Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Welt ο νέος διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (DAI) στο Βερολίνο, καθ. Hans-Joachim Gehrke, απαντά σε ερωτήματα σχετικά με το πολυσυζητημένο τέταρτο μέρος της σειράς ταινιών Indiana Jones. O Gehrke δεν φοράει μόνο το ίδιο καπέλο με τον ήρωα της ταινίας, αλλά μοιράζεται και τον ενθουσιασμό του για τον αρχαίο πολιτισμό.
«Ο Indiana Jones είναι πράγματι ένας εξαιρετικός αρχαιολόγος. Γνωρίζει όλους τους αρχαίους πολιτισμούς, κατέχει απίστευτα πολλές γλώσσες. Και έχει καταλάβει το εξής: πρέπει κανείς να βγει έξω. Αυτό είναι το πιο σημαντικό: ο συνδυασμός σκέψης, μελέτης των πηγών, θεωρητικής κατάρτισης και ο διαρκής έλεγχος των γνώσεων πάνω σε εμπειρικό υλικό. Αυτό σε οδηγεί στον πυρήνα των πραγμάτων. Η έρευνα πεδίου φέρνει πάντα κάτι καινούργιο στο φως», λέει ο Gehrke. «Ωστόσο η διδακτική δραστηριότητα του συνάδελφου Jones», συνεχίζει, «πλησιάζει περισσότερο την πραγματικότητα απ’ ό,τι οι ανασκαφικές του μέθοδοι. Σε μας η ανασκαφή δεν ενέχει τόσους κινδύνους». Παρ’ όλα αυτά, όταν ο διευθυντής του DAI βρίσκεται σε ανασκαφή, φοράει το ίδιο καπέλο με τον χολιγουντιανό ήρωα.
Στο ερώτημα γιατί οι άνθρωποι παρακολουθούν με τόσο ενδιαφέρον τις ανακαλύψεις της αρχαιολογίας, όπως την πρόσφατη αποκάλυψη της προτομής στον Ροδανό ποταμό, που αρχικά αποδόθηκε στον Ιούλιο Καίσαρα, ο Gehrke απαντά: «Αυτό οφείλεται ίσως στο ότι οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους περίεργοι και θέλουν να μάθουν από πού προέρχονται. Επιπλέον, είναι και ο ενθουσιασμός που προκαλεί το να σκάβει κανείς στο χώμα και να βρίσκει πράγματι κάτι, κάτι που τον συνδέει με τους ανθρώπους του παρελθόντος. Η αποκάλυψη ενός τάφου δεν αφήνει κανέναν απαθή… Η ιστορία γίνεται χειροπιαστή». Αυτή τη στιγμή, ο Gehrke μελετά τις απαρχές της αρχαίας Ολυμπίας, επιχειρώντας να απαντήσει στο ερώτημα πώς η Ολυμπία έγινε θρησκευτικό κέντρο, κατ’επέκταση πώς οι Έλληνες έγιναν Έλληνες. Ο καθηγητής πιστεύει πως στη διαδικασία της γέννησης του έθνους, που τοποθετείται χρονολογικά μεταξύ 1000-500 π.Χ., αυτά τα πανελλήνια ιερά έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο.
Και τα «κρυστάλλινα κρανία» που ελπίζει να βρει ο σύγχρονος αρχαιολόγος ποια είναι; Ο Gehrke απαντά πως είναι η ανεύρεση μιας βιβλιοθήκης, για παράδειγμα, η «Villa dei papiri» στο Ηράκλειο (Herculaneum), όπου εικάζεται πως βρίσκεται η βιβλιοθήκη ενός μορφωμένου Ρωμαίου, ή το Αρχείο του Ραμσή Β΄ στο Δέλτα του Νείλου.
Όσον αφορά τα εφόδια που πρέπει κατά την άποψή του να έχει ένας αρχαιολόγος, είναι αρκετά: αφενός να γνωρίζει πολλές γλώσσες, εκτός από λατινικά και αρχαία ελληνικά, γερμανικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και τη γλώσσα της χώρας όπου εργάζεται. Επίσης να έχει αναπτύξει φωτογραφική μνήμη για τις μορφές και τις παραστάσεις. Να έχει οργανωτικές ικανότητες και να είναι σε θέση να διευθύνει μια ομάδα.
Στη συνέχεια, η συνέντευξη στρέφεται στο θέμα σύνδεσης αρχαιολογίας και πολιτικής. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι το DAI υπάγεται στο Υπουργείο Εξωτερικών. «Σήμερα δεν ασκούμε εξωτερική πολιτιστική πολιτική» απαντά ο Gehrke, «ωστόσο εμπλεκόμαστε σε αυτήν μέσω της δουλειάς μας. (…) Η έρευνά μας αφορά πράγματα που είναι σημαντικά για την εθνική ταυτότητα των εταίρων μας. Αν κάνω ανασκαφή στη Μακεδονία, άθελά μου θα αντιμετωπίσω κάποια στιγμή το επίμαχο ερώτημα μεταξύ Ελλάδας και Μακεδονίας: Οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Έλληνες; (…) Και παρότι στο μεταξύ έχουμε μάθει να παίρνουμε αποστάσεις από την ευρωκεντρική προοπτική, διαπιστώνουμε διαρκώς πόσο ζωντανές είναι τέτοιες ξεπερασμένες αντιλήψεις. Για εμάς είναι αυτονόητο, για παράδειγμα, ότι η Ιορδανία ανήκε στην ελληνική-ρωμαϊκή αρχαιότητα. Όμως στα μουσεία της Ιορδανίας, η περίοδος αυτή αντιμετωπίζεται ως περίοδος υπό καθεστώς κατοχής».
Π.Τ.
Πηγή: Welt online, 28/05/2008
