Οι επιγραφές του Μηχανισμού των Αντικυθήρων

Tη συνολική ανάγνωση των επιγραφών του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, αποτέλεσμα διεθνούς ερευνητικής προσπάθειας κατά τα δέκα τελευταία χρόνια, θα παρουσιάσει η Ομάδα Μελέτης του Μηχανισμού σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Πέμπτη 9 Ιουνίου στις 7.30 μ.μ., στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Λασκαρίδη (2ας Μεραρχίας 36 και Ακτής Μουτσοπούλου, Πειραιάς). Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης είναι το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, η Ομάδα Μελέτης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και οι εκδότες του διεθνούς διεπιστημονικού περιοδικού «Almagest», στο οποίο δημοσιεύονται τα αποτελέσματα της έρευνας.

Το κοινό θα έχει για πρώτη φορά την ευκαιρία να πληροφορηθεί απευθείας από τους ειδικούς το ακριβές περιεχόμενο των επιγραφών που βρίσκονται στο εσωτερικό του μηχανισμού.

Ήδη από την ανακάλυψη των θραυσμάτων του Μηχανισμού το 1902, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι πρώτες λέξεις που διαβάστηκαν –«Αφροδίτη» και «Ηλίου ακτίνα»– ανέδειξαν την αστρονομική χρήση του αντικειμένου.

Στην πρώτη αρχαιολογική δημοσίευση είχαν αποκρυπτογραφηθεί περίπου 600 χαρακτήρες. Μέχρι τη δεκαετία του 1970 είχαν διαβαστεί περίπου 923 χαρακτήρες, ενώ η πρώτη δημοσίευση της Ομάδας Μελέτης του Μηχανισμού, το 2006, υπερδιπλασίασε το πλήθος των χαρακτήρων, ανεβάζοντάς το στους 2.160. Σταδιακά αποκαλυπτόταν έτσι ο ρόλος των επιγραφών ως ενός είδους συνοδευτικού εγχειριδίου που σχετίζεται με τη λειτουργία του οργάνου και με τις αστρονομικές γνώσεις που αυτό εμπεριέχει.

Η νέα και ολοκληρωμένη ανάγνωση των σωζόμενων θραυσμάτων του Μηχανισμού ανέβασε τον αριθμό των χαρακτήρων στους 3.400 προσφέροντας επίσης καλύτερη ποιότητα ανάγνωσης και νέες δυνατότητες ερμηνείας: πλέον, ολόκληρες προτάσεις και πολλοί νέοι αριθμοί βοηθούν στην αποκωδικοποίηση των λειτουργιών του μηχανισμού.

Πρώτο το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να μάθει για το αστρονομικό ημερολόγιο του Μηχανισμού και για το πώς αυτό συνδέεται με τους τόπους καταγραφής των αστρονομικών φαινομένων, για το πρωτότυπο και ανερμήνευτο μέχρι σήμερα σύστημα πρόγνωσης εκλείψεων, για το πλήρες πλανητάριο που έδειχνε τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, αλλά και για τα αποκρυπτογραφημένα ημερολόγια που ίσως μας δώσουν νέα στοιχεία για τον τόπο κατασκευής και χρήσης του μοναδικού αυτού μηχανήματος. Η τελευταία ομιλία της εκδήλωσης θα επικεντρωθεί στη σχέση των επιγραφών του Μηχανισμού με τους αρχαίους μηχανικούς, ένας από τους οποίους πιθανώς να ήταν και ο κατασκευαστής της περίπλοκης αυτής συσκευής.

Η πληρότητα της νέας αυτής ανάγνωσης, και ενώ η ενάλια αρχαιολογική έρευνα στα Αντικύθηρα είναι σε εξέλιξη, δίνει στοιχεία για τα μηχανικά τμήματα του Μηχανισμού και για τις επιγραφές που δεν έχουν βρεθεί ακόμη, αλλά παραμένουν εδώ και πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια στο βυθό της θάλασσας των Αντικυθήρων. Η αναζήτησή τους συνεχίζεται από τους αρχαιολόγους-δύτες στο πλαίσιο της αποστολής της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, η οποία στηρίζεται μεταξύ άλλων από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη και την ελβετική ωρολογοποιία Hublot.