Ολοκληρώθηκε προ ημερών η τρίτη ανασκαφική περίοδος στον οικισμό της Πρώιμης-Μέσης Εποχής του Χαλκού στη θέση Κισσόνεργα-Σκαλιά, που πραγματοποιήθηκε από ομάδα του Πανεπιστημίου του Manchester, υπό τη διεύθυνση της δρος Lindy Crewe.
Η περιοχή γύρω από το χωριό της Κισσόνεργας κοντά στην Πάφο είναι πολύ πλούσια σε αρχαιολογικά ευρήματα από την πρώιμη Νεολιθική περίοδο. Στο χώρο βρέθηκε σημαντικός Χαλκολιθικός οικισμός. Τα νέα δεδομένα επεκτείνουν το χρονικό φάσμα κατοίκησης στην Κισσόνεργα μέχρι και την Εποχή του Χαλκού (περ. 2.400-1.650 π.Χ.), με τα ευρήματα από το χώρο αυτό να καλύπτουν περίοδο, τουλάχιστον, 6.000 ετών.
Οι στόχοι της φετινής έρευνας ήταν να αποκαλυφθούν σε μεγαλύτερη έκταση τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που είχαν εντοπιστεί κατά τις προηγούμενες ανασκαφικές περιόδους. Έτσι, αποκαλύφθηκε πλήρως μια μεγάλη κατασκευή που ομοιάζει με φούρνο, με διάμετρο περίπου 2 Χ 2,50 μ. Η κατασκευή, που φέρει πλατύ άνοιγμα, είχε είτε ανυψωμένους τοίχους από πηλό και κονίαμα είτε θολωτή οροφή, και, πιθανώς, να ομοίαζε με παραδοσιακό χωριάτικο φούρνο. Στο στρώμα καύσης που βρέθηκε στον πυθμένα της κατασκευής, αποκαλύφθηκε ένα αποθηκευτικό αγγείο, το οποίο είχε μερικώς καταρρεύσει και είχε τοποθετηθεί κατακόρυφα μέσα σε ένα λάκκο, ο οποίος περιείχε μαγειρικό σκεύος στο κάτω του τμήμα. Θα πρέπει το στοιχείο αυτό να διερευνηθεί περαιτέρω για να προσδιοριστεί η χρήση του και ο τρόπος κατασκευής του αφού δεν έχουν βρεθεί παρόμοιες κατασκευές αυτής της περιόδου.
Στη διπλανή τομή αποκαλύφθηκαν αποθέσεις δαπέδων σε ένα ευθύγραμμο κτήριο, χαρακτηριστικό της περιόδου της Εποχής του Χαλκού. Το βαθύτερο στρώμα περιείχε οστά ζώων, εδώδιμα θαλάσσια όστρακα, ένα χάλκινο αγκίστρι ψαρέματος, αποθηκευτικά αγγεία και μαγειρικά σκεύη. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι το κτήριο είχε μάλλον οικιστικό χαρακτήρα. Ο ασυνήθιστα πλατύς λίθινος τοίχος (1,20 μ.) που είχε μερικώς αποκαλυφθεί στο βόρειο τμήμα του χώρου το 2007-2008, διερευνήθηκε περαιτέρω και αποκαλύφθηκε μέχρι στιγμής σε 17 μέτρα μήκος. Στο εσωτερικό βρέθηκε δάπεδο με επιχρισμένους αποθέτες, κεραμικά όστρακα και λειασμένα λίθινα εργαλεία. Στο εξωτερικό του τοίχου αποκαλύφθηκε λιθόστρωτο με χαλίκια και κεραμική και ένα επιπρόσθετο λιθόκτιστο κτίσμα αινιγματικού χαρακτήρα. Το στοιχείο αυτό χρονολογείται στην τελευταία κατοίκηση του οικισμού και με βάση την κεραμική χρονολογείται στις αρχές της Ύστερης Εποχής Χαλκού, περίοδος κατά την οποία φαίνεται ότι είχε εγκαταλειφθεί ο οικισμός. Δεν έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής διαχωριστικοί τοίχοι στο εσωτερικό του κτίσματος, ενώ η χρήση του τοίχου παραμένει άγνωστη.
Οι τρεις ανασκαφικές περίοδοι που διεξήχθησαν μέχρι στιγμής στο χώρο έχουν φέρει στην επιφάνεια τόσο ομοιότητες όσο και διαφορές με άλλες αρχαιολογικές θέσεις της ίδιας περιόδου στο νησί. Θα πρέπει να συνεχιστεί η έρευνα για να αποκαλυφθούν πλήρως τα αρχιτεκτονικά στοιχεία της θέσης και να διερευνηθεί το είδος της κατοίκησης του χώρου αυτού. Εκτός από τα αρχιτεκτονικά ευρήματα, έχουν βρεθεί και διάφορα χάλκινα αντικείμενα, ενδείξεις για υφαντουργία (σφονδύλια) και αριθμός λειασμένων λίθινων εργαλείων μεταξύ των οποίων και γεωργικά εργαλεία και βαρίδια. Ένα κομμάτι από χάλκινη σκουριά, που βρέθηκε στο χώρο, υποδηλώνει ότι διεξάγονταν μεταλλουργικές δραστηριότητες ενώ, η παρουσία Λευκής Γραπτής κεραμικής, που προέρχεται από το βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, δείχνει ότι υπήρχαν επαφές με άλλα μέρη του νησιού. Δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί οι λόγοι για τους οποίους οι κάτοικοι της θέσης Κισσόνεργα -Σκαλιά επέλεξαν να κατοικήσουν σε παραθαλάσσια περιοχή, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους οικισμούς της Πρώιμης-Μέσης Εποχής του Χαλκού που βρίσκονται στην ενδοχώρα. Άλλα ερωτήματα που προκύπτουν από την έρευνα είναι το πότε ακριβώς χρονολογείται η ίδρυση του οικισμού κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού και γιατί εγκαταλείφθηκε κατά τη μετάβαση προς την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.
Α.Μ.
Πηγή: Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, 2/10/09
http://www.moi.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/All/D316B6800A5E67B0C225764300574D96?Opendocument
