Ζίνα Ζωγράφου-Καραχρήστου, Επιτύμβια Ναυτικών και Ναυαγών, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, Αθήνα 2018, 415 σελ. ISBN: 978-960-87555-4-3
«…Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η προσθήκη στην έρευνα νέων πληροφοριών, που αθροιστικά θα βοηθήσουν, ώστε να ολοκληρωθεί σταδιακά η εικόνα για την αρχαία ελληνική ναυτιλία. Στα πλαίσια αυτά προσπαθήσαμε:
– Να συγκεντρωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα επιτύμβια μνημεία που αφορούν σε ναυτικούς, ναυαγούς και «ναυμάχους», τα οποία βρίσκονται κατεσπαρμένα σε διάφορα μουσεία και λίγα κατά χώραν.
– Να καταδειχθεί η μεγάλη διασπορά τους, ώστε να επιβεβαιωθούν για άλλη μία φορά οι θαλάσσιοι δρόμοι. Να φανεί αν ο αριθμός των νεκρών ναυτικών αντιστοιχούσε ή όχι στη ναυτική δραστηριότητα κάθε περιοχής.
– Να καταδειχθεί η κοινωνική θέση των ανθρώπων αυτών από τον 6ο αι. π.Χ., όταν εμφανίζεται το πρώτο επιτύμβιο, μέχρι σχεδόν τον 4ο αι. μ.Χ., οπότε οι ελληνικές επιγραφές αρχίζουν να μας δίνουν άλλου είδους λεξιλόγιο ανταποκρινόμενο σε άλλη θρησκεία.
– Να επισημανθεί πώς ξεκινά, εξελίσσεται και τελικά διαμορφώνεται η θέση των πλούσιων διακινητών του θαλάσσιου εμπορίου.
– Να ερευνηθεί η θρησκευτική άποψη την οποία εκφράζουν τα επιγράμματα, καθώς και η αντιμετώπιση του θανάτου γενικά, αλλά και της απώλειας των νεαρών ναυαγών ειδικότερα.
– Να φανεί αν τα θέματα που χρησιμοποιούσαν οι γλύπτες ήταν κοινότοπα, παρμένα από διάφορους εικονογραφικούς κύκλους ή πρωτότυπα.
– Να μελετηθεί ο τρόπος αναφοράς του επαγγέλματος, εικονογραφικά, με επιγραφές ή συνδυαστικά…».
(από την εισαγωγή του βιβλίου)
