Αυτό είναι εύρημα! Δύο ιππήλατα δίτροχα άρματα με τα ζεύγη αλόγων που τα έσερναν, καθώς και 16 άλογα τα οποία συνόδευαν την ταφή δύο νεκρών ήρθαν στο φως κατά την ανασκαφή τμήματος νεκροταφείου της Ρωμαϊκής εποχής στο Λιθοχώρι Καβάλας. Η ανασκαφική έρευνα πραγματοποιήθηκε πέρυσι για τις ανάγκες κατασκευής της Εγνατίας οδού, συγκεκριμένα στην περιοχή του αριστερού παράδρομου όπου πλέον και μετά την εισήγηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου θα διαμορφωθεί αρχαιολογικός χώρος με τη διατήρηση των ευρημάτων κατά χώραν.
Σημαντικότερο εύρημα της ανασκαφής θεωρείται το ένα άρμα, μάλλον πολεμικό και κυνηγητικό, που χρονολογείται τον 1ο με 2ο αιώνα μ.Χ. Η ζωφόρος του έφερε χάλκινες ολόγλυφες παραστάσεις των άθλων του Ηρακλή με την Κερυνίτιδα έλαφο, τον Ερυμάνθιο κάπρο και τις Στυμφαλίδες όρνιθες. Μαζί με το άρμα εντοπίστηκαν και οι σκελετοί των δύο αλόγων που το έσερναν. Το δεύτερο ιππήλατο όχημα (μάλλον άμαξα) σώζεται σε εντελώς αποσπασματική κατάσταση, μαζί του όμως υπάρχει και πάλι το ζεύγος αλόγων που το έσερναν. Από το άρμα σώζονται το σιδερένιο επίσωτρο ενός τροχού, δύο σιδερένιες πλήμνες (μικρά κιβώτια), τέσσερις χάλκινες σφήνες με συμφυή δακτύλιο, δύο χάλκινα εξαρτήματα επίσης με συμφυή δακτύλιο, ένας χάλκινος δακτύλιος και δύο σιδερένιες ράβδοι.
Από τους 16 σκελετούς αλόγων, οι δέκα σώζονται ολόκληροι ή κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, αλλά οι υπόλοιποι πολύ αποσπασματικά. Στο φως όμως ήρθε επίσης η ιπποσκευή πολλών αλόγων, καθώς και όπλα. Συγκεκριμένα βρέθηκαν χάλκινα προσαρτήματα από τέσσερις φορβειές, τέσσερις σιδερένιοι χαλινοί, εννιά σιδερένιες αιχμές δοράτων και ένα σιδερένιο ξίφος. Επίσης, στο πίσω μέρος ενός αλόγου εντοπίστηκε μικρή χάλκινη ασπίδα.
Εκτός από τις ταφές των αλόγων αποκαλύφθηκαν ένας λακκοειδής και πέντε κεραμοσκεπείς τάφοι, από τους οποίους μόνον ένας κεραμοσκεπής περιείχε τέσσαρα χάλκινα νομίσματα του 4ου αι. μ.Χ. Επίσης, τα υπολείμματα ορθογωνίου κτίσματος με φαρδείς τοίχους, που οδηγούν στην υπόθεση ότι πρόκειται για πυργόσχημη κατασκευή, η οποία πιθανόν να είχε σχέση με τη φύλαξη του νεκροταφείου.
Αυτή τη στιγμή παραμένουν στον χώρο τα αρχιτεκτονικά λείψανα του κτιρίου Β και δέκα ολόκληρες ταφές αλόγων, για την προστασία των οποίων έχει κατασκευαστεί ένα στέγαστρο. Τα περισσότερα από τα κινητά ευρήματα της ανασκαφής έχουν συντηρηθεί, αρκετά όμως παραμένουν ασυντήρητα.
Από το ΚΑΣ πάντως ζητήθηκε η εκπόνηση μελέτης προκειμένου να γίνει ο χώρος επισκέψιμος (δημιουργία μονοπατιών, τοποθέτηση πληροφοριακών πινακίδων, σχεδίων και φωτογραφιών, έκδοση ενημερωτικού φυλλαδίου, όπου θα φαίνεται και το τμήμα της ανασκαφής που καταχώθηκε για την κατασκευή της κύριας αρτηρίας της Εγνατίας), καθώς και μελέτη κατασκευής στεγάστρου προστασίας. Προηγείται όμως η αντιστήριξη των πρανών του αρχαιολογικού χώρου, η οποία ζητήθηκε από την Εγνατία Οδό ΑΕ.
Πηγή: Το Βήμα (12/6/08)