπις λάζουλι, φαίνεται ότι δεν είχε κατασκευαστεί ως ενιαίο κομμάτι. Επρόκειτο όμως για συνδυασμό προκατασκευασμένων τμημάτων που είχαν προέλθει από διαφορετικές μακρινές χώρες: την Ανατολία, την Ινδία, το σημερινό Αφγανιστάν. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις νέες επιστημονικές αποκαλύψεις που παρουσιάζονται αναλυτικά σε μια νέα έκθεση των θησαυρών της Ur στο University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, στις Η.Π.Α. Με τίτλο Iraq΄s Ancient Past: Rediscovering Ur’s Royal Cemetery, η έκθεση συγκεντρώνει πολλά από τα διάσημα κτερίσματα των βασιλικών τάφων της Πρώιμης Δυναστικής περιόδου της Ur – όπως την άρπα από χρυσό και λάπις λάζουλι, το αγαλμάτιο κριού και τα κοσμήματα της Puabi από χρυσό και ένθετους ημιπολύτιμους λίθους – και αποκαλύπτει τα μυστικά τους πέρα από το μύθο που ο Wooley και οι ρομαντικοί αρχαιολόγοι- εξερευνητές της γενιά του είχαν κτίσει γύρω τους.

“Είπε όμορφες ιστορίες“, δηλώνει ο επιμελητής της έκθεσης Richard L. Zettler. “Kαι όταν δημιουργούσε ιστορίες, επέμενε σε αυτές. Και η επιμονή του κάποτε τον τύφλωνε σχετικά με ενδείξεις που μπορεί να τις αντέκρουαν”.

Πηγή: The Wall Street Journal, 28/12/09

Ζ.Ξ.