Στην τελική ευθεία βρίσκονται τα έργα αναστήλωσης και συντήρησης των μνημείων της Ακρόπολης, τα οποία θα έχουν ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες, έτσι ώστε ο Ιερός Βράχος και το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως στα πόδια του να αναδειχθούν σε μια δυναμική και αδιάσπαστη ενότητα της κληρονομιάς που παρέδωσε η ελληνική κλασική αρχαιότητα στον κόσμο. Πολλά προγράμματα εργασιών στα μνημεία έχουν ήδη τελειώσει (Πρόναος και Οπισθόναος Παρθενώνα, δυτική αίθουσα Προπυλαίων κτλ.), ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται στην τελική φάση τους.
Το μεγαλύτερο αναστηλωτικό έργο που έγινε ποτέ στην Ακρόπολη, αναγνωρισμένο διεθνώς ως πρότυπο για την υψηλή ποιότητα, τη μεθοδολογία, τη στενή σχέση του με την έρευνα και τις τεχνολογικώς προηγμένες εφαρμογές του, έχοντας συμπληρώσει αισίως 30 χρόνια, πρόκειται να αποδοθεί σύντομα στο κοινό. Δικαιολογημένα ευχαριστημένη, λοιπόν, εμφανίστηκε χθες το βράδυ η προϊσταμένη της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως κυρία Μαίρη Ιωαννίδου κατά την παρουσίαση του έργου και της εξέλιξής του. Βεβαίως, τα μνημεία απαιτούν διαρκή συντήρηση και επεμβάσεις, κάτι που έχει ήδη αποφασισθεί από την Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως. Αλλά αυτά θα έρθουν στη συνέχεια.
Έξι διαφορετικές επεμβάσεις εκτελούνται από το 2000 ταυτόχρονα στον Ιερό Βράχο: Στον Παρθενώνα ολοκληρώνεται η αποκατάσταση της βόρειας κιονοστοιχίας του. Στα Προπύλαια γίνεται αποκατάσταση των οροφών του κεντρικού κτιρίου (ολοκληρώθηκε ήδη η δυτική αίθουσα και εντός ολίγου τελειώνει και η ανατολική στοά). Ο Ναός Αθηνάς Νίκης, αφού πρώτα καθαιρέθηκε, εν συνεχεία αποκαταστάθηκε ενώ για την ολοκλήρωσή του αναμένεται η τοποθέτηση αντιγράφων της ιωνικής ζωφόρου από τεχνητό λίθο και η αναστήλωση μέρους του ανατολικού αετώματος, των γείσων και της σίμης του ναού με εκτεταμένες συμπληρώσεις από νέο μάρμαρο. Σε εξέλιξη βρίσκονται επίσης το έργο περισυλλογής, αναγνώρισης και ταξινόμησης των διάσπαρτων μελών τα οποία παλαιότερα βρίσκονταν σε όλο τον βράχο και, τέλος, η συστηματική τεκμηρίωση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται τα περιμετρικά τείχη της Ακρόπολης.
Ας σημειωθεί πάντως ότι ως το 2000 είχε γίνει και η αποκατάσταση του Ερεχθείου (1979-1985), είχαν εγκατασταθεί τα εργοτάξια στα μνημεία, είχε γίνει η στερέωση των βράχων του λόφου της, η αποκατάσταση της ανατολικής όψης του Παρθενώνα, η αποκατάσταση τμήματος του θριγκού, καθώς και του νοτίου τοίχου της ανατολικής στοάς των Προπυλαίων. Ανάμεσα στα έργα που ολοκληρώθηκαν στην Ακρόπολη περιλαμβάνεται η κατάχωση των θεμελίων του Οίκου των Αρρηφόρων, ενώ σημαντικό έργο αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια γύρω από τα περιμετρικά τείχη της Ακρόπολης, τα οποία αποτελούν καθαυτά μνημείο εξαιρετικής σημασίας. Ενα άλλο ενδιαφέρον πρόγραμμα είναι η παρακολούθηση της σεισμικής συμπεριφοράς του βράχου, με στόχο τον προσδιορισμό των σεισμικών δράσεων που επιβαρύνουν τα μνημεία του χώρου.
Από τις σπουδαιότερες εργασίες στον Παρθενώνα υπήρξε η συντήρηση και ο καθαρισμός των λίθων της δυτικής ζωφόρου, που έγινε με λέιζερ. Η αποκατάσταση του θριγκού και της βόρειας κιονοστοιχίας του ναού υπήρξε το πιο εκτεταμένο πρόγραμμα του Παρθενώνα, ενώ η απομάκρυνση των επτά κατά χώρα ευρισκομένων δυτικότερων μετοπών της βόρειας πλευράς του ναού, προκειμένου να προστατευθούν στο μουσείο, ήταν μια ιστορική στιγμή.
Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του έργου της βόρειας πλευράς στον Παρθενώνα έχει ολοκληρωθεί και οι εργασίες συνεχίζονται με ταχείς ρυθμούς- με τους δύο γερανούς σε λειτουργία- για την ανατοποθέτηση των διαζωμάτων, των τριγλύφων και των γείσων. «Η ολοκλήρωση της επέμβασης αναμένεται να προσδώσει στο μνημείο, εκτός από στατική αντοχή, και αισθητική πληρότητα, αφού η βόρεια πλευρά του Παρθενώνα, σε συνδυασμό με τη δυτική, παρέχει μια από τις πιο ολοκληρωμένες θεάσεις του ναού, τόσο στον επισκέπτη του Ιερού Βράχου όσο και στον θεατή, από τα περισσότερα σημεία της πόλης» κατέληξε η κυρία Ιωαννίδου.
Όσο για το μέλλον, η δυτική όψη του Παρθενώνα, η οποία παρουσιάζει δομικά προβλήματα, θα αποτελέσει μια από τις σοβαρότερες μελλοντικές επεμβάσεις καθώς η γενική κατάσταση διατήρησής της θεωρείται πολύ κρίσιμη. Η αποσυναρμολόγηση των γωνιών πάντως θα επιτρέψει τη μεταφορά των έξι μετοπών στο μουσείο και την αντικατάστασή τους με αντίγραφα. Ήδη άλλωστε η σχετική μελέτη έχει εγκριθεί από το ΕΣΜΑ και το ΚΑΣ, ενώ η υλοποίησή της θα ξεκινήσει με την έγκριση της σχετικής χρηματοδότησης.
Στα μελλοντικά προγράμματα αποκατάστασης στον Παρθενώνα περιλαμβάνεται η αναστήλωση των μακρών τοίχων του σηκού, έργο δύσκολο, για το οποίο πάντως δεν υπάρχει ακόμη μελέτη.

Τα έργα σε αριθμούς

Κατά τη χρονική περίοδο 2000-2008 έγιναν τα εξής έργα:

-1.000 αρχιτεκτονικά μέλη συνολικού βάρους 2.350 τόνων συντηρήθηκαν και αναστηλώνονται στα μνημεία, ενώ 600 μάρμαρα των μνημείων συγκολλήθηκαν από θραύσματα. 810 συμπληρώματα κατασκευάστηκαν από νέο μάρμαρο.

-120 μέλη κατασκευάστηκαν από νέο μάρμαρο.

-500 κυβικά μέτρα από νέο μάρμαρο (από τα λατομεία Πεντέλης- Διονύσου) απαιτήθηκαν για την αναστήλωση.

Εικονική πραγματικότητα

Εγκαίνια… και με εικονική πραγματικότητα στο Νέο Μουσείο Ακροπόλεως. Η κινηματογραφική αίθουσα 40 θέσεων (Virtual Τheatre), την οποία είχε αναλάβει να οργανώσει η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, είναι έτοιμη, όπως έτοιμες προς προβολή είναι και οι τρεις πρώτες ταινίες: «Η Ακρόπολη στην Αρχαιότητα», «Χτίζοντας έναν αρχαίο ναό» και «Η αναστήλωση του Ερεχθείου». Οι ταινίες θα προβάλλονται στερεοσκοπικά και οι θεατές θα μπορούν να βλέπουν μέσα από τρισδιάστατα γραφικά τα μνημεία της Ακρόπολης και τις αναστηλώσεις.

Πηγή: Το Βήμα, Μ. Θερμού, 29/5/09