Ερευνητές αποκωδικοποίησαν το αρχαιότερο ανθρώπινο γονιδίωμα της Αφρικής, ηλικίας 4.500 χρόνων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύονται στο αμερικανικό περιοδικό «Science» και ρίχνουν φως στις μαζικές μεταναστευτικές κινήσεις από την Ευρασία προς το Κέρας της Αφρικής εδώ και 3.000 χρόνια. Είναι η πρώτη φορά που αρχαίο γονιδίωμα προερχόμενο από την αφρικανική ήπειρο, λίκνο της ανθρωπότητας και πηγή της γενετικής ανθρώπινης ποικιλομορφίας, εντοπίζεται και αναλύεται, σημειώνουν οι ερευνητές.

Η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος αυτού δείχνει ότι η μετανευστική κίνηση που παρατηρήθηκε εδώ και τρεις χιλιετίες προερχόμενη από τη δυτική Ευρασία και κατευθυνόμενη προς την Αφρική ήταν πολύ σημαντικότερη και αιφνίδια από ό,τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα, αφού επηρέασε τη γενετική ταυτότητα των πληθυσμών στο σύνολο της αφρικανικής ηπείρου.

Το γονιδίωμα προέρχεται από το κρανίο ανθρώπου θαμένου με το πρόσωπο στο χώμα στο σπήλαιο της Μότα, στα υψίπεδα της Αιθιοπίας, σε συνθήκες αρκετά ψυχρές και ξηρές ώστε να διατηρηθούν στοιχεία του DNA επί 4.000 χρόνια. Πριν από την ανακάλυψη αυτή, δείγματα αρχαίου DNA, που είναι πολύ σπάνια, είχαν εντοπιστεί μόνο στη βόρεια Ευρώπη και στις αρκτικές περιοχές.

Αυτό το μυστηριώδες κύμα μετανάστευσης από την Ευρασία προς την Αφρική έχει τις ρίζες του στη Μέση Ανατολή και τη Μικρά Ασία.

Το αρχαίο γονιδίωμα, που χρονολογείται πριν από τη μεγάλη μεταναστευτική ροή, επέτρεψε στους ερευνητές να κάνουν γενετικές συγκρίσεις που επεκτείνονται σε πολλές χιλιετίες και να προσδιορίσουν ότι αυτοί οι Ευρασιάτες συνδέονται στενά με τους πρώτους γεωργούς της Νεολιθικής Εποχής, που έφεραν τη γεωργία στην Ευρώπη πριν από 4.000 χρόνια.

Eτσι, το DNA των σύγχρονων Αφρικανών της ανατολικής Αφρικής περιέχει μέχρι και 25% των γονιδίων των αρχαίων Ευρασιατών που μετανάστευσαν στην αφρικανική ήπειρο. Σε άλλες περιοχές της Αφρικής, στη δυτική και τη νότια Αφρική, οι σύγχρονοι πληθυσμοί έχουν επίσης κληρονομήσει τέτοια γονίδια, που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 5% του DNA τους.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι μετανάστες από την Ευρασία πριν από 3.000 χρόνια αντιπροσώπευαν περισσότερο του ενός τετάρτου του αυτόχθονος πληθυσμού και στη συνέχεια επεκτάθηκαν γενετικά σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο. Μυστήριο παραμένουν ωστόσο τα αίτια της αιφνίδιας αυτής μεταναστευτικής κίνησης από την Ευρασία προς την ανατολική Αφρική πριν από τρεις χιλιετίες. Οι μελέτες δείχνουν ότι το κύμα αυτό δεν οφείλεται σε κλιματολογικά αίτια. Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ωστόσο ότι αυτή η μεταναστευτική ροή συμπίπτει με την άφιξη των πρώτων αγροτικών καλλιεργειών στη Μέση Ανατολή, αφήνοντας ανοικτή την υπόθεση ότι οι μετανάστες συνέβαλαν στην ανάπτυξη νέων μορφών γεωργίας στην περιοχή.