Μόλις την περασμένη εβδομάδα ολοκληρώθηκε η υποβρύχια καταδυτική επισκόπηση, που διεξήχθη από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Αυγούστου, κατά μήκος της νοτιοανατολικής ακτής του νησιού, στην περιοχή του Κάβο Γκρέκο.
Σε ανακοίνωσή του, το Τμήμα Αρχαιοτήτων αναφέρει ότι η έρευνα χρηματοδοτείται από το «Institute of Nautical Archaeology του Texas A&M University» και, επίσης, λαμβάνει οικονομική βοήθεια από το «University of Pennsylvania» και το «RPM Nautical Foundation», ενώ δέχεται διοικητική στήριξη από το Ιδρυμα «Θέτις».
Η έρευνα επικεντρώθηκε στη θέση ενός ρωμαϊκού ναυαγίου, που ανακαλύφθηκε το 2007. Ολοκληρώθηκε η προκαταρκτική μη-διεισδυτική χαρτογράφηση των επιφανειακών ευρημάτων, ούτως ώστε να προσδιοριστεί η έκταση της θέσης, η κατάσταση διατήρησης και ο χαρακτήρας της, αλλά και το είδος του φορτίου, που μετέφερε όταν βυθίστηκε. Το καράβι, που χρονολογείται στις πρώτες δεκαετίες του 2ου αιώνα μ.Χ., φαίνεται να έφερε φορτίο αποτελούμενο από ποικιλία υγρών, πιθανόν κρασί, αλλά ίσως και ελαιόλαδο, τα οποία ήταν αποθηκευμένα σε περισσότερους από 130 στάμνους ή αμφορείς.
Στάμνοι από τη Μικρά Ασία και τη Γαλλία
Οι περισσότεροι στάμνοι προέρχονται από τη νοτιοανατολική Μικρά Ασία και, γενικά, από τη βορειοανατολική Μεσόγειο. Μια άλλη ομάδα αμφορέων, όμως, φαίνεται να περιείχαν κρασί από τη Μεσογειακή ακτή της Γαλλίας.
Μερικά αντικείμενα, που δεν αποτελούσαν μέρος του φορτίου, ίσως να χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση και την προετοιμασία φαγητού και αποτελούν ενδείξεις για την πιθανή ύπαρξη γαλέρας, παρέχοντας έτσι πληροφορίες για τη ζωή πάνω σε ένα τέτοιο εμπορικό καράβι. Στην επιφάνεια, όμως, δεν εντοπίστηκαν ίχνη ξύλου, άγκυρες ή άλλα εξαρτήματα του καραβιού.
Άγνωστος προορισμός με ενδείξεις
Αν και παραμένει άγνωστος ο προορισμός του καραβιού, η ανεύρεσή του σε ρηχά νερά και η ρωμαϊκή παρουσία στην περιοχή του Κάβο Γκρέκο και ακόμη πιο βόρεια σε θέσεις όπως η Λεύκολλα, αποτελούν ενδείξεις ότι, είτε το καράβι πλησίαζε κάποιο λιμάνι, είτε συμμετείχε σε εμπορικές δραστηριότητες, μεταφέροντας προϊόντα σε μικρές αποστάσεις από και προς την ακτή.
Αν και σκορπισμένα, τα ευρήματα αποτελούν σημαντικές ενδείξεις για τις τοπικές και τις περιφερειακές εμπορικές επαφές αυτού του ειρηνικού, αλλά ακμάζοντος ρωμαϊκού νησιού. Επιπλέον, δίνουν πληροφορίες και για τις μακρινές εμπορικές επαφές.
Τα μελλοντικά σχέδια για περαιτέρω έρευνες στη θέση αυτή περιλαμβάνουν εκτενή επισκόπηση στα ρηχά νερά, σε συνδυασμό με την εφαρμογή της μεθόδου τηλεανίχνευσης για την ανεύρεση καλύτερα διατηρημένων θέσεων σε βαθύτερα, πιο αμμώδη στρώματα, σε μεγαλύτερη απόσταση από την ακτή.
Ιστορικής αξίας το Κάβο Γκρέκο
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, η αξιόλογη ιστορία της περιοχής του Κάβο Γκρέκο αποδεικνύεται όχι μόνο με την ανεύρεση ναυαγίων, αγκυρών και άλλων ευρημάτων, που έχουν εντοπισθεί κατά μήκος της ακτής, αλλά και από τις μαρτυρίες ντόπιων δυτών και από συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα.
Σύμφωνα με το Διόδωρο, ήταν σε κάποιο σημείο στα βόρεια της περιοχής της έρευνας που το 306 π.Χ., ο Δημήτριος ο Πολιορκητής ο Μακεδόνας νίκησε τον Πτολεμαίο της Αιγύπτου σε μια από τις μεγαλύτερες και πιο φημισμένες ναυμαχίες της αρχαιότητας. Παρόλο που ο Πτολεμαίος τελικά επέστρεψε νικητής, καταλαμβάνοντας το νησί για όλη την υπόλοιπη Ελληνιστική περίοδο, σχεδόν 100 πολεμικά σκάφη είχαν δηλωθεί βυθισμένα κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, γεγονός που δίνει ελπίδες στους αρχαιολόγους, οι οποίοι διεξάγουν έρευνες στα βαθύτερα νερά της περιοχής αυτής.
