Σπάνιας τέχνης ημιπολύτιμος λίθος με ανάγλυφη απεικόνιση του Μ. Αλεξάνδρου αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια πρόσφατων ανασκαφών στη θέση της αρχαίας παραθαλάσσιας πόλης Dor στο Ισραήλ.
Πρόκειται για μια σπάνια αποκάλυψη. «Παρά τις μικροσκοπικές του διαστάσεις – το μήκος του λίθου δεν ξεπερνά το ένα εκατοστό και το πλάτος του το μισό εκατοστό – ο τεχνίτης ήταν ικανός να αποτυπώσει την προτομή του Μ. Αλεξάνδρου χωρίς να παραλείψει κανένα από τα χαρακτηριστικά του μονάρχη», αναφέρει η δρ. Ayelet Gilboa, επικεφαλής της ανασκαφής και Πρόεδρος του Τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Haifa. « Ο μονάρχης απεικονίζεται νέος και δυνατός, με ισχυρό πηγούνι, ίσια μύτη και σγουρά μαλλιά που συγκρατούνται στη θέση τους με διάδημα». Η ταύτιση του πορτρέτου με το Μ. Αλέξανδρο έγινε από την Jessica Nitschke, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Georgetown, ενώ επιβεβαιώθηκε και από τον ειδικό στην εικονογραφία του Μ. Αλεξάνδρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου του Berkeley Andrew Stewart.
Το κομψοτέχνημα ήλθε στο φως το περασμένο καλοκαίρι, όταν μια ομάδα αμερικανών εθελοντών από το Πανεπιστήμιο της Washington στο Seattle ανέσκαπταν ελληνιστικό κτίριο στο αντίστοιχο στρώμα της θέσης Tel Dor, υπό την επίβλεψη της Καθηγήτριας Sarah Stroup, στα πλαίσια ενός ερευνητικού προγράμματος με επικεφαλής την δρα Gilboa και τον δρα Ilan Sharon του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. Η εύρεση του αντικειμένου in situ είναι από μόνη της ένα σημαντικό αρχαιολογικό γεγονός καθώς η προέλευση των μέχρι σήμερα γνωστών αντικειμένων της ίδιας κατηγορίας είναι άγνωστη. Λαξευμένοι ημιπολύτιμοι λίθοι με πορτρέτα όπως αυτό του Μ. Αλεξάνδρου προκαλούσαν από πολύ νωρίς το θαυμασμό σε περιηγητές και αρχαιόφιλους, οι οποίοι τους συνέλεγαν με αποτέλεσμα να χάνεται κάθε πληροφορία για το σημείο απ’ όπου προήλθαν. Σήμερα οι περισσότεροι ανήκουν σε συλλογές που δημιουργήθηκαν πριν την ανάπτυξη της αρχαιολογίας ως επιστήμης, άλλοι αποκτήθηκαν στη μαύρη αγορά ενώ για άλλους υπάρχει αμφιβολία σχετικά και με την ίδια τη γνησιότητά τους. Ο λίθος λοιπόν αυτός, αυθεντικό ελληνιστικό πορτρέτο του Μ. Αλεξάνδρου, αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τον προσδιορισμό της εξάπλωσης τέτοιων πορτρέτων γεωγραφικά (στην αυτοκρατορία του Μ. Αλεξάνδρου) και χωροταξικά (μέσα στην ίδια τη θέση).
Ειδικά από γεωγραφικής άποψης , η εύρεση του αντικείμενου στο Tel Dor υποδηλώνει την πλατιά εξάπλωση της εικονογραφίας του Μ. Αλεξάνδρου σε περιφερειακές περιοχές της αχανούς αυτοκρατορίας του. Η Dor αποτέλεσε ισχυρό λιμάνι για την ευρύτερη περιοχή της Χαναάν από τη Μέση Εποχή του Χαλκού και μέχρι την ίδρυση της ρωμαϊκής Καισάρειας. Μετά τη διέλευση του Μ. Αλεξάνδρου από την πόλη το 332 π.Χ. και μέχρι την κατάληψή της από τον Ασμοναίο βασιλιά της Ιουδαίας Αλέξανδρο Ιανναίο, η Dor ήταν προπύργιο ελληνισμού, αν και δεν συγκαταλεγόταν στις μεγάλες ελληνιστικές πρωτεύουσες. Ήταν λοιπόν έκπληξη για τους αρχαιολόγους να φέρουν στο φως στην πόλη αυτή ένα αντικείμενο σπάνιας ποιότητας που προδίδει την κατασκευή του από κορυφαίο τεχνίτη. «Υποστηρίζεται γενικά ότι οι μεγάλοι καλλιτέχνες, όπως ήταν ο κατασκευαστής του πορτρέτου, εργάζονταν συνήθως για τις αυλές των ελληνιστικών βασιλέων στη Σελεύκεια ή την Αλεξάνδρεια. Η νέα αποκάλυψη αποτελεί ένδειξη ότι η άρχουσα τάξη της περιφέρειας ήταν σε θέση να εκτιμήσει αλλά και να αποκτήσει παρόμοια τέχνεργα», δηλώνουν οι ανασκαφείς.
Ζ.Ξ.
Πηγή: Physorg.com, 15/9/09
http://www.physorg.com/news172230149.html
