Ernst Curtius – Το ταξίδι του Νόστου στην Ελλάδα

Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενετάς, Ernst Curtius – Το ταξίδι του Νόστου στην Ελλάδα, 1837-1840, Εκδόσεις Καπόν, Αθήνα 2019, σελ. 112. ISBN: 978-618-5209-50-6

Κείμενα εντόνως αυτοαναφορικά είναι οι επιστολές από την Ελλάδα του κλασικού φιλολόγου, ιστορικού και αρχαιολόγου Ernst Curtius, κείμενα αυθόρμητα, νεανικά, που έγραψε μεταξύ 23 και 26 ετών, κατά την τετράχρονη παραμονή του στη χώρα (1837–1840). Μια φωνή από το παρελθόν και όμως ο απόηχός της, τόσο κοντινός, μας αγγίζει.

Ο λόγος του δεν υπηρετεί σκοπιμότητες, δεν διατυμπανίζει δογματικές απόψεις, δεν συντάσσεται με ιδεολογίες. Μεταφέρει, αντιθέτως, αυθεντικά βιώματα και κυρίως αντικατοπτρίζει το άθλημα του ατόμου που τολμά να ζήσει και να δράσει έξω από τον κύκλο της οικειότητος, να αντιπαραταχθεί και να συνυπάρξει με το καινούργιο και το ξένο. Το αφήγημα των επιστολών του Ernst Curtius παραμένει ισχυρό και επίκαιρο.

Τα γράμματα αυτά απεικονίζουν την πορεία του προς την αυτογνωσία, ιστορώντας την ωρίμανση ενός χαρακτήρα και την διαμόρφωση ενός ανθρωπιστικού ελληνοκεντρικού φρονήματος. Παρακολουθούμε τα σπερματικά χρόνια της συγκροτήσεως μιας χαρισματικής προσωπικότητας, την γένεση του μελλοντικού ταλαντούχου εμπνευστού πολιτιστικών πρωτοβουλιών, μια πορεία προς την πνευματική ολοκλήρωση, που κατέστησε τελικά τον Curtius πολυΐστορα απολογητή της αρχαίας αλλά και της νέας Ελλάδος, μια ανθρώπινη αυθεντία.