Μάρκου Αυρήλιου, Τα εις εαυτόν, μετάφραση, σχολιασμός: Γιάννης Αβραμίδης, εκδ. Θύραθεν, 2009
Στην πρώτη γραμμή του πολέμου, μέσα σ΄ ένα αντίσκηνο, κατέγραφε τους συλλογισμούς του, έδινε στον εαυτό του συμβουλές και διαχειριζόταν τις δυσκολίες με τη δύναμη της φιλοσοφίας. Ενώ ήταν στις εκστρατείες μεταξύ του 170 και του 180, ο Μάρκος Αυρήλιος έγραψε «Τα Εις Εαυτόν» στα ελληνικά για να κρατηθεί δυνατός.
Δεν σκόπευε να τα δημοσιεύσει. Δεν πίστευε στην υστεροφημία. Δεν πίστευε καν ότι θα τον θυμάται κανείς. Όμως διαψεύστηκε. Δεκαοχτώ αιώνες πέρασαν από τότε, και τα «Εις εαυτόν» ζουν ακόμη. Αγαπήθηκαν και υμνήθηκαν από πάμπολλους συγγραφείς ως η ανεξάντλητη πηγή σοφίας.
Η γοητεία αυτών των στοχασμών έγκειται στην ειλικρίνεια του συγγραφέα: σπάνια συναντάμε βιβλίο με τόση εσωτερική διαύγεια, τόσο απροσποίητο, τόσο αληθινό. Ο Μάρκος Αυρήλιος επιλέγει τη συνομιλία με τον εαυτό του για να εκφράσει τις απόψεις του για τη ζωή.
Τα «Εις Εαυτόν» θεωρείται ένα εξαιρετικό έργο, κλασικό παράδειγμα της στωικής φιλοσοφίας.
Α.Μ.
