Nέα στοιχεία και πληροφορίες φέρνει στο φως η τοπογραφική αποτύπωση των αρχαίων λιμανιών της Λέσβου, που πραγματοποιήθηκε από τις 27 Σεπτεμβρίου μέχρι 5 Οκτωβρίου 2008 από κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων.
Με την οικονομική συνδρομή του Λιμενικού Ταμείου Λέσβου οργανώθηκε φέτος η πρώτη δεκαήμερη αποστολή, στη διάρκεια της οποίας ολοκληρώθηκε η τοπογραφική αποτύπωση:
• στα λιμενικά κατάλοιπα στη Μήθυμνα όπου σώζεται τμήμα ακρομολίου εντυπωσιακής κατασκευής, το οποίο χρονολογείται πιθανότατα στον 4ο αι. π.Χ. και το οποίο δείχνει το διαφορετικό προσανατολισμό της εισόδου του λιμανιού στην αρχαιότητα. Το ακρομόλιο αποτυπώθηκε και αρχιτεκτονικά.
• στα κατάλοιπα του λιμανιού της Ερεσού στην περιοχή του σύγχρονου αλιευτικού καταφυγίου, του οποίου τα κατασκευαστικά στοιχεία δείχνουν ελαφρές διαφοροποιήσεις από τα υπόλοιπα λιμάνια του νησιού ερμηνευόμενες πιθανόν από διαφορετική χρονολόγηση του έργου.
• στα κατάλοιπα που διατηρούνται στο αλιευτικό καταφύγιο του Αγ. Φωκά, κοντά στην αρχαία Βρίσσα. Στο μέτωπο της προκυμαίας που σώζεται στην αρχική της θέση σε έκταση 25μ., στο εσωτερικό του λιμενοβραχίονα, εκπονήθηκε ταυτόχρονα με την αποτύπωση και αρχιτεκτονικό σχέδιο. Στην περιοχή του λιμανιού παρατηρήθηκαν επίσης διάφορες επιπλέον κατασκευές που πλουτίζουν τις γνώσεις μας για τη σχετικά άγνωστη αυτή περιοχή.
Στην αποστολή έλαβαν μέρος ο τοπογράφος μηχανικός, Γ. Πιττός, η καταδυόμενη αρχιτεχνίτης της Εφορείας, Α. Πατσούρου, ο φοιτητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Φ. Μπίτσικας (εθελοντής) και ο καταδυόμενος αρχαιολόγος Δρ Θ. Θεοδούλου ως επικεφαλής.
Τα προκαταρτικά αποτελέσματα της αποστολής θα γνωστοποιηθούν σύντομα στην ιστοσελίδα του Λιμενοσκοπίου (www.limenoscope.ntua.gr), όπου καταγράφονται πληροφορίες για αρχαία λιμάνια με τη συνεργασία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων του ΕΜΠ. Μετά την ολοκλήρωση της τοπογραφικής και αρχιτεκτονικής αποτύπωσης όλων των λιμανιών του νησιού, η οποία είναι προγραμματισμένη να συνεχισθεί, θα γίνει επεξεργασία των αποτελεσμάτων και προσπάθεια για τρισδιάστατη απόδοσή τους, βασισμένη στις μετρήσεις και τα αρχαιολογικά δεδομένα, σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο κ. Γ. Κουρτζέλλη της Κ΄ ΕΠΚΑ, ο οποίος ειδικεύεται στις ψηφιακές αναπαραστάσεις αρχαίων μνημείων.
Η προσπάθεια ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2007, οπότε η Εφορεία πραγματοποίησε φωτογραφική αποτύπωση στα αρχαία λιμενικά κατάλοιπα της Μυτιλήνης, της Μήθυμνας, της Άντισσας, του Καλού Λιμανιού (Τσαμούρ), της Ερεσσού, της Πύρρας και του Αγ. Φωκά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρώτης εκείνης αποστολής, η Εφορεία είχε προγραμματίσει να προχωρήσει σε τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση των καταλοίπων αυτών και ακολούθως να συνεχίσει με τη μελέτη προστασίας και ανάδειξης τους. Η ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων από εκείνη την πρώτη προσέγγιση έγινε τον περασμένο Αύγουστο στην Ύδρα, στη διάρκεια Διεθνούς Συμποσίου για την Αρχαία Ναυπηγική-Τρόπις Χ, υπό τον τίτλο: «The harbour network of ancient Lesvos-A first step of an underwater approach».
Αργυρώ Μαυροζούμη
