S. Parpola (επιμ.), The Melammu Project – The Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage, www.aakkl.helsinki.fi/melammu, 2008 (ημερ. επίσκεψης 13 Μαρτίου 2009).
Βάση δεδομένων, ψηφιακή βιβλιοθήκη, βιβλιογραφία
Αγγλικά
To Melammu Project – The Assyrian and Babylonian Intellectual Heritage Project είναι ένα πρόγραμμα αφιερωμένο σε δύο μεγάλους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας, των Ασσυρίων και των Βαβυλωνίων. Η επιλογή του ονόματος «Melammu» δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για μια λέξη στα ακκαδικά, τη σημιτική γλώσσα Ασσυρίων και Βαβυλωνίων, που προέρχεται από μια παλαιότερη γλώσσα, αυτή των Σουμερίων, και σημαίνει σε ελεύθερη απόδοση «την ακτινοβολία που αναβλύζει από τη θεϊκή παρουσία» (S. Parpola, «The Name and Logo of Melammu»). Η ονομασία αποδίδει μεταφορικά τον διαπολιτισμικό χαρακτήρα και τους στόχους του προγράμματος: τη συγκριτική μελέτη των πολιτισμών αυτών της Μεσοποταμίας, της εξέλιξής τους, της διάδοσης και της επίδρασής τους στον αρχαίο κόσμο (Έλληνες, Φοίνικες, Ρωμαίους, κ.λπ.), από τη 2η χιλιετία π.Χ. έως την ισλαμική περίοδο. Την επιστημονική ευθύνη του ερευνητικού προγράμματος έχει μια διεθνής επιτροπή, με πρόεδρο τον Tzvi Abusch, καθηγητή Ασσυριολογίας και Αρχαίας Θρησκείας της Εγγύς Ανατολής στο Πανεπιστήμιο Brandeis των ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων στα αγγλικά, με τις γλωσσολογικές, αρχαιολογικές, καλλιτεχνικές και εθνογραφικές μαρτυρίες για το θέμα. Η βάση αυτή αναπτύσσεται από το 1999 στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Ασσυριολογίας Simo Parpola (Institute for Asian and African Studies, IAAS) και διατίθεται δωρεάν στον Παγκόσμιο Ιστό. Περιέχει λήμματα, παραπομπές σε αρχαία κείμενα, βιβλιογραφικές αναφορές, πλήρη κείμενα επιστημονικών άρθρων και σχετικές φωτογραφίες αρχαιολογικών ευρημάτων. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αποτελεί η δυνατότητα συμμετοχής στον εμπλουτισμό της: στους ενδιαφερόμενους – κατά κύριο λόγο τους ειδικούς – μια ειδική φόρμα επιτρέπει τη σύνταξη λημμάτων και την υποβολή τους στην επιστημονική ομάδα που διαχειρίζεται τη βάση δεδομένων.
Η πρόσβαση στο περιεχόμενο γίνεται με διάφορους τρόπους. Οι λιγότερο εξοικειωμένοι με το θέμα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν το περιεχόμενο της βάσης μέσα από 12 μεγάλες θεματικές κατηγορίες, όπως θρησκεία, επιστήμη, διοίκηση, τέχνη και αρχιτεκτονική, στρατός, ταυτότητα των Ασσυρίων, κ.ά., που αναλύονται σε αρκετά επιμέρους θέματα. Λεπτομερέστερη επισκόπηση προσφέρουν οι λέξεις-κλειδιά, με τη μορφή ενός αλφαβητικού ευρετηρίου όρων. Στην απλή αναζήτηση με λέξεις στα λήμματα της βάσης, η λέξη «Greece», για παράδειγμα, έδωσε 110 αποτελέσματα, μεταξύ των οποίων λήμματα για τη βαβυλωνιακή αστρολογία στην Ελλάδα, τους Ασσύριους και τη μυκηναϊκή Ελλάδα, ασσυριακά ειδώλια από τη Σάμο, κ.ά. Η αναλυτική αναζήτηση, ιδιαίτερα χρήσιμη για τους ειδικούς, επιτρέπει την αναζήτηση σε όλα ή σε συγκεκριμένα πεδία της βάσης δεδομένων (θησαυρούς όρων, χρονολογικές περιόδους, θέματα, αποσπάσματα αρχαίων κειμένων σε αγγλική μετάφραση, τίτλους λημμάτων, κ.ά.), τη χρήση τελεστών και την εισαγωγή ειδικών χαρακτήρων από διαφορετικά αλφάβητα, όπως αυτοί που χρησιμοποιούνται για τη μεταγραφή των ασσυριακών κειμένων. Ακόμη, λειτουργεί αναζήτηση στις βιβλιογραφίες που περιέχει η βάση δεδομένων, είτε στη βιβλιογραφία που αποδελτιώνεται για τον εμπλουτισμό της είτε στις θεματικές βιβλιογραφίες που συμπληρώνουν το περιεχόμενο της βάσης.
Το περιεχόμενο του ιστότοπου συμπληρώνουν μια «ψηφιακή βιβλιοθήκη» με πλήρη κείμενα περίπου 120 σχετικών με το θέμα επιστημονικών άρθρων (δημοσιευμένων σε περιοδικά, συλλογικούς τόμους και στα πρακτικά των επιστημονικών συμποσίων του προγράμματος Melammu), που διατίθενται ελεύθερα στον ιστότοπο του προγράμματος ως αρχεία PDF, και μια συλλογή σχετικών συνδέσμων, οργανωμένων σε κατηγορίες (αρχαία κείμενα, λεξικά, ερευνητικά προγράμματα, κ.ά.).
Ο ιστότοπος ξεχωρίζει για την ποιότητα της επεξεργασίας της πληροφορίας, το εξειδικευμένο περιεχόμενο, τη δυνατότητα συμμετοχής στον εμπλουτισμό της βάσης δεδομένων, την αναλυτική αναζήτηση που συνοδεύεται από λεπτομερή περιγραφή της βάσης. Ωστόσο, η μορφή του περιεχομένου, που αποτελείται κατά κύριο λόγο από κείμενα, χωρίς τη συστηματική χρήση εικόνων, δεν τον κάνει ιδιαίτερα προσιτό στο ευρύ κοινό. Ο ιστότοπος απευθύνεται κυρίως σε επιστήμονες με ειδίκευση στους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας, για τους οποίους αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο, χωρίς όμως να αποκλείει κάθε ενδιαφερόμενο με διάθεση να εξερευνήσει το θέμα. Σε επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων προσφέρει ένα ενδιαφέρον παράδειγμα επιστημονικής τεκμηρίωσης και εργαλείου έρευνας διαθέσιμου δωρεάν στον Παγκόσμιο Ιστό.
Συντελεστές του ιστότοπου: www.aakkl.helsinki.fi/melammu/about/about.php
