Ποιο είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκε, μαθήτευσε και εργάστηκε ο νεαρός Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco); Πώς ζούσαν οι άνθρωποι στην Κρήτη του 16ου αιώνα; Πώς ήταν διαμορφωμένες οι κοινωνικές και οικονομικές τους σχέσεις; Πώς δούλευαν οι Κρητικοί ζωγράφοι την εποχή εκείνη; Σε ποιους απευθυνόταν η παραγωγή τους και ποιος ήταν ο κοινωνικός τους ρόλος; Πώς επηρέασαν όλα αυτά τον τεχνίτη, καλλιτέχνη και λόγιο Θεοτοκόπουλο;
Αυτά είναι μερικά από τα βασικά ερωτήματα γύρω από τα οποία θα αναπτυχθεί η αφήγηση της έκθεσης Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος πριν από τον El Greco που διοργανώνει το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Πρωταρχικός στόχος της έκθεσης, που θα εγκαινιαστεί στις 19 Νοεμβρίου 2014 και θα διαρκέσει έως και τον Μάρτιο του 2015, είναι ο επισκέπτης να προσεγγίσει με βιωματικό τρόπο έννοιες και γεγονότα που σχετίζονται με το σύνθετο πολιτισμικό περιβάλλον της Κρήτης του 16ου αιώνα.
Με την έκθεση αυτή, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο επιχειρεί να συνεισφέρει στο διάλογο για την προσωπικότητα, τη γέννηση και την ωρίμανση της καλλιτεχνικής φυσιογνωμίας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Κυρίως όμως η έκθεση φιλοδοξεί να προκαλέσει νέα ερωτήματα και να προτείνει νέες ερμηνευτικές διαδρομές, φωτίζοντας όψεις και πτυχές της κοινωνίας και της τέχνης της εποχής αυτής άγνωστες στο ευρύ κοινό.
Η έκθεση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ελληνικού προγράμματος εκδηλώσεων για το «Έτος El Greco» που διοργανώνονται για την επέτειο των 400 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου καλλιτέχνη. Εντάσσεται στον άξονα Προτεραιότητας 2 «Αειφόρος Ανάπτυξη και Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής» του Ε.Π. «Αττική» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.