Ευάγγελος Λιβιεράτος, Αρχιπέλαγος στους Χάρτες του Λουδοβίκου ΙΔ’, 1685-1687, ιστορικό διάγραμμα: Ι.Κ. Χασιώτης, έκδ. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τρικόγλειος Βιβλιοθήκη, Θεσσαλονίκη 2018, 131 σελ. ISBN: 978-960-243-708-7
«Η σχέση της χαρτογραφίας και γενικότερα της γεωγραφίας με την πολιτική είναι ηροδότεια: και πανάρχαια και ουσιαστική. Ο γενικός αυτός αφορισμός ισχύει κατεξοχήν στην περίπτωση της ειδικής αποστολής σχεδιαστών, χαρτογράφων, τοπογράφων και μηχανικών του γαλλικού ναυτικού, η οποία ανέλαβε στα 1685-1687 –με διαδοχικά ταξίδια των μελών της στην ανατολική Μεσόγειο και κάτω από την τελική καθοδήγηση ενός δοκιμασμένου κρατικού αξιωματούχου, του Etienne Gravier d’Ortieres (Dortieres)– να αποτυπώσει με κάθε δυνατή λεπτομέρεια όρμους και λιμάνια νησιών του νοτίου Ιονίου και του Αιγαίου, τις οχυρώσεις της Θεσσαλονίκης, των Δαρδανελλίων, της Κωνσταντινούπολης και της Κύπρου και όψεις μικρασιατικών, συριακών και αιγυπτιακών λιμανιών (ιδιαίτερα βέβαια της Αλεξάνδρειας).
»Η επίσημη πάντως εντολή που είχε δοθεί στον d’Ortieres ήταν να αποκαταστήσει την εύρυθμη λειτουργία των γαλλικών εμπορικών σταθμών στις “σκάλες” της ανατολικής Μεσογείου (echelles du Levant), πατάσσοντας τις καταχρήσεις των προξενικών εκπροσώπων της Γαλλίας και επιβάλλοντας δυναμικά στις τοπικές οθωμανικές αρχές τους όρους της γαλλοτουρκικής συνθήκης του 1673. Το υπόμνημα μάλιστα, που υπέβαλε για τα ζητήματα αυτά στους προϊσταμένους του μετά το τέλος της αποστολής, χρησίμευσε ως υπόδειγμα και σε επόμενες ανάλογες “επιθεωρήσεις” των γαλλικών εμπορικών κέντρων της οθωμανικής επικράτειας (της “Ανατολής”). Ωστόσο η σημασία της αποστολής του 1685-1687 –και συνεπώς και των επιστημονικών και ιδιαίτερα των χαρτογραφικών της επιδόσεων– είναι πολυδιάστατη με έντονα πολιτικά χαρακτηριστικά. Αλλά για να αποτιμηθούν τα χαρακτηριστικά αυτά θα πρέπει να εξεταστούν στο ιστορικό τους πλαίσιο σε συνδυασμό με το καθεστώς των σχέσεων της Γαλλίας με την Υψηλή Πύλη». [Ι.Κ. Χασιώτης (από το βιβλίο)]
