Την αρχαιότερη απεικόνιση ανθρώπινης φιγούρας, που έχει ποτέ βρεθεί στον κόσμο, και το αρχαιότερο δείγμα ευρωπαϊκής γλυπτικής, εκτιμούν ότι βρήκαν Γερμανοί επιστήμονες.
Πρόκειται για το αγαλματίδιο της «Αφροδίτης», μιας ευτραφούς γυμνής θηλυκής φιγούρας, σκαλισμένο περίτεχνα από τον χαυλιόδοντα ενός μαμούθ, που βρέθηκε στη Γερμανία και χρονολογήθηκε ότι έχει ηλικία τουλάχιστον 35.000 ετών. Η ανακάλυψη έχει προκαλέσει αίσθηση παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το αγαλματίδιο αποκαλύπτει, επίσης, ότι οι πρώτες ρεαλιστικές καλλιτεχνικές δημιουργίες της ανθρωπότητας είχαν ερωτικό περιεχόμενο.
Η νέα «Αφροδίτη» θα εκτεθεί σε μεγάλη έκθεση έργων παλαιολιθικής τέχνης που θα πραγματοποιηθεί στη Στουτγκάρδη από τις 18 Σεπτεμβρίου 2009 έως τις 10 Ιανουαρίου 2010.

Σε έξι κομμάτια
Το προϊστορικό εύρημα, μήκους μόλις 6 εκατοστών και πλάτους 3,4 εκατοστών, ανακαλύφθηκε από τον αρχαιολόγο Νίκολας Κόναρντ του τμήματος Πρώιμης Προϊστορίας του γερμανικού πανεπιστημίου του Τίμπινγκεν, στο ασβεστολιθικό σπήλαιο Χόλε Φελς της Σουαβίας στη νοτιοδυτική Γερμανία (σε βάθος τριών μέτρων από τη σημερινή επιφάνεια του σπηλαίου και σε απόσταση 20 μέτρων από την είσοδό του, κοντά στη Στουτγκάρδη και την κοιλάδα του Δούναβη).
Σύμφωνα με όσα μεταδίδουν τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, το BBC και το περιοδικό Nature, η «Αφροδίτη» βρέθηκε το 2008 σπασμένη σε έξι κομμάτια, ενώ λείπει ακόμα ο αριστερός ώμος και το αριστερό μπράτσο της (που όμως ελπίζεται ότι θα βρεθούν σε μελλοντικές ανασκαφές).
Το αγαλματίδιο, που δεν έχει κεφάλι, φέρει μια στρογγυλή μικροσκοπική λαβή στο πάνω μέρος του, πιθανή ένδειξη ότι φοριόταν σαν σαμανιστικό φυλακτό ή σαν προσωπικό διακοσμητικό. Ο Κόναρντ βρήκε επίσης σε ένα γειτονικό σπήλαιο φλάουτα από οστά κύκνου, τα οποία αποτελούν πιθανώς τα αρχαιότερα μουσικά όργανα.
Η χρονολόγηση έγινε με τη μέθοδο του ραδιοάνθρακα με βάση οστά και άλλα αντικείμενα που βρέθηκαν δίπλα στην «Αφροδίτη». Η μικροσκοπική ανάλυση έδειξε ότι το σκάλισμα του αγαλματιδίου έγινε με αιχμηρό πέτρινο εργαλείο.

Η νέα «Αφροδίτη»
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η ανακάλυψη μπορεί να αλλάξει δραστικά την αντίληψή μας για την παλαιολιθική τέχνη, καθώς το συγκεκριμένο αγαλματίδιο είναι κατά τουλάχιστον 5.000 χρόνια παλαιότερο από την αρχαιότερη γνωστή μέχρι τώρα «Αφροδίτη του Βίλεντορφ».
Η νέα «Αφροδίτη» βρέθηκε, μαζί με άλλα οστά και εργαλεία από χαυλιόδοντες, στον πάτο ενός γεωλογικού στρώματος που είναι χαρακτηριστικό της λεγόμενης «Ωρινάκειας» περιόδου. Πρόκειται για την εποχή της πιο πρώιμης εξάπλωσης στην Ευρώπη ανθρώπινων πληθυσμών, απολύτως σύγχρονων από ανατομική και γενετική πλευρά. Ήταν περίπου η ίδια περίοδος όπου συνέβη η εξαφάνιση των Νεάντερταλ, με πιθανούς υπεύθυνους τους homo sapiens που ήταν οι δημιουργοί αυτών των έργων παλαιολιθικής τέχνης.
Το αγαλματίδιο που βρέθηκε, τονίζει με υπερβολικό τρόπο τα σεξουαλικά γυναικεία χαρακτηριστικά σε σημείο που μερικοί το χαρακτήρισαν —με βάση τα κριτήρια του 21ού αιώνα— ως την «πρώτη πορνογραφική απεικόνιση» στην ιστορία.
Σύμφωνα με τον ανθρωπολόγο Πολ Μέλαρς του πανεπιστημίου Στόνι Μπρουκ της Ν. Υόρκης, τα εξογκωμένα σεξουαλικά χαρακτηριστικά του αγαλματιδίου ταιριάζουν με άλλα παρόμοια στοιχεία της ίδιας περιόδου, που έχουν βρεθεί, όπως φαλλοί σκαλισμένοι από κέρατα βίσωνα και αιδοία χαραγμένα σε βράχους, σε σημείο που να έχουν μια σύγχρονη πορνογραφική χροιά. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «ο σεξουαλικός συμβολισμός αφθονούσε εκείνη την περίοδο. Ήταν τρελοί με το σεξ».
Διάφορες συμβολικές γεωμετρικές εκφράσεις έχουν βρεθεί χαραγμένες σε σπήλαια στην Αφρική, που χρονολογούνται πριν περίπου 75.000 χρόνια, αλλά οι πρώτες προσπάθειες ρεαλιστικής απεικόνισης της πραγματικότητας έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη. Έτσι, οι πρώτες σπηλαιογραφίες ζώων στη Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες χρονολογούνται πριν περίπου 37.000 χρόνια.
Αν και ορισμένοι επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί αν είναι σωστή η χρονολόγηση στα 35.000 χρόνια του νέου αγαλματιδίου, άλλοι συμφωνούν ότι το νέο εύρημα ενισχύει την άποψη πως από τότε που οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι (homo sapiens) εμφανίστηκαν στην Ευρώπη, πριν περίπου 35.000 – 40.000 χρόνια, είχαν την ικανότητα της τέχνης και της δημιουργικής φαντασίας, γεγονός που τους έφερε σε πλεονεκτική θέση σε σχέση με τους Νεάντερταλ που προϋπήρχαν στην Ευρώπη. Σπήλαια όπως το Χόλε Φελς, όπου έγινε η ανακάλυψη μαζί με άλλα ευρήματα, θεωρείται ένα από τα πρώτα καλλιτεχνικά “εργαστήρια” στον κόσμο.

Πηγή: in.gr, 14/5/2009 (Newsroom ΔΟΛ)