Μαζική φωτογραφική απεικόνιση ενός τόπου, αλλά και η πλέον διαδεδομένη μορφή σύντομης επικοινωνίας του προηγούμενου και των τελών του προ-προηγούμενου αιώνα, οι καρτ-ποστάλ αποτελούν σήμερα το πλέον αγαπημένο αντικείμενο συλλεκτών, αλλά και γοητευτικό υλικό για τη μελέτη της ιστορίας των πόλεων και των κοινωνικών συνηθειών της εποχής.
Πόλη πολυφωτογραφημένη, και πολυπολιτισμική, η Θεσσαλονίκη υπήρξε ένα από τα κέντρα παραγωγής, αλλά και διακίνησης καρτών – ειδικά την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της εγκατάστασης σε αυτήν εκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτών της Αντάντ, που είχαν την ανάγκη να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους στη Γαλλία, τη Μ. Βρετανία κ.α.).
Περί τις 300 σπάνιες κάρτες από την οθωμανική Θεσσαλονίκη του 1885 και ως το 1910 –αλλά και χάρτες της εποχής– παρουσιάζονται στο Μουσείο Ύδρευσης της Θεσσαλονίκης, σε έκθεση με τίτλο «Η Θεσσαλονίκη του 1900 μέσα από κάρτες και χάρτες».
«Η κάρτα πρωτοεμφανίζεται την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα και η ακμή της, ως μικρό έργο τέχνης των βιβλιοπωλών της εποχής, κρατά μέχρι το ξέσπασμα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Ήταν δεκάδες τα βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης (Ελλήνων και Εβραίων, κυρίως τυπογράφων) που επεξεργάζονταν και τύπωναν τα κλισέ των φωτογράφων της εποχής σε κάρτες. Η πρώτη περίοδος –αυτή του 1890 έως και την κήρυξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε η παραγωγή των καρτών έγινε μαζική– δίνει κάρτες εξαιρετικής τέχνης και τεχνικής εκτύπωσης, που αποτελούν σήμερα σημαντικό στοιχείο για τη μελέτη της πολεοδομίας και της αισθητικής της πόλης» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συλλέκτης, αλλά και διευθυντής της ΕΥΑΘ Γιώργος Θωμαρέης, στη συλλογή καρτών του οποίου βασίστηκε η έκθεση. Είναι η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη συλλογή εκτίθεται στο Μουσείο Ύδρευσης.
Πρόκειται ουσιαστικά για 210 σελίδες με κάρτες και αναλυτικές λεζάντες-πληροφορίες για τη φωτογραφική απεικόνιση περιοχών, κτιρίων κ.ά. Στην ίδια έκθεση παρουσιάζονται χάρτες και αξονομετρικά, δηλαδή τρισδιάστατες αναπαραστάσεις χώρων και κτιρίων.
«Η τέχνη καλλιεργεί και βελτιώνει τον άνθρωπο. Η έκθεση δεν είναι μόνο τέχνη, είναι γνώση που σε δυναμώνει. Η συγκεκριμένη, που ιχνηλατεί νοσταλγικά τη Θεσσαλονίκη των αρχών του 20ού αιώνα, μας γνωρίζει πολύτιμα μυστικά της ιστορίας και της ταυτότητάς μας» επισημαίνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΑΘ ΑΕ, Νίκος Παπαδάκης.
Η έκθεση θα διαρκέσει ως και τις 21 Μαρτίου 2016. Θα είναι ανοιχτή καθημερινά (09:00-14:00, το Σάββατο κατόπιν συνεννόησης).
Το Μουσείο Ύδρευσης
Το Μουσείο Ύδρευσης βρίσκεται στη δυτική είσοδο της πόλης, στην οδό 26ης Οκτωβρίου 19, στην περιοχή των Σφαγείων. Το συγκρότημα κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1890-94) σε απόσταση περίπου 1.500 μέτρων από τα δυτικά τείχη του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης. Το κτίριο λειτουργεί ως μουσείο από το 2000.
Στα αποκατεστημένα κτίριά του οργανώνονται επισκέψεις μαθητών σχολείων όλων των βαθμίδων. Παράλληλα, προσφέρονται οι δυνατότητες υλοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων με θέμα το νερό και την ύδρευση γενικότερα. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο προβάλλονται ταινίες σχετικά με την ύδρευση της Θεσσαλονίκης.
Οι επισκέψιμοι χώροι του μουσείου είναι:
—Το κεντρικό κτίριο του αντλιοστασίου, με τα αντλητικά συγκροτήματα και τα ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη σε λειτουργία (κεντρικό εκθετήριο).
—Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων (παλιό λεβητοστάσιο), που περιλαμβάνει και τον εντυπωσιακό, αποκατεστημένο χώρο των παλιών ατμολεβήτων.
—Το κτίριο διοίκησης, όπου λειτουργεί εξειδικευμένη βιβλιοθήκη για το νερό και τα υδραυλικά έργα και διατίθεται ένα μοναδικό αρχείο ιστορικών χαρτών, σχεδίων έργων ύδρευσης του 19ου και του 20ού αιώνα, καθώς και παλιές φωτογραφίες και σπάνια ντοκουμέντα από το πλούσιο αρχειακό υλικό της ΕΥΑΘ.
—Το Πάρκο του Νερού, όπου εκτίθενται ιστορικά αντλητικά συγκροτήματα και αγωγοί νερού.
Το μουσείο επισκέπτονται ετησίως περίπου 5.000 παιδιά της πρωτοβάθμιας κυρίως εκπαίδευσης, από δεκάδες σχολεία του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας.
