Η αποκάλυψη ενός θησαυρού χάλκινων εργαλείων από την Παραλία της Ροδόπης, ενός προϊστορικού λιμανιού στον Σαρωνικό και ενός μεγάλου οικισμού στη Νεάπολη της Λακωνίας είναι τρεις αρχαιολογικές ανακαλύψεις που φωτίζουν την άγνωστη εικόνα της παράλιας Ελλάδας πριν από 4.500 χρόνια, που σήμερα βρίσκεται βυθισμένη λίγα μέτρα κάτω από τα πόδια των λουομένων, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Νέο φως στην ιστορία της μεταλλουργίας στην Ελλάδα ρίχνει ο θησαυρός από εκατοντάδες χάλκινα εργαλεία που χρονολογείται στα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. (πρώιμη εποχή του χαλκού) και βρέθηκε στη Γλυφάδα της Μέσης Ροδόπης κατά τις έρευνες που πραγματοποίησε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, ύστερα από υπόδειξη ενός ιδιώτη που καταδύθηκε στην περιοχή κοντά στη νησίδα Άγιος Χριστόφορος.
Τα περισσότερα εργαλεία είναι αμφίστομοι πελέκεις τριών διαφορετικών μεγεθών «που φέρουν έντονη τη σφραγίδα της τυποποίησης σχήματος και βάρους», όπως αναφέρει ο αρχαιολόγος Γεώργιος Β. Κουτσουφλάκης, ενώ σε μικρότερο βαθμό επισημάνθηκε η παρουσία σφυροπελέκεων και σκεπαρνιών, καθώς και άλλων αποσπασματικά σωζόμενων εργαλείων, των οποίων η ταυτότητα δεν έχει διαγνωστεί ακόμα. Βρέθηκαν επίσης δύο «χελώνες», δηλαδή τυποποιημένες αρτόσχημες μονάδες μεταφοράς του χαλκού ως πρώτης ύλης. Το εύρημα δεν σχετίζεται με ναυάγιο ούτε οικισμό, αλλά με «κατάκρυψη» του χάλκινου θησαυρού σε κάποιο παράλιο τότε σημείο της ξηράς. Το μαρτυρούν οι βάσεις πρωτοελλαδικών αγγείων και το αποτύπωμα ψάθας, που δείχνουν ότι αρχικά τα πολύτιμα εργαλεία ήταν τοποθετημένα μέσα σε δοχεία, σε κάποιο σημείο που σήμερα απέχει 450 μέτρα από την ακτή. Άγνωστος παραμένει ακόμα ο αριθμός των εργαλείων που είναι εγκλωβισμένα στα συσσωματώματα- με σκουριές και οξείδια του χαλκού που συλλέχθηκαν και δεν έχουν ακόμα αποχωριστεί.
Ένας μεγάλος καταποντισμένος προϊστορικός οικισμός στο Παυλοπέτρι της Λακωνίας- χαρτογραφήθηκε και αποτυπώθηκε-, κοντά στη σημερινή Νεάπολη, έδωσε δειγματοληπτικά 230 όστρακα κυρίως της πρωτοελλαδικής περιόδου (2500 π.Χ.) και έρχεται να προστεθεί στον χάρτη της ανεξερεύνητης Ελλάδας της 3ης χιλιετίας π.Χ. πλάι στο Πλατυγιάλι του Αστακού, τη Μεθώνη, τη Μάνικα της Εύβοιας, τις Νήες στον Παγασητικό, τον Αλμυρό. Το Παυλοπέτρι έχει έκταση 800×30 μέτρα.

Αρχαίο λιμάνι στον Κόρφο
Ένας εκτεταμένος παράκτιος μυκηναϊκός οικισμός που βρέθηκε στην περιοχή του Κόρφου Καλαμιανού Κορινθίας, στο πλαίσιο αμερικανικού προγράμματος εξερεύνησης αρχαίων λιμένων, πιθανότατα διέθετε λιμάνι που χρονολογείται στην πρώιμη εποχή του χαλκού- δηλαδή στα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. Αυτό δείχνουν οι έρευνες που βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη υπό τη διεύθυνση της αναπληρώτριας προϊσταμένης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Αγγελικής Σίμωση, σε συνεργασία με το Καναδικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα.
Από μηχανήματα γεωφυσικής διασκόπησης του βυθού, σε συνδυασμό με καταδύσεις, οι έρευνες βρήκαν την ακτογραμμή εκείνης της εποχής σε βάθος 6 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και προσπαθούν τώρα να τεκμηριώσουν τη μορφή παράκτιου προϊστορικού οικισμού και την ύπαρξη του λιμανιού.

Πηγή: Τα Νέα, Π. Κατημερτζή, 6/8/09