Σημαντικές πληροφορίες τόσο για το εμπόριο με μακρινούς προορισμούς όσο και για το τοπικό εμπόριο στις επαρχίες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας απέδωσε η έρευνα ναυαγίου πλοίου του 2ου αιώνα στα παράλια της Κύπρου.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κύπρου με τη λήξη του φετινού προγράμματος επισκόπησης των ανατολικών ακτών του νησιού από διεθνή ομάδα αρχαιολόγων και φοιτητών που ανέλαβαν καταδυτική έρευνα στην περιοχή του Ακρωτηρίου Greco και προς τα βόρεια (περιοχή Πρωταρά) και με την υποστήριξη από το Ινστιτούτο Ναυτικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Texas A&M, το Πανεπιστημίου Πενσυλβανίας και το RPM Nautical Foundation, όπως και το Ίδρυμα “Θέτις”, σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων διερεύνησε το ναυάγιο που βρέθηκε το 2007 και καθόρισε τα όρια του. Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος περισυλλέχθηκαν επίσης όστρακα αντιπροσωπευτικά του φορτίου τα οποία θα μελετηθούν και θα τοποθετηθούν ξανά στην θέση τους.
Το πλοίο, που μπορεί να χρονολογηθεί στον 2ο αιώνα μ.Χ. φαίνεται ότι μετέφερε φορτίο σε τρεις τύπους αμφορέων, κυρίως από τη Νότια Μικρά Ασία όπως και εισηγμένους αμφορείς από τις Μεσογειακές ακτές της Γαλλίας ή απομιμήσεις τους και ένα μικρό αριθμό αμφορέων ενός τύπου μάλλον άγνωστης προέλευσης, που πιθανόν προέρχονται από την Κύπρο ή τις γειτονικές ακτές. Απομεινάρια από ένα παχύ ρητινούχο στρώμα στις βάσεις ορισμένων αμφορέων υποδεικνύουν ότι οι αμφορείς μάλλον περιείχαν κρασί. Βρέθηκαν επίσης όστρακα από άλλους τύπους αγγείων αλλά δεν βρέθηκαν άγκυρες ή άλλα εξαρτήματα του πλοίου.
Ο προορισμός προς τον οποίο κατευθυνόταν το πλοίο είναι άγνωστος. Το γεγονός όμως ότι βυθίστηκε σε ρηχά νερά και το γεγονός ότι ο Στράβων, γεωγράφος της Ρωμαϊκής περιόδου, αναφέρει παράκτιους οικισμούς της περιοχής (π.χ. Λευκόλλα), οι οποίοι όμως δεν έχουν εντοπιστεί είτε σε επισκοπήσεις ή ανασκαφές, μπορεί να υποδεικνύουν ότι το πλοίο πλησίαζε σε κάποιον από αυτούς τους παράκτιους οικισμούς-λιμάνια ή ότι απλώς ακολουθούσε μια παράκτια διαδρομή. Στη συνέχεια της έρευνας το ναυάγιο θα χαρτογραφηθεί όπως και η κεραμική που φαίνεται στην επιφάνεια. Θα συνεχιστεί επίσης η αναζήτηση και άλλων ναυαγίων σε μεγαλύτερα βάθη με εξειδικευμένο εξοπλισμό, στα οποία αναφέρονται οι δύτες της περιοχής αλλά και οι πηγές όπως ο Διόδωρος, σύμφωνα με τον οποίο ο Δημήτριος Πολιορκητής νίκησε τον Πτολεμαίο της Αιγύπτου το 306 π.Χ. σε ναυμαχία σ΄ αυτή την περιοχή. Ενώ ο Πτολεμαίος επέστρεψε αργότερα και κατέκτησε το νησί, σ΄ αυτή τη ναυμαχία έχασε γύρω στα εκατό πολεμικά πλοία τα οποία σύμφωνα και πάλι με τον Διόδωρο, βυθίστηκαν κάπου σ΄ αυτή την περιοχή.
Α.Μ.
Πηγή: Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου (ανακοίνωση Οκτωβρίου 2008)
